Ψυχολογική επιβάρυνση Ελλήνων γονέων και παιδιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19

• Κύριος συγγραφέας: Τερζή, Μαγδαληνή
• Άλλοι συγγραφείς: Terzi, Magdalini
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2021
• Θέματα: Κορονοϊός; Ψυχική υγεία; Παιδιά; Έφηβοι; Χρόνια ασθένεια; Γονικό άγχος; Κοινωνική απομόνωση; Covid-19; Mental health; Children; Adolescents; Chronic illness; Parenting stress; Social isolation

Η πανδημία και ο αποκλεισμός λόγω της Covid-19 έχει προκαλέσει μια αίσθηση φόβου και άγχους σε όλο τον κόσμο. Αυτό το φαινόμενο έχει οδηγήσει σε βραχυπρόθεσμες αλλά και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ψυχοκοινωνική και ψυχική υγεία των γονέων αλλά ιδιαίτερα των παιδιών και των εφήβων. Η ποιότητα και το μέγεθος των επιπτώσεων στους ανηλίκους καθορίζονται από πολλούς παράγοντες ευπάθειας, όπως η αναπτυξιακή ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο, η προϋπάρχουσα κατάσταση ψυχικής υγείας, τα προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας, η οικονομική κατάσταση, η καραντίνα λόγω μόλυνσης ή φόβου μόλυνσης. Σκοπός Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι να αξιολογήσει τις σκέψεις και τα συναισθήματα των γονέων σε σχέση με την πανδημία Covid-19, με ιδιαίτερη έμφαση σε εκείνους που φροντίζουν παιδιά με χρόνια ή σοβαρά υποκείμενα νοσήματα και να καταγράψει τα επίπεδα άγχους των παιδιών όπως αυτά γίνονται αντιληπτά από τους γονείς τους. Μέθοδος Πρόκειται για συγχρονική έρευνα (cross-sectional survey) μέσω ερωτηματολογίου, ενός δείγματος ευκολίας Ελλήνων γονέων. Το ερωτηματολόγιο αναπτύχθηκε σε φόρμες Google και αποτελούταν από τέσσερις ενότητες. Οι συμμετέχοντες εντοπίστηκαν από τις λίστες ασθενών 19 συνεργαζόμενων παιδίατρων σε όλη την Ελλάδα (τουλάχιστον ένας από καθεμία από τις 13 Διοικητικές Περιφέρειες). Η επικοινωνία μαζί τους έγινε μέσω email ή προσωπικών μηνυμάτων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αποτελέσματα Οι γονείς παιδιών με υποκείμενες διαταραχές δεν ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα στρες από αυτά των γονέων υγιών παιδιών. Υψηλότερες βαθμολογίες στρες παρατηρήθηκαν μόνο σε γονείς που φροντίζουν παιδιά με ανοσοανεπάρκειες. Στην παρούσα φάση της πανδημίας, το θήλυ φύλο και η νεαρή ηλικία του γονέα εξακολουθούν να σχετίζονται με υψηλότερο άγχος. Τα επίπεδα στρες των γονέων σχετίστηκαν με την κατάσταση εμβολιασμού. Ο εμβολιασμός έναντι του SARS-CoV-2 ήταν ισχυρός προγνωστικός δείκτης, ανεξάρτητα από το φύλο, την ηλικία, την εκπαίδευση των γονέων, τον τόπο κατοικίας και την παρουσία παιδιών με υποκείμενες διαταραχές. Οι γονείς που είχαν εμβολιαστεί πλήρως ή μερικώς παρουσίασαν μεγαλύτερη ελάττωση του αντιλαμβανόμενου stress σε σχέση με τους υπολοίπους, ανεξάρτητα από άλλους δημογραφικούς παράγοντες ή την ύπαρξη υποκείμενου νοσήματος στο παιδί τους. Το άγχος των παιδιών αυξανόταν με την ηλικία και είχε σημαντική συσχέτιση με το άγχος των γονέων. Τέλος, τα παιδιά των μη εμβολιασμένων γονέων είχαν σημαντικά υψηλότερο άγχος σε σχέση με τα παιδιά των εμβολιασμένων γονέων. Συμπεράσματα Τον Μάιο του 2021 τα επίπεδα άγχους των γονέων ήταν σημαντικά χαμηλότερα σε σχέση με εκείνα του Μαρτίου του 2020 και αυτό είναι λογικό, διότι στην αρχή της πανδημίας δεν υπήρχαν στοιχεία για τη νόσο και τις επιπτώσεις της. Σε αντίθεση με τη μελέτη του 2020, οι γονείς των παιδιών με υποκείμενα νοσήματα δεν αναφέρουν περισσότερο άγχος. Και αυτό το εύρημα είναι λογικό: έναν χρόνο από την έναρξη της πανδημίας είναι πλέον γνωστό πως τα παιδιά, ακόμα και εκείνα με υποκείμενα νοσήματα, κινδυνεύουν πολύ λιγότερο από τους ενήλικες (και απ’ ότι πιθανολογούσαμε αρχικά) από σοβαρή νόσηση. Προφανώς, αυτό δεν ισχύει για τα παιδιά με ανοσοανεπάρκεια. Το υψηλό άγχος σε αυτή την ομάδα γονέων σχετίζεται περισσότερο με το υποκείμενο νόσημα παρά με την Covid-19. Τον Μάιο του 2021, το ποσοστό όσων ήταν διστακτικοί ή αρνητικοί ήταν μόλις 18,5%, πολύ μικρότερο από το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 18-70 ετών που τελικά δεν έχουν εμβολιαστεί μέχρι σήμερα (περίπου 35%), γεγονός που αποδεικνύει την μη αποτελεσματική προωθητική καμπάνια του εμβολιασμού. Όσον αφορά στο άγχος των παιδιών, αυξανόταν με την ηλικία, καθώς τα μεγαλύτερα παιδιά και οι έφηβοι αντιλαμβάνονται πολύ περισσότερα σε σχέση με την Covid-19 από τα μικρότερα παιδιά. Τέλος, τα παιδιά των μη εμβολιασμένων γονέων είχαν σημαντικά υψηλότερο άγχος σε σχέση με τα παιδιά των εμβολιασμένων γονέων, γεγονός που επιβεβαιώνει πως η πανδημία σε συνδυασμό με την συνεχιζόμενη δημόσια συζήτηση και αντιπαράθεση για την αναγκαιότητα του εμβολιασμού, έχει αυξήσει τα επίπεδα άγχους της οικογένειας.