| Περίληψη: | Ο λιγνίτης, πλούσια κοιτάσματα του οποίου υπάρχουν στη χώρα μας, αποτέλεσε για δεκαετίες την πρώτη ύλη που χρησιμοποιήθηκε στα δημόσια εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Στην Ελλάδα κατεξοχήν το ηλεκτρικό ρεύμα παράγεται σε σταθμούς (εργοστάσια) ηλεκτροπαραγωγής, τα οποία, μεταξύ άλλων, ως κύρια πρώτη ύλη χρησιμοποιούν το λιγνίτη. Η λειτουργία τους από τις αρχές του 20ού αιώνα βασίζεται κατά κύριο λόγο σε αυτό το πέτρωμα, κοιτάσματα του οποίου υπάρχουν πλούσια στη χώρα μας. Η εξόρυξη, όμως, του λιγνίτη, καθώς και οι ρύποι που εκπέμπονται κατά τη λειτουργία των εργοστασίων έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου καθώς και στο περιβάλλον. Στο παρελθόν διάφορες μελέτες ανέδειξαν την πολύπλευρα δυσμενή επίδραση της χρησιμοποίησης λιγνίτη στη δημόσια υγεία. Η νοσηρότητα και η θνησιμότητα ενός ατόμου , ενός πληθυσμού είναι σε εξέλιξη , σε συνάφεια με τις συνθήκες τις κοινωνικές και τις περιβαλλοντικές. Σε αυτό το πλαίσιο και με αφορμή τις ανακοινώσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας- ΠΟΥ «Μόνο το 2012 , ο ΠΟΥ ανέφερε ότι 7 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν ως αποτέλεσμα έκθεσης σε ατμοσφαιρική ρύπανση. Στην Ευρώπη κάθε θάνατος που αποδίδεται σε αυτή την έκθεση, είναι πρόωρος κατά 11 χρόνια» (Guardian 2018).
Η Ελλάδα, μαζί με τη Γερμανία, την Πολωνία, η Τσεχική Δημοκρατία αντιπροσωπεύει πάνω από το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής άνθρακα (Guardian 2018).
Σκοπός
Η παρούσα έρευνα αποσκοπεί στην αποτίμηση της επίδρασης της χρήσης λιγνίτη, για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, σε συγκεκριμένους τομείς της δημόσιας υγείας. Οι στόχοι της παρούσας μεταπτυχιακής εργασίας είναι: Η μελέτη της θνησιμότητας, οι αιτίες των θανάτων, κατά αιτία θανάτου, ανά ηλικία στους νομούς, ΠΕ Κοζάνης, ΠΕ Φλώρινας, ΠΕ Αρκαδίας.
Επιπλέον έγινε συγκριτική μελέτη με τους νομούς, ΠΕ Γρεβενών, ΠΕ Θεσσαλονίκης και της ΠΕ Αχαΐας , ως μάρτυρες – controls, νομοί ως «μη λιγνιτικές» περιοχές για την διεξαγωγή προτάσεων και συμπερασμάτων. Ειδικότερα, διερευνήθηκε η υπόθεση ότι οι περιοχές στις οποίες υπάρχουν λιγνιτικά εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρισμού παρουσιάζουν αυξημένους θανάτους οφειλόμενους σε νεοπλάσματα ή παθήσεις του αναπνευστικού σε σχέση με άλλες περιοχές στις οποίες δεν λειτουργούσαν τέτοια εργοστάσια.
Ωστόσο, στην χώρα μας δεν έχουν αναπτυχθεί τέτοια συστήματα καταγραφής επιδημιολογικών δεδομένων , συγκριτικής αξιολόγησης της θνησιμότητας και της νοσηρότητας, οπότε καθίσταται πιότερο επιτακτική η διεξαγωγή αυτής της μελέτης.
Μεθοδολογία
Ο τύπος της μελέτης είναι περιγραφική, case study, η στατιστική επεξεργασία έγινε με χρήση του λογισμικού SPSS 25. Από τη διατύπωση του σκοπού της έρευνας γίνεται ξεκάθαρο ότι ο πληθυσμός της έρευνας είναι οι πολίτες της ελληνικής επικράτειας. Για πρακτικούς λόγους επιλέχθηκαν τρεις «λιγνιτικές» και τρεις μη «λιγνιτικές» περιοχές. Οι «λιγνιτικές» περιοχές που επιλέχτηκαν να μελετηθούν είναι οι νομοί Αρκαδίας, Κοζάνης και Φλώρινας, ενώ ως «μη λιγνιτικές» επιλέχτηκαν, χωρίς άλλο κριτήριο, οι νομοί Αχαΐας, Γρεβενών και Θεσσαλονίκης.
Τα υπό μελέτη δεδομένα συλλέχθηκαν από τη γενική διεύθυνση στατιστικών της Ελληνική στατιστικής αρχής και αποκτήθηκαν μετά από σχετικό αίτημα στο τμήμα στατιστικών πληθυσμού και μετανάστευσης. Συνοψίζουν το πλήθος και την αιτία θανάτων στους νομούς Αρκαδίας, Αχαΐας, Γρεβενών, Θεσσαλονίκης, Κοζάνης και Φλώρινας, ανά ηλικιακή κατηγορία, τα έτη από το 2000 έως και 2019. Για τη σύγκριση της θνησιμότητας ο αδρός δείκτης θνησιμότητας (για κάθε νομό και έτος) σταθμίστηκε ηλικιακά με τη μέθοδο της άμεσης προτυποποίησης.
