Κοινωνικοί καθοριστές παιδικής παχυσαρκίας στην Δυτική Ελλάδα

• Κύριος συγγραφέας: Μητροπούλου, Ευγενία
• Άλλοι συγγραφείς: Mitropoulou, Evgenia
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2023
• Θέματα: Κοινωνικοί καθοριστές; Παιδική παχυσαρκία; Δείκτης μάζας σώματος; Δείκτες υγείας; Social determinants; Childhood obesity; BMI; Health indicators

Η παρούσα μελέτη, με θέμα «Κοινωνικοί καθοριστές της παιδικής παχυσαρκίας στην Δυτική Ελλάδα», εκπονείται στα πλαίσια της ολοκλήρωσης των ακαδημαϊκών υποχρεώσεων του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών, Δημόσια Υγεία, της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών. Η εργασία πραγματεύεται την αλληλεπίδραση και την επιρροή των κοινωνικών καθοριστικών σε ότι αφορά την παιδική παχυσαρκία και τις στάσεις, αντιλήψεων γονέων, όπως διαμορφώνονται στη Δυτική Ελλάδα, συγκεκριμένα στους νομούς Αχαΐας και Ηλείας. Όπως επισημαίνεται από την βιβλιογραφική μελέτη οι κοινωνικοί καθοριστές συντελούν σε ποσοστό άνω του 40% στην ολιστική διαμόρφωση της ποιότητας ζωής του ατόμου. (Alcántara et al., 2020). Η επιρροή των κοινωνικών καθοριστών αναλογικά με το αξιακό σύστημα και τον βαθμό επίδρασης στην εκάστοτε προσωπικότητα αποτελούν παράγοντες αύξησης του σωματικού βάρους, ενισχύοντας τον επιπολασμό, τόσο της ενήλικης, όσο και της παιδικής παχυσαρκίας. Αποτελεί ερευνητικό κενό η ανάδειξη του ποσοστού επίδρασης των κοινωνικών καθοριστών στον επιπολασμό της παιδικής παχυσαρκίας στη Δυτική Ελλάδα. Ειδικότερα, έχει επισημανθεί ερευνητικά, η συσχέτιση των κοινωνικών παραγόντων με την αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας, αναδεικνύοντας τον ετεροκαθορισμό και την πολυσχιδής τροφοδότηση του φαινομένου. (Moreno et al., 2004). Μέσω της παρούσας μελέτης επιχειρείται η διερεύνηση του παραπάνω ζητήματος και η ανάδειξη των κοινωνικών καθαριστών που συντελούν ως παράγοντες διαμόρφωσης της παιδικής παχυσαρκίας στην Δυτική Ελλάδα. Ο σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η περιγραφή και η ανάλυση των κοινωνικών καθοριστών της υγείας στην περιοχή της Δυτικής Ελλάδας (6 η ΥΠΕ) και η ανάδειξη της συμβολής των κοινωνικών καθοριστών στην παιδική παχυσαρκία. Στόχος είναι να διερευνηθεί εάν οι κοινωνικοί, οικονομικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες σχετίζονται με την υγεία, και επηρεάζουν διάφορους δείκτες υγείας, στην Ελλάδα και συγκεκριμένη στην Δυτική Ελλάδα, ενώ, παράλληλα να αναδειχθούν τα ποσοστά παχυσαρκίας τόσο των ανηλίκων, όσο και των ενηλίκων σχετιζόμενα με τους καθοριστές τους. Ως ερευνητικό εργαλείο χρησιμοποιήθηκε ένα ενιαίο αυτοσυμπληρούμενο ερωτηματολόγιο αυτοαναφοράς με ερωτήσεις κλειστού τύπου και σύντομης καταγραφής βάρους και ύψους, οι κλειστού τύπου ερωτήσεις σχετίζονται με: δημογραφικά στοιχεία των γονέων και ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά, με κοινωνικά και οικονομικά χαρακτηριστικά, με το μορφωτικό επίπεδο, με τις καθημερινές συνήθειες και λοιπά στοιχεία που συμβάλλουν στην ανάδειξη του τρόπου ζωής και εν γένει της ποιότητας, αλλά και τους κοινωνικούς καθοριστές. Ενώ, περιλαμβάνονται πληροφορίες που σχετίζονται με τα παιδιά των συμμετεχόντων. Τα ερευνητικά αποτελέσματα συγκεντρώθηκαν σε βάση δεδομένων και επεξεργάστηκαν αναλογικά με τις στοχεύσεις της εργασίας. Ως τελικό δείγμα ορίζονται 179 συμπληρωμένα ερωτηματολόγια που σχετίζονται με 324 παιδιά. Συμπεράσματα: Αναντίρρητα η παιδική παχυσαρκία παγκοσμίως αποτελεί μια μάστιγα στη δημόσια υγεία του εικοστού πρώτου αιώνα. Χωρίς καμία αμφιβολία αποτελεί ένα ερευνητικό πεδίο το οποίο όπως αναδείχθηκε μέσω της παρούσας μελέτης είναι άμεσα σχετιζόμενο με τους κοινωνικούς καθοριστές. Οι κοινωνικοί καθοριστές επηρεάζουν και διαμορφώνουν άδηλα τις στάσεις και τις συνήθειες των γονέων σε ότι αφορά την σωματική υγεία τους. Αναδείχθηκε πως η παχυσαρκία και ιδίως η παιδική παχυσαρκία συμβαδίζει με την καθημερινότητα και την οριστική αποτύπωση των παραγόντων που συμβάλλουν σε αυτήν. Οι κοινωνικοί καθοριστές διαμορφώνουν τους δείκτες υγείας και συμβάλλουν αισθητά στον επιπολασμό της παιδικής παχυσαρκίας.