Περίληψη: | To νωπό γάλα είναι το έκκριμα του μαστικού αδένα των θηλαστικών μιας ή περισσότερων αγελάδων, προβατίνων, αιγών ή βουβαλίδων. Έπειτα από την άμελξη αυτό συγκεντρώνεται σε παγολεκάνες, μεταλλικούς δηλαδή περιέκτες που διατηρούν το γάλα σε θερμοκρασία ψύξης μέχρι την παραλαβή και τη μεταφορά του στο εργοστάσιο για περαιτέρω επεξεργασία. Το νωπό γάλα αποτελεί την πρώτη ύλη για την παρασκευή γαλακτοκομικών προϊόντων (γάλα, τυρί, γιαούρτη, βούτυρο, παγωτό κ.ά), επομένως η ποιότητα αυτού επηρεάζει και την ποιότητα των τελικών προϊόντων που δίνονται στην κατανάλωση.
Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να διερευνηθεί η μικροβιολογική ποιότητα δειγμάτων γάλακτος που έχουν ληφθεί από εκτροφές προβάτων σε διάφορες περιοχές της χώρας, όσον αφορά το βακτήριο Listeria spp. και ειδικότερα το είδος L.monocytogenes και να πραγματοποιηθεί ποσοτική εκτίμηση της επικινδυνότητας για τον γενικό πληθυσμό, τους ηλικιωμένους (>65 ετών), τις έγκυες, τα έμβρυα και τα νεογνά.
Μεθοδολογία: Πραγματοποιήθηκε ανασκόπηση της βιβλιογραφίας για τον συγκεκριμένο μικροοργανισμό και την εκτίμηση επικινδυνότητας για το βακτήριο και καταγράφηκαν οι παράγοντες κινδύνου για την παρουσία αυτού στο γάλα της παγολεκάνης. Με τη δημιουργία πρωτογενούς εξίσωσης πραγματοποιήθηκε αξιολόγηση κινδύνου, δηλαδή η πιθανότητα μόλυνσης από το βακτήριο για κάθε υποομάδα του πληθυσμού. Στη συνέχεια ακολούθησε η αξιολόγηση και η εφαρμογή αυτών των παραγόντων. Στη διαδικασία αυτή συμπεριλήφθηκε και η αξιολόγηση της ποιότητας του γάλακτος, με τη βοήθεια ερωτηματολογίου. Η στατιστική ανάλυση που ακολούθησε πραγματοποιήθηκε με SPSS 22.0. Με τη χρήση GIS δημιουργήθηκαν οι χάρτες που παρουσιάζουν την πιθανότητα μόλυνσης σε κάθε περιοχή δειγματοληψίας.
Αποτελέσματα: Στα αποτελέσματα της εργαστηριακής εξέτασης βρέθηκε παρουσία της Listeria σε εφτά από τις 40 εκτροφές προβάτων που πραγματοποιήθηκε δειγματοληψία. O συντελεστής R, δείκτης ποιότητας γάλακτος έχει εύρος από 0,653 έως 0,913, υποδεικνύοντας ότι αρκετοί κτηνοτρόφοι δεν εφαρμόζουν τα κατάλληλα μετρά υγιεινής στις εκτροφές. Σημαντικοί βρέθηκαν ο καθαρισμός των θηλών πριν το άρμεγμα, η σωστή σειρά του αρμέγματος (χέρια ή αρμεκτική μηχανή) και η θερμοκρασία της παγολεκάνης. Τελικά, η ανάλυση επικινδυνότητας έδειξε ότι η νόσος είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις έγκυες και τους ηλικιωμένους, με την μεγαλύτερη πιθανότητα πρόκλησης νόσου σε μια εκτροφή στην περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας.
Συμπεράσματα: Η λιστερίωση είναι μια από τις σημαντικότερες τροφιμογενείς νόσους, γεγονός που υποδεικνύει της σημασία της καλής ποιότητας της πρώτης ύλης. Έτσι θα πρέπει να εφαρμόζονται τα κατάλληλα μέτρα υγιεινής στις εκτροφές των μηρυκαστικών, τόσο για την υγεία των ζώων όσο και για την καλή ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος που φτάνει τελικά στον καταναλωτή.
|