Επαγγελματική εξουθένωση εκπαιδευτικών σχολικών μονάδων διεύθυνσης πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Αιτωλ/νίας

• Κύριος συγγραφέας: Ντούκα, Ευαγγελία
• Άλλοι συγγραφείς: Ntouka, Evangelia
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2023
• Θέματα: Επαγγελματική εξουθένωση; Πρωτοβάθμια εκπαίδευση; Κλίμακα επαγγελματικής εξουθένωσης εκπαιδευτικών (MBI-ES); Εκπαιδευτικοί; Professional exhaustion; Burnout of teachers; Primary education; Scale of professional burnout of educators (MBI-ES)

Η επαγγελματική εξουθένωση στο χώρο της εκπαίδευσης είναι ένα θέμα που προκαλεί μεγάλη ανησυχία. Οι εκπαιδευτικοί αλληλεπιδρούν καθημερινά με τα παιδιά έχοντας διπλό ρόλο αφενός να μεταλαμπαδεύσουν τις γνώσεις κι αφετέρου να τα διαπαιδαγωγήσουν διαπλάθοντας τους χαρακτήρες τους και θεμελιώνοντας τις βάσεις της συναισθηματικής τους ευφυΐας. Ιδιαιτέρως οι εκπαιδευτικοί της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης λόγω του ιδιαίτερου ρόλου επιδίδονται σε συναισθηματική εργασία για την επίτευξη της μάθησης και των θετικών μαθησιακών αποτελεσμάτων. Για τον λόγο αυτό τα τελευταία χρόνια οι έρευνες έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους στην διερεύνηση, την πρόληψη και αντιμετώπιση της επαγγελματικής εξουθένωσης των εκπαιδευτικών. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση των επιπέδων της επαγγελματικής εξουθένωσης των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης καθώς και των παραγόντων που σχετίζονται με την εμφάνιση του συνδρόμου. Υλικό και μέθοδος: Διεξήχθη μια επιδημιολογική μελέτη στην οποία συμπεριλήφθησαν 126 εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης του νομού Αιτ/νίας. Η συλλογή των δεδομένων έγινε με τη χρήση αυτοσυμπληρούμενου ερωτηματολογίου το οποίο περιλάμβανε την Κλίμακα επαγγελματικής εξουθένωσης της Maslach και ερωτήσεις δημογραφικών και επαγγελματικών χαρακτηριστικών. Η στατιστική ανάλυση διενεργήθηκε με το λογισμικό πρόγραμμα Statistical Package for Social Sciences (IBM SPSS), v.25. Αποτελέσματα: Όσον αφορά στα δημογραφικά στοιχεία των ερωτηθέντων της μελέτης, το 81% ήταν γυναίκες και το 19% άνδρες. Η ηλικία των εκπαιδευτικών του δείγματος κυμαίνονταν από 26 έως 55 έτη με τα μεγαλύτερα ποσοστά να συγκεντρώνει η ηλικιακή ομάδα των 31-40 ετών (39,7%) ενώ οι εκπαιδευτικοί ηλικίας 41-50 και 51 και άνω είναι το 31,7% και 17,5% του συνόλου αντίστοιχα. Αναφορικά με το επίπεδο εκπαίδευσης και τα συνολικά έτη εκπαιδευτικής υπηρεσίας, 53 εκπαιδευτικοί (42,9%) είχαν μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών, 9 (7,1%) ήταν κάτοχοι διδακτορικού και οι περισσότεροι 51 (40,5%) είχαν 11-20 έτη προϋπηρεσίας (23,5%), ενώ 4 (3,2%) είχαν πάνω από 30 έτη. Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων είχαν μόνιμη σχέση εργασίας 80 (63,5%) και ήταν εκπαιδευτικοί προσχολικής αγωγής. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας τα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης των εκπαιδευτικών κυμαίνονταν στα ανώτερα επίπεδα της μέτριας σε ότι αφορά την συναισθηματική εξάντληση, μέτρια αποπροσωποποίηση και χαμηλή προσωπική επίτευξη. Όσον αφορά τις συσχετίσεις παραγόντων διαπιστώθηκε η τάση οι άνδρες να έχουν υψηλότερο ποσοστό συναισθηματικής εξάντλησης από τις γυναίκες ενώ οι γυναίκες είχαν πολύ μεγαλύτερο ποσοστό χαμηλής προσωπικής επίτευξης από τους άνδρες. Θετική συσχέτιση παρατηρήθηκε μεταξύ της συναισθηματικής εξάντλησης με τα έτη προϋπηρεσίας και τη σχέση εργασίας με τους μόνιμους εκπαιδευτικούς με περισσότερα έτη υπηρεσίας να βιώνουν περισσότερη συναισθηματική εξάντληση. Τέλος σε ότι αφορά το στάδιο εκπαίδευσης οι νηπιαγωγοί είχαν μεγαλύτερο ποσοστό χαμηλής προσωπικής επίτευξης έναντι των δασκάλων. Συμπεράσματα: Οι εκπαιδευτικοί της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης του νομού Αιτ/νίας είναι επαγγελματικά μέτρια εξουθενωμένοι. Παράγοντες όπως το φύλο, τα έτη προϋπηρεσίας, η σχέση εργασίας και το στάδιο της εκπαίδευσης συμβάλλουν στην ψυχολογική επιβάρυνση των εκπαιδευτικών, οι οποίοι εκτίθεται καθημερινά σε στρεσογόνες συνθήκες, με αποτέλεσμα την εκδήλωση συναισθηματικής εξουθένωσης. Τα συμπεράσματα της παρούσας έρευνας μπορούν να αξιοποιηθούν προς την κατεύθυνση στρατηγικών πρόληψης της επαγγελματικής εξουθένωσης των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, της εξάλειψης των αιτιών της καθώς τον περιορισμό των επιπτώσεων αυτής.