Περίληψη: | Η ασύμμετρη οργανοκατάλυση αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο στη σύνθεση πληθώρας οργανικών ενώσεων συμπεριλαμβανομένων ετεροκυκλικών μορίων όπως οι τετραϋδροϊσοκινολίνες και λακτόνες. Τα προϊόντα αυτά αποτελούν τόσο σημαντικά ενδιάμεσα στη σύνθεση πολυπλοκότερων μορίων όσο και δομικά στοιχεία πολλών φαρμάκων.
Σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής εργασίας ήταν η ανάπτυξη νέων μεθοδολογιών για την ασύμμετρη σύνθεση ισοχρομανονών και τετραϋδροϊσοκινολινών μέσω καταλυτικών ασύμμετρων αντιδράσεων Pinder και Povarov αντίστοιχα.
Αρχικά, για την αντίδραση Pinder πραγματοποιήθηκε η σύνθεση των ρακεμικών υποστρωμάτων, η ανάπτυξη και αξιολόγηση χειρόμορφων μεθόδων HPLC και οργανοκαταλυτών και η διερεύνηση αρκετών παραμέτρων για την εναντιοεκλεκτική αντίδραση. Εκλεκτικότερος και αποτελεσματικότερος καταλύτης αποδείχθηκε ένας χειρόμορφος οργανοκαταλύτης διπλής λειτουργίας που περιέχει μία θειουρία ως το όξινο κατά Lewis τμήμα και ένα δακτύλιο βενζιμιδαζολίου με πυρηνόφιλη ιδιότητα. Με τις βέλτιστες συνθήκες επιτεύχθηκε η σύνθεση ισοχρομανονών μέσω της καταλυτικής ασύμμετρης αντίδρασης Pinder σε υψηλές αποδόσεις (>80%), καθαρότητες (>90%) διαστερεο- και εναντιοεκλεκτικότητα (>90 %de και 90 %ee).
Για την αντίδραση Povarov προσδιορίστηκαν αρχικά άλατα μετάλλων που καταλύουν αποτελεσματικά τη ρακεμική αντίδραση. Στη συνέχεια συντέθηκαν και αξιολογήθηκαν χειρόμορφοι προσδέτες καθώς και η συμπλοκοποίησή τους με κατάλληλα μεταλλικά ιόντα παράγοντας χειρόμορφα σύμπλκοκα/καταλύτες. Αυτά χρησιμοποιήθηκαν στην αντίδραση Povarov επιτυγχάνοντας σύνθεση τετραϋδροϊσοκινολινών σε εξαιρετικές αποδόσεις 90-95% και διαστεροεκλεκτικότητα (>85 de%).
|