| Περίληψη: | Οι σύγχρονες κοινωνίες είναι πλέον πολυπολιτισμικές και το σχολείο θα πρέπει να είναι ένας χώρος όπου οι αλλοδαποί μαθητές θα νιώθουν αποδεχτοί. Ένας εκπαιδευτικός στην τάξη του καλείται διαρκώς να αντιμετωπίσει φαινόμενα ετερότητας όπως απόψεις των εκπαιδευτικών για τη διαφορετικότητα και την επιρροή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία έχουν και συνεχίζουν να αποτελούν αντικείμενο μελέτης σε προηγούμενες έρευνες (π.χ., Byran & Atwater, 2002· Dedeoğlu et al., 2011· Garmon, 2004· Hachfeld et al., 2011· Kyles & Olafson, 2016). Για τον λόγο αυτό απαιτείται έρευνα και μελέτη τόσο των τρόπων προσέγγισης όσο και αποδοχής της ετερότητας. Σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής ήταν: α) η μελέτη των απόψεων των εκπαιδευτικών για την πολιτισμική ετερότητα, β) η διερεύνηση των στρατηγικών που ακολουθούν προκειμένου να την προσεγγίσουν εντάσσοντας ομαλά τον αλλοδαπό μαθητή και γ) η χρήση της λογοτεχνίας με αναφορές ετερότητας στη διδασκαλία τους. Για τις ανάγκες της παρούσας διατριβής δημιουργήθηκε μία συστοιχία ερευνητικών κλιμάκων σχετικά με τις απόψεις των εκπαιδευτικών για την πολιτισμική ετερότητα και τις καλές πρακτικές που ακολουθούν. Παράλληλα ερευνήθηκε η χρήση της λογοτεχνίας στην προσέγγιση της πολιτισμικής ετερότητας. Η μέθοδος που ακολουθήθηκε ήταν μικτή ποσοτική και ποιοτική με ευκαιριακή απλή τυχαία δειγματοληψία για την ποσοτική έρευνα διαδικτύου. Στην έρευνα συμμετείχαν 399 εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης που δίδασκαν σε δημόσια Ελληνικά σχολεία.
Από τα αποτελέσματα της έρευνας προέκυψαν υψηλά επίπεδα πολυπολιτισμικών πεποιθήσεων και ευαισθησίας εκ μέρους των εκπαιδευτικών. Επίσης, οι εκπαιδευτικοί δήλωσαν πρόθυμοι να χρησιμοποιήσουν τη λογοτεχνία με αναφορές σε ετερότητα για να μιλήσουν για την πολιτισμική ετερότητα στις τάξεις τους. Ωστόσο, τα αποτελέσματα έδειξαν πως δεν νιώθουν επαρκείς και δεν ξέρουν πώς να μιλήσουν για την πολιτισμική ετερότητα στις τάξεις τους.
Μετά την ανάλυση του ερευνητικού μέρους της διατριβής και αντλώντας προτάσεις καλών πρακτικών από τις απαντήσεις των εκπαιδευτικών της έρευνας, δημιουργήθηκαν σενάρια διδασκαλίας που έχουν ως κύριο μεθοδολογικό εργαλείο τη Σύγχρονη Ελληνική Λογοτεχνία με αναφορές ετερότητας. Πρόκειται για διδακτικές παρεμβάσεις, που αποτελούν προεκτάσεις (μικρά πρότζεκτ δύο έως δέκα διδακτικών ωρών) και μπορούν να συνδυαστούν με επιλεγμένα μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος για τις τρεις βαθμίδες (Α΄ και Β΄, Γ΄ και Δ΄, Ε΄ και ΣΤ΄) του δημοτικού σχολείου. Τα σενάρια διδασκαλίας έχουν συγκεκριμένη δομή και μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον εκπαιδευτικό της τάξης και στις ώρες των εργαστηρίων δεξιοτήτων. Τέλος, έγιναν τέσσερα δια ζώσης βιωματικά επιμορφωτικά σεμινάρια σε 71 εκπαιδευτικούς οι οποίοι υπηρετούσαν σε 6 δημόσια Δημοτικά Σχολεία της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αχαΐας και δύο με σύγχρονη εξ αποστάσεως επιμόρφωση λόγω της πανδημίας του κορονοϊού (SARS-CoV-2 (COVID-19)) όπου συμμετείχαν 47 εκπαιδευτικοί. Στα σεμινάρια παρουσιάστηκαν τα σενάρια για την ετερότητα μέσα από τη λογοτεχνία. Οι εκπαιδευτικοί συνεργάστηκαν και δημιούργησαν τα δικά τους σενάρια από αποσπάσματα (που επέλεγαν τυχαία) από τα προτεινόμενα λογοτεχνικά κείμενα του συγγραφικού έργου του Μάνου Κοντολέων.
Εν κατακλείδι, τα αποτελέσματα της παρούσας διατριβής αφήνουν να διαφανεί η ανάγκη για περαιτέρω μελέτη του θέματος της πολιτισμικής ετερότητας, για συστηματική κατάρτιση και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, όπως επίσης και την ανάγκη για μια νέα (και διαφορετική) διδακτική προσέγγιση σε αυτό το μείζον, κοινωνικό και εκπαιδευτικό, ζήτημα.
|
|---|
