Summary: | Η σχιζοφρένεια είναι μία σοβαρή, χρόνια διανοητική διαταραχή που επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την ποιότητα ζωής ενός ατόμου. Χαρακτηρίζεται από ετερογένεια, καθώς η εμφάνισή της οφείλεται σε αλληλεπίδραση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων που συντελούν στη μη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου. Εκτιμάται πως περίπου 4 με 7 στα 1.000 άτομα θα νοσήσουν από σχιζοφρένεια κατά τη διάρκεια της ζωής τους, ενώ ο συνολικός αριθμός των νοσούντων αγγίζει ετησίως τα 20.000.000. Η θεραπεία της σχιζοφρένειας είναι συμπτωματική, καθώς δεν πρόκειται για ιάσιμη ασθένεια. Τα αντιψυχωτικά φάρμακα, τυπικά (ή πρώτης γενιάς) και άτυπα (ή δεύτερης γενιάς), γνωστά και ως μείζονα ηρεμιστικά ή νευροληπτικά φάρμακα χρησιμοποιούνται, σε συνδυασμό με τη συμμετοχή σε προγράμματα ψυχολογικής και κοινωνικής υποστήριξης, για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της σχιζοφρένειας.
Η κλοζαπίνη, το πρώτο άτυπο αντιψυχωτικό, είναι μία συνθετική διβενζοδιαζεπίνη με μοναδικές φαρμακολογικές ιδιότητες. Αποτελεί το ‘χρυσό πρότυπο’ για την ανθεκτική στη θεραπεία σχιζοφρένεια, μία μορφή σχιζοφρένειας που πλήττει περίπου το 30%-40% των ασθενών, οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται σε φαρμακευτική αγωγή με τουλάχιστον δύο αντιψυχωτικά. Η θεραπευτική παρακολούθηση της κλοζαπίνης μέσω ποσοτικοποίησής της στο πλάσμα των ασθενών είναι απαραίτητη, καθώς υπόκειται σε ηπατικό μεταβολισμό που διαφοροποιείται μεταξύ των ασθενών, ενώ συνδέεται με σοβαρές και, εν δυνάμει θανατηφόρες ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως η ακοκκιοκυτταραιμία.
Στα πλαίσια αυτά, σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής εργασίας αποτέλεσε η ανάπτυξη και επικύρωση μίας αξιόπιστης αναλυτικής μεθόδου ποσοτικού προσδιορισμού των επιπέδων της κλοζαπίνης σε ανθρώπινο πλάσμα. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε είναι η Υγρή Χρωματογραφία σε συνδυασμό με Φασματομετρία Μοριακών Μαζών «Σε Σειρά», μία αναλυτική τεχνική που χαρακτηρίζεται από υψηλή διακριτική ικανότητα και ευαισθησία, σύντομο χρονικό διάστημα ανάλυσης, ενώ παράλληλα παρέχει τη δυνατότητα λήψης φάσματος σε πραγματικό χρόνο. Με τη βοήθεια πρότυπων διαλυμάτων, καθώς και δείγματος ελέγχου, επετεύχθη ο ποσοτικός προσδιορισμός της χαρακτηριστικής μετάπτωσης m/z: 327,1 → 270,1 του αντιψυχωτικού φαρμάκου κλοζαπίνη. Η μέθοδος που αναπτύξαμε χαρακτηρίζεται από ειδικότητα, ακρίβεια, ορθότητα και γραμμικότητα, ενώ η διάρκεια της κάθε ανάλυσης δεν ξεπερνά τα οκτώ λεπτά.
|