| Περίληψη: | Ο καρκίνος μαστού είναι ο πιο κοινός εμφανιζόμενος καρκίνος στις γυναίκες, παγκοσμίως. Μοριακά ταξινομείται σε τέσσερις υπότυπους, οι οποίοι διαφέρουν τόσο στην πρόγνωση όσο και στην θεραπευτική ανταπόκριση. Η ταξινόμηση αυτή παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με νέες στρατηγικές θεραπείας και κατάλληλης αντιμετώπισης των ασθενών. Η θεραπεία καρκίνου μαστού είναι πολύπλοκη και πολλές φορές πραγματοποιείται με συνδυασμό πολλών μεθόδων όπως χειρουργική επέμβαση, χημειοθεραπεία, ραδιοθεραπεία, ορμονική θεραπεία και βιολογική θεραπεία. Δεδομένου της συνεχούς αύξησης ποσοστού τόσο της εμφάνισης όσο και της θνησιμότητας καρκίνου μαστού, είναι επείγουσα ανάγκη η μελέτη πιθανών διαγνωστικών και προγνωστικών βιοδεικτών οι οποίοι θα συνεισφέρουν στην βελτίωση των κλινικών αποτελεσμάτων των ασθενών.
Οι πρωτεογλυκάνες αποτελούν κύρια συστατικά του εξωκυττάριου χώρου, τα οποία εκτός του ότι εμπλέκονται σε διάφορες φυσιολογικές διαδικασίες, ελέγχουν και διάφορες παθολογικές καταστάσεις. Στον καρκίνο μαστού, πολλές πρωτεογλυκάνες παρουσιάζουν διαφορετικά προφίλ έκφρασης τα οποία συνεισφέρουν σε διάφορες διεργασίες οι οποίες ευνοούν την ανάπτυξη, τον πολλαπλασιασμό και την εξάπλωση του όγκου. Τα miRNAs αποτελούν μονόκλωνα μόρια RNA, τα οποία ρυθμίζουν σε μετα-μεταγραφικό επίπεδο την γονιδιακή έκφραση. Έχει εντοπιστεί μεγάλος αριθμός miRNAs τα οποία εμφανίζουν τροποποιημένη έκφραση σε διάφορους υπότυπους καρκίνου μαστού και συμβάλλουν στην ανάπτυξη και εξέλιξη του όγκου.
O καθορισμός των πρωτεογλυκανών που ευνοούν την ανάπτυξη καρκίνου μαστού, αλλά και των σχετιζόμενων μ΄αυτές miRNAs ανοίγει καινούρια παράθυρα τόσο στην διάγνωση όσο και στην θεραπεία του καρκίνου μαστού. Η κατανόηση των δικτύων που ρυθμίζουν τα παραπάνω μόρια και η μελέτη αλλαγής έκφρασης τους μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη νέων βιοδεικτών και νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων.
Στην παρούσα διπλωματική εργασία σκοπός ήταν η εύρεση πρωτεογλυκανών οι οποίες παρουσιάζουν τροποποιημένη έκφραση μεταξύ φυσιολογικών και καρκινικών κυττάρων μαστού, καθώς και η αξιολόγηση της προγνωστικής τους αξίας μέσω των προγραμμάτων ualcan και kMplot, αντίστοιχα. Ακολούθως, μέσω της βάσης δεδομένων miRDB, πραγματοποιήθηκε διερεύνηση πιθανών miRNAs τα οποία ρυθμίζουν πρωτεογλυκάνες οι οποίες εκφράζονται διαφορετικώς στα καρκινικά κύτταρα και τέλος μελετήθηκε η έκφραση τους, μέσω του προγράμματος ualcan.
Συνοπτικά, τ’ αποτελέσματα καταδεικνύουν τις πρωτεογλυκάνες glypican-3, lumican, syndecan-1 και versican ως δυνητικούς βιοδείκτες, αλλά και ως φαρμακευτικούς στόχους για βελτιωμένες θεραπευτικές ανταποκρίσεις. Επίσης miRNAs, όπως hsa-miR-9-5p, hsa-miR-98-3p έχουν βρεθεί ότι ελέγχουν παράλληλα περισσότερες από μία από τις προαναφερθείσες πρωτεογλυκάνες, τα οποία είτε μέσω σίγασης είτε μέσω χορήγησης μπορούν ν’ ανοίξουν νέα παράθυρα ως προς την θεραπεία καρκίνου μαστού.
|
|---|
