Περίληψη: | Το βασικό ζητούμενο της μελέτης μας εστιάζει στην ανάλυση της σκέψης ενός στοχαστή που κυριάρχησε στο φιλοσοφικό στερέωμα του 20ου αιώνα – του Michel Foucault. Ενός στοχαστή που στάθηκε αναφανδόν στο πλευρό όλων εκείνων που βρίσκονταν στο κοινωνικό περιθώριο∙ δηλ. των τρελών, των φυλακισμένων και των ομοφυλόφιλων. Και μέσα από αυτούς επιχείρησε να καταδείξει τον υποκριτικό χαρακτήρα του ανθρωπισμού ή αλλιώς ν’ αποκαλύψει την σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης προόδου. Μιας προόδου που, στο πεδίο της εκπαίδευσης, λαμβάνει χώρα, μεταξύ άλλων, μέσα από την μετάβαση από δασκαλοκεντρική στη μαθητοκεντρική διδασκαλία. Πρόκειται για μια μετάβαση η οποία αντικατέστησε την παλιά φιγούρα του βίαιου και αυταρχικού δασκάλου με την εικόνα του χαμογελαστού, διαλεκτικού και καταρτισμένου παιδαγωγού που όλοι γνωρίζουμε σήμερα. Μια μετάβαση που επιπροσθέτως μετέτρεψε τα εκπαιδευτικά ιδρύματα σε φωτεινούς, όμορφους και λειτουργικούς χώρους οι οποίοι εξυπηρετούν στο έπακρο τις ανάγκες των μαθητών. Όμως, σύμφωνα με τον Foucault, πίσω από τους νεωτερισμούς αυτούς κρύβονται καινούριες μορφές καταπίεσης οι οποίες, σε σχέση με το παρελθόν, είναι λιγότερο εμφανείς και τραυματικές αλλά περισσότερο αποτελεσματικές και ανθεκτικές. Και οι μορφές αυτές καταπίεσης καταδεικνύουν εντέλει ότι το σύγχρονο σχολείο, παρά τον βοηθητικό του χαρακτήρα, παραμένει ένας μηχανισμός «ομαλοποίησης» ο οποίος θυμίζει φυλακή.
|