Αλιευτική δραστηριότητα και διαχείριση στον Κορινθιακό και Πατραϊκό κόλπο

• Κύριος συγγραφέας: Χριστοδούλου, Βασίλης
• Άλλοι συγγραφείς: Κουτσικόπουλος, Κωνσταντίνος
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2009
• Θέματα: Θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές; Αλιευτική δραστηριότητα; Κορινθιακός κόλπος; Πατραϊκός κόλπος; Marine protected areas; Fishing activity; 597.178

Η αλιεία σε παγκόσμιο επίπεδο παίζει σημαντικό ρόλο στην εξασφάλιση τροφής και κυρίως στην τροφοδότηση του ανθρώπινου πληθυσμού με χαμηλής εμπορικής αξίας πρωτεΐνη. Αρκετά κράτη με αναπτυσσόμενες οικονομίες στηρίζονται στην αλιεία, αλλά και πολλές τοπικές κοινωνίες έχουν υψηλή οικονομική εξάρτηση από αυτήν. Οι λανθασμένες εκτιμήσεις των αποθεμάτων και η ποιότητα των δεδομένων έχει προκαλέσει σε πολλές περιοχές του κόσμου μείωση των αποθεμάτων και/ή την κατάρρευση τους. Ο Κορινθιακός και ο Πατραϊκός κόλπος είναι ιδιαιτέρα οικοσυστήματα με μεγάλη ανθρωπογενή δραστηριότητα, η ανάπτυξη της παραλιακής ζώνης, η βιομηχανική ανάπτυξη, τα μεγάλα έργα υποδομής και η αλιεία επιδρούν στο οικοσύστημα και στους θαλάσσιους οργανισμούς. Όσον αφορά την αλιεία, ο αλιευτικός στόλος της περιοχής βάση του ΚΑΜ (2007) παρουσιάζει μια τάση μείωσης τόσο σε αριθμό όσο και σε τεχνικά χαρακτηριστικά. Η αλιευτική παραγωγή φαίνεται τα τελευταία χρόνια να ακολουθεί μία σταθεροποιητική τάση τόσο για τον Κορινθιακό όσο και για τον Πατραϊκό κόλπο πού υποδεικνύει σταθεροποίηση της αλιευτικής εκμετάλλευσης. Όμως τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για την εκτίμηση της αλιευτικής παραγωγής παρουσιάζουν έλλειμμα ποιότητας αφού η παραγωγή του Πατραϊκού κόλπου από το 1994 και μετά αυξάνει απότομα και παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα. Άρα οποιαδήποτε εκτίμηση για υπεραλίευση ή μη των αποθεμάτων των δύο κόλπων δεν μπορεί να γίνει. Για να μπορέσει να γίνει εκτίμηση των πιέσεων που δέχονται οι δύο κόλποι πρέπει να υπάρχουν ακριβή και αξιόπιστα δεδομένα ώστε κάθε διαχειριστικό μέτρο που θα αποφασιστεί, να λειτουργήσει θετικά και να μην μεταθέσει ή οξύνει το πρόβλημα. Ο αλιευτικός στόλος της παράκτιας αλιείας παρουσιάζει ρυθμό μείωσης (25%) μεγαλύτερο από αυτόν του Ελληνικού μέσου όρου (22%), επιπροσθέτως ο μεγάλος μέσος όρος ηλικίας των αλιέων και η μικρή ή ανύπαρκτη είσοδος των παιδίων τους στο επάγγελμα μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η παράκτια αλιεία συρρικνώνεται στην περιοχή μελέτης. Η δραστηριοποίηση των παρακτίων αλιέων γίνεται σχεδόν κατά μήκος όλης της ακτογραμμής και χρησιμοποιούν δίχτυα (απλάδια και μανωμένα) καθώς και παραγάδια βυθού. Το κύριο είδος στόχος είναι ο μπακαλιάρος που συλλαμβάνεται από όλα τα εργαλεία, ενώ δευτερεύοντα είναι ένας μεγάλος αριθμός ειδών που αλλάζουν από περιοχή σε περιοχή δείχνοντας μεγάλη ετερογένεια βιοτόπων. Τους θερινούς μήνες παρατηρείται αύξηση της αλιευτικής προσπάθειας τόσο της παράκτιας όσο και της ερασιτεχνικής αλιείας, δημιουργώντας ανταγωνισμό μεταξύ των δύο κλάδων τόσο για το απόθεμα όσο και για τον χώρο και την αγορά. Η ερασιτεχνική αλιεία αναδεικνύεται 4 τρίτο σημαντικότερο πρόβλημα στην περιοχή, γεγονός που φαίνεται και από την ραγδαία αύξηση των σκαφών της μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα. Το 1996 η αναλογία ερασιτεχνικών προς επαγγελματικών σκαφών για την περιοχή του Κορινθιακού και του Πατραϊκού κόλπου ήταν 4:1 ενώ το 2007 για τον Ν. Αχαΐας η αναλογία ήταν 5:1 και για τον Ν. Κορινθίας 10:1. Τα διαχειριστικά μέτρα που έχουν ληφθεί στην περιοχή φαίνεται να αποδίδουν αφού είδη που θεωρούνταν υπερεκμεταλλευμένα φαίνεται να έχουν επανακάμψει, όμως η σύγχρονη τάση είναι η ολιστική αντιμετώπιση των οικοσυστημάτων μέσω των Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών (ΘΠΠ). Έτσι προτείνονται τεχνικού τύπου μέτρα, βάση των διεθνών πρακτικών, ώστε η διαχείριση και η προστασία των δύο κόλπων να τεθεί σε ένα πλαίσιο τόσο οικολογικό όσο και κοινωνικο-οικονομικό.