Αποτελέσματα
Τα αποτελέσματα έδειξαν μια αδρά αυξητική τάση σε όλους τους νομούς, Αχαΐας, Θεσσαλονίκης, Κοζάνης, Φλώρινας στους δείκτες θνησιμότητας σταθμισμένους κατά ηλικία ανά ημερολογιακό έτος, για τους θανάτους από νεοπλασματικά νοσήματα. Εκτός από τους νομούς Γρεβενών (ύπαρξη σταθερότητας) και Αρκαδίας (μείωση της θνησιμότητας).
Αναφορικά με την διαχρονική συμπεριφορά του Δείκτη Θνησιμότητας αναπνευστικών νοσημάτων, σταθμισμένου κατά ηλικία, των υπό μελέτη νομών για τη χρονική περίοδο 2000- 2019, στους «λιγνιτικούς» νομούς εμφανίζονται τα εξής αποτελέσματα. Στο νομό Αρκαδίας στατιστικά δεν υπάρχει διαφοροποίηση στη μεταβλητότητα της θνησιμότητας, διαχρονικά φαίνεται να υπάρχει αυξητική τάση της θνησιμότητας. Στο νομό Κοζάνης παρατηρείται αυξητική τάση της θνησιμότητας διαχρονικά. Στο νομό Φλώρινας το 2015 η θνησιμότητα είναι στατιστικώς υψηλότερη σε σχέση με τα υπόλοιπα έτη, διαχρονικά φαίνεται να υπάρχει αυξητική τάση θνησιμότητας.
Στους «μη λιγνιτικούς» νομούς όσον αφορά τη διαχρονική συμπεριφορά του Δείκτη Θνησιμότητας αναπνευστικών νοσημάτων εντοπίζεται ότι, στο νομό Αχαΐας υπάρχει αυξητική τάση ης θνησιμότητας, από το 2015- 2019, η θνησιμότητα είναι στατιστικώς υψηλότερη σε σχέση με τα προηγούμενα έτη. Στο νομό Γρεβενών φαίνεται να υπάρχει διαχρονικά σταθερότητα της θνησιμότητας μεταξύ των ετών 2000- 2018. Το 2019 η θνησιμότητα είναι στατιστικώς υψηλότερη σε σχέση με τα υπόλοιπα έτη. Στο νομό Θεσσαλονίκης διαχρονικά υπάρχει αυξητική τάση της θνησιμότητας. Από το έτος 2014- 2019 η θνησιμότητα είναι στατιστικώς υψηλότερη σε σχέση μα τα προηγούμενα έτη.
Σχετικά με τη διαχρονική συμπεριφορά του Δείκτη Θνησιμότητας νεοπλασματικών νοσημάτων, σταθμισμένου κατά ηλικία, των υπό μελέτη νομών για τη χρονική περίοδο 2000- 2019, έχουμε τα εξής αποτελέσματα. Στο νομό Αρκαδίας φαίνεται να υπάρχει διαχρονικά, μειωτική τάση της θνησιμότητας. Στο νομό Κοζάνης υπάρχει αυξητική τάση της θνησιμότητας διαχρονικά, επίσης αυξητική τάση παρουσιάζεται και στο νομό Φλώρινας.
Στους «μη λιγνιτικούς» νομούς η διαχρονική πορεία του Δείκτη Θνησιμότητας νεοπλασματικών νοσημάτων, σταθμισμένου κατά ηλικία, παρουσιάζονται τα ακόλουθα αποτελέσματα. Στο νομό Αχαΐας φαίνεται να υπάρχει αυξητική τάση της θνησιμότητας διαχρονικά. Στο νομό Γρεβενών δεν υπάρχει διαφοροποίηση στη μεταβλητότητα της θνησιμότητας, φαίνεται να υπάρχει σταθερότητα. Στο νομό Θεσσαλονίκης διαχρονικά φαίνεται να υπάρχει αυξητική τάση της θνησιμότητας. Από το έτος 2015- 2019 η θνησιμότητα είναι στατιστικώς υψηλότερη σε σχέση με τα υπόλοιπα έτη.
Η διαχρονική συμπεριφορά του δείκτη θνησιμότητας νεοπλασματικών νοσημάτων, σταθμισμένου κατά ηλικία, των «λιγνιτικών» από των «μη λιγνιτικών» νομών για τη χρονική περίοδο 2000- 2019, φαίνεται ότι δεν διαφέρουν ως προς το επίπεδο της θνησιμότητας για όλες της χρονικές μετρήσεις.
Συμπεράσματα
Δεν διαφέρουν οι «λιγνιτικοί» από τους μη «λιγνιτικούς» νομούς ως προς το επίπεδο της θνησιμότητας από αναπνευστικά νοσήματα, συνολικά για όλες τις χρονικές μετρήσεις.
Δεν διαφέρουν οι «λιγνιτικοί» από τους μη «λιγνιτικούς» νομούς ως προς το επίπεδο της θνησιμότητας από νεοπλασματικά νοσήματα, συνολικά για όλες τις χρονικές μετρήσεις
|
|---|
