Περίληψη: | Η παρακολούθηση κινουμένων σχεδίων είναι μία από τις αγαπημένες δραστηριότητες των μικρών παιδιών. Η ψυχαγωγία που προσφέρεται μέσα από αυτήν μπορεί να συνδυαστεί με τον εμπλουτισμό της γνώσης τους, πράγμα που καθιστά τα κινούμενα σχέδια μία εν δυνάμει σημαντική πηγή ψυχαγωγικής μάθησης. Όσον αφορά την πρώιμη προσέγγιση θεμάτων από τις φυσικές επιστήμες, η έρευνα έχει δείξει ότι τα κινούμενα σχέδια θα μπορούσαν να παίξουν σημαντικό ρόλο. Εμείς ασχολούμαστε ειδικά με το «Dinosaur Train», μία σειρά ψυχαγωγικής μάθησης του PBS, η οποία απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας και συνδυάζει έννοιες και πρακτικές των φυσικών επιστημών με έννοιες που αφορούν την καθημερινή ζωή. Η έρευνά μας αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης έρευνας που επιχειρεί να μελετήσει όλη τη σειρά, προκειμένου να καταγράψει (α) ποιες επιστημονικές έννοιες και ειδικότερα ποιες έννοιες βιολογίας, (β) ποιες επιστημονικές πρακτικές, και (γ) ποιες έννοιες καθημερινής ζωής παρουσιάζονται μέσα από τις ιστορίες κάθε επεισοδίου και με ποιον τρόπο. Η ανάλυση των 26 επεισοδίων του 2ου κύκλου που αποτελούν το αντικείμενο της δικής μας έρευνας έγινε με το λογισμικό ανάλυσης ποιοτικών δεδομένων NVivo. Μέσα στο περιβάλλον του λογισμικού δημιουργήσαμε υπο-κατηγορίες των τριών μεγάλων κατηγοριών που μας ενδιαφέρουν (βλ. πιο πάνω) και καταγράψαμε το πλήθος των αναφορών σε κάθε μία από αυτές. Τα αποτελέσματα της ανάλυσής μας έδειξαν ότι στον 2ο κύκλο της σειράς παρουσιάζονται απλοποιημένα σημαντικές έννοιες βιολογίας αλλά και επιστημονικές πρακτικές. Στις βιολογικές έννοιες του 2ου κύκλου περιλαμβάνονται η ανάπτυξη, η διάκριση και η ταξινόμηση οργανισμών, η αλληλεπίδραση των οργανισμών με το βιοτικό και το αβιοτικό περιβάλλον μέσω της προσαρμογής, η ιδέα των συνεχών αλλαγών στη φύση και η εξέλιξη. Αντίστοιχα, στις επιστημονικές πρακτικές του 2ου κύκλου περιλαμβάνονται η διατύπωση ερωτήσεων, η δημιουργία υποθέσεων, ο έλεγχος υποθέσεων, η ταξινόμηση, η παρατήρηση και η εξήγηση. Τα παιδιά ενθαρρύνονται συστηματικά να χρησιμοποιούν τέτοιες πρακτικές προκειμένου να βρίσκουν απαντήσεις στα ερωτήματά τους για τη φύση, ενώ επίσης εξοικειώνονται και με την ιδέα ότι οι απαντήσεις ακόμα και των επιστημόνων δεν είναι μόνιμες αλλά επιδέχονται αναθεωρήσεις. Παράλληλα με την προσπάθεια δημιουργίας επιστημονικά εγγράμματων παιδιών, ο 2ος κύκλος της σειράς φαίνεται να ενδιαφέρεται και συνολικότερα για την ανάπτυξη της προσωπικότητας και της ευημερίας των μικρών παιδιών, προσεγγίζοντας έννοιες που έχουν ιδιαίτερη σημασία για μία υγιή καθημερινότητα (π.χ. οικογένεια, φιλία, συνεργασία, διαφορετικότητα και σεβασμός σε αυτήν). Από τα αποτελέσματα της ανάλυση του 2ου κύκλου, προκύπτει ότι η σειρά «Dinosaur Train» είναι μία αξιόλογη σειρά κινουμένων σχεδίων ψυχαγωγικής μάθησης η οποία θα μπορούσε να ενισχύσει ακόμα την τυπική προσέγγιση των φυσικών επιστημών στην προσχολική ηλικία με τρόπους που μένει να διερευνηθούν.
|