Ο ρόλος της τοπογραφίας και της γεωλογίας στην καλλιέργεια της ελιάς στην περιοχή της Αιγιαλείας

• Κύριος συγγραφέας: Κανέλλου, Δήμητρα
• Άλλοι συγγραφείς: Kanellou, Dimitra
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2022
• Θέματα: Διάβρωση; Παράγοντες διάβρωσης; Επικλινείς ελαιώνες; Σημασία διάβρωσης; Corrosion; RUSLE

Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας, είναι να αναλυθεί το πώς η γεωλογία και η τοπογραφία επιδρούν στην διάβρωση επικλινών ελαιώνων και πως επηρεάζεται η παραγωγή των καρπών. Η διάβρωση του εδάφους είναι ένα παγκόσμιο περιβαλλοντικό πρόβλημα καθότι τα αποτελέσματά της είναι εμφανή τόσο στο φυσικό όσο και στο ανθρωπογενές περιβάλλον. Η ζημιά που προκαλεί εκδηλώνεται με την υποβάθμιση της ποιότητας του νερού, του εδάφους, της γεωργικής παραγωγής, με πλημμύρες και καταστροφές σε αστικές περιοχές. Η χωρική και ποσοτική εκτίμηση της επιφανειακής εδαφικής διάβρωσης στα εννέα τυχαία αγροτεμάχια με τους ελαιώνες, υλοποιήθηκε χρησιμοποιώντας την Αναθεωρημένη Εξίσωση Απώλειας Εδάφους (RUSLE) και Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (GIS). Στην μελέτη αυτή τα δεδομένα τα οποία χρησιμοποιήθηκαν, είναι η βροχόπτωση-κλίμα, η τοπογραφία, η γεωλογία, οι χρήσεις γης και τα αντιδιαβρωτικά μέτρα με σκοπό να παρουσιαστεί χωρικά και ποσοτικά η κατανομή της εδαφικής απώλειας στην περιοχή μελέτης. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκε η Αναθεωρημένη Εξίσωση Απώλειας Εδάφους (RUSLE). Oι πέντε παράγοντες της εξίσωσης είναι: ο συντελεστής διαβρωτικότητας της βροχόπτωσης (R) ο οποίος υπολογίστηκε με βάση τα βροχομετρικά δεδομένα από τέσσερις μετεωρολογικούς σταθμούς , ο συντελεστής διαβρωσιμότητας του εδάφους (Κ) ο οποίος λόγω έλλειψης δεδομένων για τον υπολογισμό ο οποίος υπολογίστηκε βάσει του ψηφιακού μοντέλου ανάγλυφου (DEM) της περιοχής έρευνας ακρίβειας 5m, ο συντελεστής φυτοκάλυψης (C) και ο συντελεστής διαχείρισης εδαφών κατά της διάβρωσης (P), που ορίστηκε στην τιμή 1. Με την εφαρμογή των παραπάνω δημιουργήθηκαν χάρτες του βαθμού διάβρωσης- απώλειας εδάφους κάθε αγροτεμαχίου. Από την εφαρμογή της παραπάνω εξίσωσης, συλλέχθηκαν χρήσιμα συμπεράσματα. Όσο αυξάνεται η κλίση του εδάφους τόσο μεγαλύτερη είναι η ετήσια απώλεια του εδάφους. Επιπλέον, σε υψηλότερες τιμές του συντελεστή διαβρωτικότητας της βροχόπτωσης R, αυξάνεται και η ετήσια εδαφική απώλεια. Οι υπόλοιποι παράμετροι της εξίσωσης επηρεάζουν σε μικρό βαθμό την εδαφική διάβρωση. Από πληροφορίες που αντλήθηκαν από τους ελαιοπαραγωγούς και από τον τοπικό γεωπόνο σχετικά με την παραγωγή των ελιών για τα τελευταία δέκα έτη, φαίνεται ότι τα αγροτεμάχια που είναι πιο ευάλωτα στην διάβρωση, παρουσιάζουν μεγάλη μείωση παραγωγής χρόνο με το χρόνο. Επίσης, τα λεπτόκοκκα αγροτεμάχια τείνουν να έχουν περισσότερη οργανική ουσία, συγκρατούν εύκολα την υγρασία, τις θρεπτικές ουσίες και δημιουργούν καλύτερες συνθήκες ανάπτυξης φυτών καλύτερη ποιότητα καρπών και αυξημένη παραγωγή. Τέλος, το υψόμετρο δεν είναι τόσο περιοριστικό για το είδος της καλλιέργειας που μελετάμε, ωστόσο αυτό δεν ισχύει στον προσανατολισμό - έκθεση των αγροτεμαχίων, αφού αυτό επηρεάζει την ηλιακή ενέργεια και επομένως την σωστή ανάπτυξη των καρπών. Τέλος, παρουσιάστηκαν μέτρα κατά της διάβρωσης τα οποία θα οδηγήσουν σε συγκρότηση του εδάφους, στην μέγιστη παραγωγικότητα και στην αειφορία. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η ενημέρωση των παραγωγών καθώς και η ανάπτυξη ενός απλοϊκού μοντέλου προσδιορισμού των περιοχών υψηλού κινδύνου διάβρωσης με σκοπό την σωστή διαχείριση των φυσικών πόρων κι την μείωση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων τόσο στην περιοχή μελέτης όσο και γενικότερα.