Περίληψη: | Στην παρούσα διατριβή μελετήθηκαν οι παράμετροι που εμπλέκονται στη διαμόρφωση της ελίκωσης του παρεγκεφαλιδικού φλοιού. Αρχικά βρέθηκε ότι ο ρυθμός πολλαπλασιασμού των κοκκωδών κυττάρων της EGL ζώνης (κύρια ζώνη πολλαπλασιασμού των κυττάρων στην αναπτυσσόμενη παρεγκεφαλίδα) αποτελεί έναν βασικό μηχανισμό διαμόρφωσης των ελικώσεων. Συγκεκριμένα, ο υψηλότερος ρυθμός πολλαπλασιασμού των κοκκωδών κυττάρων στην κορυφή συγκριτικά με τη βάση του αναπτυσσόμενου λοβού, ευθύνεται για την προς την έσω ελίκωση του παρεγκεφαλιδικού φλοιού και την ταυτόχρονη αύξηση του λοβού. Παράλληλα, φάνηκε ότι η στιβάδα των κυττάρων Purkinje εμπλέκεται στο σχηματισμό των λοβών με ταυτόχρονη αλλαγή στη μορφολογία (επιμήκυνση) των κοκκωδών κυττάρων και συσσώρευσή τους στα ‘κέντρα αγκίστρωσης’.
Ακολούθως, μελετήθηκε η εμπλοκή κάποιων πρωτεϊνών (π.χ. αυξητικοί παράγοντες, διαμεμβρανικές πρωτεΐνες) στην τελική διαμόρφωση των ελικώσεων του παρεγκεφαλιδικού φλοιού. Παρατηρήθηκε εμπλοκή του αυξητικού παράγοντα πλειοτροπίνη στον πολλαπλασιασμό, την ωρίμανση και τη μετανάστευση των κοκκωδών κυττάρων της EGL ζώνης, ειδικότερα στις κορυφές των αναπτυσσόμενων λοβών. Επίσης, διαπιστώθηκε η συμμετοχή του διαμεμβρανικού υποδοχέα ιντεγκρίνη στην τελική διαμόρφωση της ελίκωσης του παρεγκεφαλιδικού φλοιού καθώς παρατηρήθηκε διαφορετικό πρότυπο έκφρασης στις κορυφές του αναπτυσσόμενου λοβού συγκριτικά με τα τοιχώματα και τις βάσεις. Ένα επιπλέον μόριο που μελετήθηκε και φαίνεται να συμμετέχει είναι το ενδιάμεσο ινίδιο βιμεντίνη που εκφράζεται στα γλοιακά κύτταρα. Το χωροχρονικό πρότυπο έκφρασης της βιμεντίνης καθόλη τη διάρκεια της ανάπτυξης υποδεικνύει ότι τα κύτταρα της ακτινωτής γλοίας παίζουν καθοριστικό ρόλο στην οργάνωση της στιβαδωτής δομής του φλοιού της παρεγκεφαλίδας, καθώς οι ίνες της ακτινωτής γλοίας παρέχουν ένα ικρίωμα για τη μετανάστευση των κοκκωδών κυττάρων της EGL ζώνης πολλαπλασιασμού.
Τέλος, διερευνήθηκε η συμμετοχή του γλουταμινικό οξέος και του νευροτροποποιητή μονοξείδιο του αζώτου (ΝΟ) στη διαμόρφωση του παρεγκεφαλιδικού φλοιού. Φαρμακευτική αναστολή των AMPA υποδοχέων του γλουταμινικού οξέος με τη χρήση του αναστολέα CNQX, δεν έδειξε κάποια σημαντική επίδραση στο ρυθμό πολλαπλασιασμού των κοκκωδών κυττάρων της EGL ζώνης. Αντίθετα, φαρμακευτική αναστολή της νευρωνικής συνθάσης του ΝΟ, με τη χρήση του L-NAME, αποκάλυψε ότι το μονοξείδιο του αζώτου (ΝΟ), ανάλογα με το αναπτυξιακό στάδιο, επηρεάζει διαφορετικά τον πολλαπλασιασμό των κοκκωδών κυττάρων της EGL, έχοντας σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του ρυθμού νευρογένεσης στον εμβρυικό εγκέφαλο όρνιθας.
Συνολικά, τα αποτελέσματα της μελέτης προτείνουν το ρόλο του ΝΟ, της βιμεντίνης, ιντεγκρίνης και της πλειοτροπίνης στην κυτοαρχιτεκτονική οργάνωση και ελίκωση της εμβρυικής παρεγκεφαλίδας μέσω σύνθετων μηχανισμών που σχετίζονται τον ρυθμό κυτταρικού πολλαπλασιασμού στην EGL και την μετανάστευση των κοκκωδών κυττάρων.
|