Περίληψη: | Το πολιτικό στοιχείο αποτέλεσε ένα σημαντικό θεματικό μοτίβο στην περίοδο της Παλαιάς Κωμωδίας, που όμως υποχώρησε σταδιακά κατά τη μετάβαση στην περίοδο της Μέσης και μετέπειτα της Νέας Κωμωδίας. Στην εργασία αυτή αφενός εξετάζονται οι λόγοι υποχώρησης της πολιτικής σάτιρας και αφετέρου ανιχνεύονται ψήγματα και εκφάνσεις της στα έργα των περιόδων αυτών (δηλ. της Μέσης και της Νέας). Ωστόσο, η αποσπασματική φύση και η συνακόλουθη έλλειψη συμφραζομένων των έργων της Μέσης και της Νέας Κωμωδίας αποτρέπουν την εξαγωγή απόλυτων συμπερασμάτων για την πορεία του πολιτικού στοιχείου στην κωμική παράδοση. Παρά την υποχώρηση του πολιτικού θεματολογίου, μέσα από τα διασωθέντα αποσπάσματα της Μέσης και της Νέας Κωμωδίας παρατηρείται μια κεκαλυμμένη πολιτική σάτιρα, τροποποιημένη από την απροκάλυπτη σάτιρα της Παλαιάς Κωμωδίας. Ειδικότερα, η πολιτική σάτιρα του 4ου αιώνα εστιάζει κυρίως σε προσωπικές αδυναμίες των δημόσιων προσωπικοτήτων και όχι τόσο σε σχόλια που αφορούν πολιτικές- στρατιωτικές ενέργειες. Ακόμη, υπόγεια, πολιτικά σχόλια εμπεριέχονται και στα κείμενα της Νέας Κωμωδίας. Το πολιτικό στοιχείο από τον 4ο αιώνα και ύστερα εντοπίζεται κυρίως σε υπαινικτικές αναφορές και σχόλια, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως δεν υπάρχουν και ευθείες αναφορές. Συνεπώς, η πολιτική σάτιρα μπορεί να υποχωρεί ως προς τη συχνότητα και την έντασή της, αλλά δεν εξαλείφεται, συμβάλλοντας έτσι στη συνέχεια και τη συνοχή του κωμικού είδους.
|