Μια λεξικολογική και λεξικογραφική προσέγγιση για τη διαλεκτική ποικιλία στην ευρύτερη περιοχή της Ηλείας

• Κύριος συγγραφέας: Προύντζου, Αθηνά
• Άλλοι συγγραφείς: Prountzou, Athina
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2022
• Θέματα: Διαλεκτική ποικιλία; Ηλεία; Λεξιλόγιο; Λεξικογραφία; Διαλεκτολογία; Διαδικτυακό λεξικό; Μορφολογία; Διαλεκτικό λεξικό; Διάλεκτος; Ερευνητικός σχεδιασμός; Dialectal variety; Ilia; Vocabulary; Lexicography; Dialectology; Online dictionary; Morphology; Dialect dictionary; Dialect; Research planning

Στην διδακτορική μου διατριβή ασχολούμαι με το λεξιλόγιο της διαλεκτικής ποικιλίας της Ηλείας. Επιχειρώ τη συστηματική διερεύνηση λέξεων που χρησιμοποιούνται στην ευρύτερη περιοχή της Ηλείας προσπαθώντας να μελετήσω τη διαχρονική τους παρουσία στο λεξιλόγιό της. Το εξεταζόμενο υλικό έχει καθαρά διαλεκτικό χαρακτήρα. Μέσα από πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές καταγράφω και παρουσιάζω τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, εξετάζοντάς τα μέσα από μία λεξικολογική και λεξικογραφική προσέγγιση. Λαμβάνοντας υπόψη τις αρχές της εθνογραφίας και της διαλεκτολογίας αναλύω το λεξιλόγιο της περιοχής επιδιώκοντας να αναδείξω τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Η παρούσα διατριβή διαρθρώνεται σε έξι κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο αναφέρομαι στο θεωρητικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κυμαίνεται η διατριβή, καθώς και στην επιλογή του όρου ‘διαλεκτική ποικιλία’. Επιπλέον, παραθέτω τα ερωτήματα που εμφανίζουν ερευνητικό κενό εξαιτίας της πενιχρής βιβλιογραφίας. Στο δεύτερο κεφάλαιο αναφέρομαι σε μία σειρά εξωγλωσσικών παραγόντων που αλληλεπιδρούν και καθορίζουν τη μορφή της διαλεκτικής ποικιλίας αναφερόμενη και στους εξωγενείς παράγοντες οι οποίοι ασκούν πίεση στην γλωσσική κοινότητα με σκοπό την αντικατάσταση της ποικιλίας από την ΚΝΕ. Στη συνέχεια, παραθέτω τον ελληνικό διαλεκτικό χάρτη έτσι όπως προκύπτει μέσα από διάφορες μελέτες και συζητώ όλες τις θεωρητικές προσεγγίσεις σχετικά με τη ΔΠΗ. Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζω τις πηγές καθώς και τη μέθοδο συλλογής του υλικού. Αναλύω τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιήθηκε η έρευνα πεδίου και σχολιάζω τις δυσκολίες που αντιμετωπίστηκαν κατά τη διαδικασία αυτή. Στη συνέχεια, καταγράφω και παρουσιάζω τη γλωσσική συμπεριφορά των χρηστών της ΔΠΗ η οποία σχετίζεται με τις ανεξάρτητες μεταβλητές, όπως το φύλο, η ηλικία, η μόρφωση κ.ά. Στο ίδιο κεφάλαιο, περιγράφω τη μεθοδολογία που ακολούθησα για την έρευνά μου, με έμφαση στη μεθοδολογία ανάλυσης των πηγών μου. Ενδιαφέρον, ωστόσο, παρουσιάζει ο γλωσσικός χάρτης που προκύπτει μέσα από μία γενική πρώτη εκτίμηση των δεδομένων μου αναφορικά με συγκεκριμένες περιοχές της περιφέρειας. Στο τέταρτο κεφάλαιο ασχολούμαι με τον σχηματισμό των λέξεων του λεξιλογίου της διαλεκτικής ποικιλίας. Μελετώ την παραγωγική μορφολογία, τις διαδικασίες της σύνθεσης και της σύμφυρσης. Ύστερα, εξετάζω την προέλευση του λεξιλογίου της διαλεκτικής ποικιλίας κάνοντας αναφορά στους παράγοντες που συμβάλλουν στον γλωσσικό δανεισμό ενώ καταγράφω και περιγράφω τους νεολογισμούς που εντοπίζονται σε αυτό. Αναφέρομαι στις σημασιολογικές διαφοροποιήσεις μεταξύ ΚΝΕ και διαλεκτικής ποικιλίας της Ηλείας και εστιάζω στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Στο πέμπτο κεφάλαιο της διατριβής ασχολούμαι με την τυπολογία αλλά και τη δομή που πρέπει να έχει ένα λεξικό. Αρχικά, ορίζω τι είναι λεξικό και στη συνέχεια, κάνω μια μεταλεξικογραφική ανασκόπηση των ήδη υπαρχόντων λεξικών και γλωσσαρίων της διαλεκτικής ποικιλίας της Ηλείας, δίνοντας έμφαση στον ρόλο τους για τη σύγχρονη γλωσσολογία. Στη συνέχεια, συζητώ τα τυπολογικά χαρακτηριστικά που θα πρέπει να ακολουθεί ένα διαλεκτικό λεξικό, με βάση τα οποία περιγράφω την οργάνωση, τη μέθοδο και τα χαρακτηριστικά του δικού μου διαδικτυακού διαλεκτικού λεξικού μέσα στο οποίο συγκέντρωσα όλο το υλικό μου. Κλείνοντας το κεφάλαιο, αναφέρομαι στη δυνατότητα μελλοντικής χρήσης και διεύρυνσης αυτού του διαδικτυακού λεξικού από την ευρύτερη γλωσσολογική κοινότητα καθώς, μέσω αυτής, αποσκοπώ να αναδείξω και να διαφυλάξω τα γλωσσικά χαρακτηριστικά της διαλεκτικής ποικιλίας της περιοχής στην οποία μεγάλωσα και αγαπώ.