Καρκίνος του δέρματος και ο ρόλος του νοσηλευτή

• Κύριοι συγγραφείς: Παπαγιάννη, Σάννα, Ρήγα, Δήμητρα
• Άλλοι συγγραφείς: Papagianni, Sanna
• Έκδοση: 2022
• Θέματα: Καρκίνος του δέρματος; Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα; Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα; Μελάνωμα; Skin cancer; Basal cell carcinoma; Squamous cell carcinoma; Melanoma

Εισαγωγή: Ο καρκίνος του δέρματος αποτελεί μία από τις πιο συχνές μορφές καρκίνου στον κόσμο. Οι πιο γνωστές μορφές καρκίνων του δέρματος που εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα είναι, το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα και το μελάνωμα, με το τελευταίο να παρουσιάζεται ως την πιο επιθετική μορφή, σημειώνοντας υψηλά ποσοστά θνησιμότητας. Πρωταρχικοί παράγοντες που συνδέονται με τον κίνδυνο εμφάνισης μελανωματικών και μη καρκινωμάτων, είναι η υπεριώδη ακτινοβολία (UVR) και ακολουθεί η ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα, η ηλικία και η ευαισθησία στον ήλιο. Η πρόληψη όπως και η έγκαιρη διάγνωση είναι ιδιαίτερα σημαντικές και μπορεί να θεωρηθούν καταλυτικές τόσο για την μείωση κινδύνου εμφάνισης της νόσου όσο και για την εξέλιξής της σε περίπτωση νόσησης. Ως μέσο πρωτογενούς πρόληψης αναφέρεται η υιοθέτηση εφαρμογής των απαραίτητων προστατευτικών μέτρων ως προς την UVR. Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του δέρματος μπορεί να γίνει και από τον ίδιο τον ασθενή με τη μέθοδο της αυτοαξιολόγησης, δηλαδή παρατηρώντας σχήμα, χρώμα, διάμετρο και χρονικό διάστημα παραμονής ενός νέου σημαδιού στο δέρμα χωρίς όμως να θεωρείται πανάκεια. Ο καρκίνος του δέρματος είναι ιάσιμος με αρκετά υψηλά ποσοστά ίασης, που όμως συνδέονται άμεσα με τη πρόληψη και τη διάγνωση. Άλλες μορφές θεραπείας είναι η ακτινοθεραπεία, η χημειοθεραπεία, η χειρουργική εξαίρεση κ.α. και επιλέγονται με βάση συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του εκάστοτε καρκινώματος. Σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση του καρκίνου έχει, αναμφισβήτητα ο νοσηλευτής, υποστηρίζοντας ψυχολογικά κυρίως, τον ασθενή μέσω της επικοινωνίας αλλά ταυτόχρονα βοηθώντας τον να διαχειρίζεται τη νόσο του, τη θεραπεία και τυχόν επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν. Τέλος, ο νοσηλευτής έχει και ενημερωτικό ρόλο αφού βρίσκεται σε ιδανική θέση για να συμβουλεύσει, να ενημερώσει και να προτρέψει για την αξία της πρόληψης. Σκοπός: Ο σκοπός της παρούσας βιβλιογραφικής ανασκόπησης είναι να διερευνηθεί ο καρκίνος του δέρματος και ο ρόλος που έχει ο νοσηλευτής στην διαχείρισή του. Υλικό και Μέθοδος: Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε περιλαμβάνει διεξοδική αναζήτηση βιβλιογραφίας με συλλογή πληροφοριών από επιστημονικά άρθρα, βιβλία, ιστοσελίδες και έρευνες των τελευταίων δέκα ετών. Οι βάσεις δεδομένων που χρησιμοποιήθηκαν είναι PubMed, Science Direct και Google Scholar. Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα της βιβλιογραφικής ανασκόπησης έδειξαν ότι ο νοσηλευτής κατέχει τον σημαντικότερο ρόλο στην διαχείριση του καρκίνου του δέρματος καθώς και στην στήριξη του πάσχοντα. Οι σημαντικότερες διαδικασίες είναι η πρόληψη των μελανωματικών και μη, καρκινωμάτων και η έγκαιρη διάγνωσή τους, αφού επηρεάζουν συνδέονται άμεσα με τον μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου και κατ’ επέκταση με την εξέλιξη της νόσου. Μέσω της εκπαίδευσης ο ασθενής μαθαίνει να προσαρμόζεται στα υπάρχοντα δεδομένα και προσπαθεί να αντιμετωπίσει τη νόσο, ενώ εκπαιδεύεται για την αποφυγή υποτροπιασμού ή επανεμφάνισης της νόσου.