«Τα Ἀληθῆ Διηγήματα» του Λουκιανού : μια ψευδής κριτική του ψεύδους

• Κύριος συγγραφέας: Ραγκαβάνη, Παναγιώτα
• Άλλοι συγγραφείς: Ragavani, Panagiota
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2021
• Θέματα: Λουκιανός; Κριτική; Αληθή Διηγήματα; Ψεύδος; Αλήθεια; Σάτιρα; Μετα-fiction; Λογοτεχνική κριτική; Lucian; Verae Historiae; Fiction; Meta-fiction; Satire; Literary criticism; Foucault

Στόχος της παρούσας εργασίας αποτελεί η απόδειξη πως το έργο του Λουκιανού, αν και σπάνια ιδωμένο ως τέτοιο, αποτελεί μια μορφή άσκησης λογοτεχνικής κριτικής. Ο Λουκιανός είναι μέλος της κοινωνίας στην οποία εκπαιδεύτηκε και έζησε, ακόμη και αν προσπαθεί να πάρει θέση απόστασης για να της ασκήσει κριτική. Ο καλύτερος τρόπος να φέρει στην επιφάνεια τα τρωτά της σημεία είναι να χρησιμοποιήσει τα ίδια τα εργαλεία με τα οποία τον εφοδίασε στην υπερβολή τους, ώστε να αναδείξει όλα όσα χρειάζονται αναθεώρηση. Στο πρώτο μέρος, λοιπόν, και συγκεκριμένα στις Ενότητες 2.1 – 2.4, θα εστιάσουμε στην περίοδο της Β’ Σοφιστικής, σε ζητήματα παιδείας και ταυτότητας μέσα στην πιο περίπλοκη εποχή πνευματικής δημιουργίας της ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και στην εξερεύνηση των επιδράσεων που άσκησε το πολύπλευρο αυτό φαινόμενο στον υβριδικό συνδυασμό ασυμβίβαστων μεταξύ τους λογοτεχνικών μορφών και ειδών στο έργο του Λουκιανού. Η διαρκής αμφισβήτηση εκ μέρους του Λουκιανού των ορίων ανάμεσα στο μιμητικό και το πρωτότυπο, την αλήθεια και το ψεύδος, τη μυθοπλασία και την πραγματικότητα αναδεικνύει την δύναμη της συγγραφής και του επινενοημένου κειμένου και φανταστικού κόσμου, που συμπαρασύρουν τον αναγνώστη και προκαλούν έντονο σκεπτικισμό αναφορικά με όσα παραδοσιακά θεωρούνται αληθή. Στο δεύτερο, έτσι, μέρος της εργασίας, στις Ενότητες 3.1 – 3.3 μέσω της προσεκτικής ανάγνωσης (close reading) και ερμηνείας των κεντρικότερων επεισοδίων των Ἀληθῶν Διηγημάτων, θα αναδείξουμε τη θέση του Λουκιανού ως λογοτεχνικού κριτικού της κουλτούρας της εποχής, ως ενός συγγραφέα που καταφέρνει μέσα σε ένα εκ πρώτης όψεως παιγνιώδες κείμενο να θίξει ζητήματα θεωρητικά ή μεταλογοτεχνικά με σύγχρονους όρους, να προκαλέσει συγχρόνως την διασκέδαση του αναγνώστη που «συμφωνεί» να παρασυρθεί, δεχόμενος ως αλήθεια κάτι ανοιχτά δηλωμένο ως ψευδές, αλλά και τον έντονο σκεπτικισμό του απέναντι σε παραδοσιακές λογοτεχνικές αντιλήψεις.