Επίδραση της ανθρωπογενούς δόμησης του παράκτιου οικοσυστήματος στα ψάρια

• Κύριος συγγραφέας: Ντούνη, Μαρία-Μυρτώ
• Άλλοι συγγραφείς: Ntouni, Maria-Myrto
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2022
• Θέματα: Δόμηση; Παράκτια ζώνη; Υποπαραλιακή ζώνη; Ψάρια; Constructions; Coastal zone; Fish

Τα οικοσυστήματα βρίσκονται σήμερα κάτω από την επίδραση πληθώρας ανθρωπογενών πιέσεων που μπορεί να επηρεάζουν τα αβιοτικά στοιχεία τους, καθώς και τους οργανισμούς. Ένας τέτοιος τύπος πίεσης είναι και η ανθρωπογενής δόμηση των παράκτιων οικοσυστημάτων, που πραγματοποιείται δια μέσου της κατασκευής υποδομών, όπως μικρά και μεγάλα λιμάνια, μαρίνες, παράκτιοι δρόμοι και παραθαλάσσιες οχυρώσεις. Τα διάφορα οικοδομήματα επηρεάζουν τη δυναμική των παράκτιων πληθυσμών και τη σύνθεση και σταθερότητα των βιοκοινωνιών. Η παρούσα εργασία μελέτησε την επίδραση διάφορων κτισμάτων στην αφθονία των παράκτιων ψαριών και στη σύνθεση των βιοκοινωνιών τους. Η σύγκριση έγινε μεταξύ δομημένων και φυσικών σταθμών δειγματοληψίας που βρίσκονταν σε κοντινή απόσταση, σε τρεις περιοχές μελέτης του Κορινθιακού Κόλπου. Οι δειγματοληψίες πραγματοποιήθηκαν στη διάρκεια ενός έτους (09/2020 έως 08/2021) ώστε να εξετασθούν οι τυχόν διαφορές στην αφθονία και τη σύνθεση των βιοκοινωνιών και σε κλίμακα χρόνου. Κατάλληλη μέθοδος δειγματοληψίας κρίθηκε η οπτική παρατήρηση από την επιφάνεια της θάλασσας χρησιμοποιώντας διατομές επιφάνειας. Καταγράφηκαν συνολικά 37 taxa, με τα αφθονότερα και συχνότερα είδη να ανήκουν στις οικογένειες Sparidae και Labridae. Από τις αναλύσεις των αποτελεσμάτων φαίνεται ότι η παράκτια δόμηση επηρεάζει τη σύνθεση των βιοκοινωνιών κυρίως όταν αυτή δημιουργεί νέα πολύπλοκα ενδιαιτήματα. Η συνολική αφθονία βρέθηκε στατιστικά σημαντικά διαφορετική ανάμεσα στους σταθμούς με διαφορετικό βαθμό δόμησης, στις περιοχές δειγματοληψίας, καθώς και στους διάφορους μήνες του έτους. Τρία taxa ψαριών (Chromis chromis, Diplodus annularis, Tripterygion sp.) βρέθηκε ότι επηρεάζονται από την ανθρωπογενή δόμηση παρουσιάζοντας διαφορές αφθονίας σε σύγκριση με φυσικούς σταθμούς. Επιπρόσθετα, έξι taxa παρουσίασαν διαφορές μεταξύ των περιοχών δειγματοληψίας (Chromis chromis, Sarpa salpa, Coris julis, Diplodus annularis, Diplodus vulgaris, Tripterygion sp.) και τέσσερα μεταξύ των μηνών του έτους (Diplodus sargus, Diplodus vulgaris, Atherina hepsetus, Tripterygion sp.). Τα ψάρια φαίνεται να επιλέγουν ειδικά το υπόστρωμα διαβίωσής τους και σπάνια να επιλέγουν διαφορετικό υπόστρωμα παρά μόνο για λόγους εύρεσης τροφής ή κρυψώνας. Επίσης, η σύνθεση των βιοκοινωνιών μεταξύ των σταθμών φαίνεται να είναι παρόμοια σε παρακείμενους οικοτόπους. Οι αφθονίες των ψαριών που φαίνεται να είναι μεγαλύτερες στα δομημένα υποστρώματα φαίνεται να διαφέρουν και χωρικά μεταξύ των περιοχών μελέτης, παράμετρος που επηρεάζει την αφθονία και τη σύνθεση των βιοκοινωνιών σε μεγαλύτερο βαθμό. Οι διαφορές των βιοκοινωνιών σε κλίμακα χρόνου φαίνεται να ακολουθούν την εποχικότητα των ειδών. Τέλος, συμπεραίνουμε ότι για να κατανοήσουμε την ανθρωπογενή δόμηση ως νέο ενδιαίτημα οφείλουμε να συμπεριλάβουμε την περιοχή στην οποία κατασκευάζονται οι παράκτιες υποδομές και τα τοπικά περιβαλλοντικά (αβιοτικά και βιοτικά) χαρακτηριστικά.