| Περίληψη: | Η διατήρηση της γονιδιωματικής σταθερότητας είναι ύψιστης σημασίας για
την ομοιόσταση και τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων, καθώς και για την
προστασία έναντι στην καρκινογένεση. Ο κυτταρικός κύκλος αποτελεί μια
πρόκληση για το κύτταρο, διότι προϋποθέτει τον διπλασιασμό του γενετικού
υλικού και την μεταβίβασή του στα θυγατρικά κύτταρα σε ακέραια μορφή. Για τον σκοπό αυτό, υπάρχει έντονη επικοινωνία μεταξύ κυτταρικού κύκλου και
απόκρισης σε περίπτωση βλάβης του γενετικού υλικού. Ο παράγοντας Cdt1 είναι
μια πρωτεΐνη που επιτελεί αυτόν τον ρόλο. Η αντιγραφή ξεκινάει από
πολυάριθμες θέσεις πάνω στο γονιδίωμα που ονομάζονται θέσεις έναρξης και η
ρύθμιση της χωροχρονικής ενεργοποίησής τους είναι απαραίτητη για την ομαλή
εξέλιξη της αντιγραφής. Το Cdt1 εμπλέκεται σε μια διεργασία που ονομάζεται
«αδειοδότηση» των θέσεων έναρξης της αντιγραφής και συμβαίνει κατά την G1
φάση του κυτταρικού κύκλου. Κατά την φάση S, η πρωτεΐνη Geminin αλληλεπιδρά
με το Cdt1 και εμποδίζει την αδειοδότηση νέων θέσεων έναρξης εκτός της G1
φάσης. Η επιδιόρθωση των διασυνδέσεων μεταξύ δύο κλώνων του DNA
(Interstrand Cross Links, ICLs) είναι εξίσου σημαντική για την διατήρηση της
γονιδιωματικής σταθερότητας και την αντιμετώπιση του αντιγραφικού στρες. Την
επιδιόρθωση των ICLs αναλαμβάνει το μονοπάτι Fanconi Anemia (FA) κατά την S
φάση με κεντρικό ρόλο στην ενεργοποίηση του συγκεκριμένου μονοπατιού να έχει
η πρωτεΐνη FANCD2. Έχει δειχθεί πως ο παράγοντας Cdt1 συσσωρεύεται στα
σημεία βλάβης που έχουν προκληθεί με UV-A παλμικό laser. Στηριζόμενοι σε
αυτήν την παρατήρηση, θέλαμε να μελετήσουμε την πιθανή εμπλοκή του
παράγοντα Cdt1 στην επιδιόρθωση θραύσεων διπλής έλικας. Τα αποτελέσματα
μας δείχνουν μείωση στην μέση ένταση φθορισμού του δείκτη επιδιόρθωσης
γH2AX καθώς και μείωση του αριθμού των εστιών επιδιόρθωσης 53BP1 κατόπιν
αποσιώπησης του παράγοντα Cdt1 και παρουσία βλάβης. Αυτές οι παρατηρήσεις
προτείνουν ένα πιθανό ρόλο του Cdt1 στα πρωταρχικά βήματα της
σηματοδότησης στην επιδιόρθωση διπλών θραύσεων. Στο τελευταίο μέρος αυτής
της εργασίας προσπαθήσαμε να ενισχύσουμε την δραστικότητα χημικών
συνθετικών ενώσεων που διασπούν το σύμπλοκο Cdt1-Geminin και φαίνεται να
παρουσιάζουν αντικαρκινικές ιδιότητες. Επίσης, υπάρχουν ενδείξεις για αυξημένη
παρουσία κυτταρικής βλάβης κατόπιν ταυτόχρονης αποσιώπησης του FANCD2 και
της Geminin. Σε κάθε περίπτωση, προκαλείται κυτταρική βλάβη πιθανώς μέσω
υψηλού αντιγραφικού στρες. Για αυτό το λόγο χρησιμοποιήθηκε μια από αυτές τις
ενώσεις κατόπιν αποσιώπησης του παράγοντα FANCD2. Τα αποτελέσματα που
προέκυψαν δεν έδειξαν κάποια ουσιαστική αύξηση της βλάβης του DNA μεταξύ
χρήσης των ενώσεων και απαλοιφή του FANCD2. Δημιουργήθηκαν επίσης
πλασμίδια τα οποία θα μας επιτρέψουν να ελέγχουμε μεγάλο αριθμό ανάλογων
χημικών ενώσεων ως προς την ικανότητά τους να διασπούν το σύμπλοκο Geminin Cdt1 με την χρήση του συστήματος NanoBRET.
|
|---|
