Περίληψη: | Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια τάση προς αλλαγή των συνθετικών αντιοξειδωτικών με προιόντα φυσικής προέλευσης και γενικότερα τη χρήση φυτικών εκχυλισμάτων στη βιομηχανία καλλυντικών.
Το τσάι του βουνού ή αλλιώς σιδερίτης περιλαμβάνει περίπου 150 είδη τα οποία ευδοκιμούν κυρίως σε μεσογειακές χώρες και τα εκχυλίσματα των οποίων χρησιμοποιούνται για τις αντιφλεγμονώδεις, αναλγητικές, αντιμικροβιακές και αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες. Οι αντιοξειδωτικές ικανότητες του σιδερίτη προέρχεται κυρίως από τις φαινολικές ενώσεις των εκχυλισμάτων του και το αιθέριο έλαιο που περιέχει. Τα φλαβονοειδή αποτελούν κατηγορία φαινολικών ενώσεων και πολλά από αυτά έχουν ταυτοποιηθεί σε είδη του φυτού. Σύμφωνα με βιβλιογραφικά δεδομένα πολλές μελέτες συσχετίζουν την αντιοξειδωτική ικανότητα του φυτού με το φαινολικό περιεχόμενο.
Στην παρούσα μελέτη αξιολογήθηκαν δύο φυτά σιδερίτη από την Πελοπόννησο των ειδών S.clandestina και S.raeseri αυτοφυές και καλλιεργούμενο αντίστοιχα. Πιο συγκεκριμένα τα εναέρια τμήματα υων φυτών εκχυλίστηκαν με ευτηκτικά μίγματα ως διαλύτες. Η δρόγη Sideritis clandestina ssp. peloponnesiaca και Sideritis raeseri ssp. raeseri εκχυλίστηκαν με πέντε οικολογικούς διαλύτες, συγκεκριμένα με φυσικά βαθέως ευτηκτικούς διαλύτες (NADES), καθώς και δύο συμβατικούς διαλύτες, νερό και 70% αιθανόλη. Όλα τα εκχυλίσματα αναλύθηκαν ως προς το φαινολικό τους περιεχόμενο (TPC) και έγινε εκτίμηση του αντιοξειδωτικού τους δυναμικού με τις in vitro μεθόδους FRAP και DPPH. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως τα ευτηκτικά μίγματα εκχυλίζουν φαινολικά συστατικά εξίσου αποτελεσματικά ή και σε υψηλότερα επίπεδα από τους συμβατικούς διαλύτες καθώς επίσης ότι το αντιοξειδωτικό τους δυναμικό είναι αρκετά ικανό για αναγωγή ουσιών και δέσμευση ελευθέρων ριζών στα in vitro συστήματα εξομοίωσης. Τα εκχυλίσματα με το BGG4 ως φυσικά βαθέως ευτηκτικό διαλύτη και των δύο φυτών προχώρησαν σε περαιτέρω έρευνα λόγω του ικανοποιητικού τους περιεχομένου σε φαινολικά συστατικά ( 40,1±4,6 mg GAE/ gr για το SC-BGG4 και 36,9±1,0 mg GAE/ gr για το SR-BGG4), των σταθερά καλών αποτελεσμάτων τους στις in vitro δοκιμές αντιοξειδωτικής ικανότητας και τέλος στα καλά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του διαλύτη.
Τα εκχυλίσματα SC-BGG4, SC-EtOH, SR-BGG4 και SR-EtOH, αναλύθηκαν για την ταυτοποίηση των συστατικών τους με UPLC-ESI/MS. Τα αποτελέσματα της ποιοτικής και ποσοτικής ανάλυσης έδειξαν ότι τα εκχυλίσματα SC-EtOH (13584,317 μg/ 100 mg ξ.ε.) και SC-BGG4 (13491,459 μg/ 100 mg ξ.ε.) είναι εξίσου πλούσια σε φαινολικά συστατικά και επιπλέον έχουν ελαφρώς αυξημένες ποσότητες συστατικών συγκριτικά με τα εκχυλίσματα SR-BGG4 (9611,703 μg/ 100 mg ξ.ε.) και SR-EtOH (10101,280 μg/ 100 mg ξ.ε.) του φυτού S.raeseri. Ως εκ τούτου η δρόγη Sideritis clandestina με το ευτηκτικό μίγμα BGG4 επιλέχθηκαν για ενσωμάτωση σε ενυδατικό γαλάκτωμα ώστε να προσδίδει τις αντιοξειδωτικές του ικανότητες στο καλλυντικό. Η κρέμα υποβλήθηκε σε τεστ σταθερότητας το οποίο έδειξε άρτια ενσωμάτωση του εκχυλίσματος στο γαλάκτωμα καθώς επίσης φάνηκε το εκχύλισμα να στεθεροποιεί το pH της κρέμας αφού συνέβαλλε ώστε η παρατηρούμενη μείωση του pH να είναι μικρότερη κατά 10% σε σχέση με τη μείωση του γαλακτώματος control.
|