Περίληψη: | H παρούσα επιστημονική εργασία έχει ως αντικείμενο τη διερεύνηση ερωτημάτων γύρω από τη σχέση που αναπτύσσουν τα σύγχρονα παιδιά με το φυσικό και τον ψηφιακό χώρο κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, μέσα από την εθνογραφική μελέτη δύο ομάδων παιδιών ηλικίας 7-14 ετών που έπαιζαν σε δημόσιους χώρους της πόλης του Αγρινίου το 2016-2017. Η διατριβή χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος, το οποίο αποτελείται από δύο κεφάλαια, παρουσιάζονται τα ερευνητικά ερωτήματα της διατριβής και αναλύονται οι βασικές θεωρητικές αφετηρίες της εργασίας με άξονα τις θέσεις της Νέας Κοινωνιολογίας της παιδικής ηλικίας και τις σύγχρονες θεωρίες του υλικού πολιτισμού. Στην εισαγωγή γίνεται συζήτηση των ορισμών βασικών εννοιών της διατριβής και αναλύονται οι στόχοι της. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται ανασκόπηση των διεθνών και ελληνικών ερευνών με αντικείμενο την παιδική ηλικία και το παιχνίδι, καθώς και τη σχέση του παιδικού παιχνιδιού με το δημόσιο χώρο και ειδικότερα με: το χώρο της γειτονιάς, το σχολικό προαύλιο και το χώρο της παιδικής χαράς. Το δεύτερο μέρος της διατριβής (κεφάλαια 2-7) πραγματεύεται την αναλυτική παρουσίαση της έρευνας και των ευρημάτων της. Το δεύτερο κεφάλαιο ασχολείται με θεωρητικά και μεθοδολογικά ζητήματα σχετικά με την προσέγγιση της παιδικής ηλικίας, του παιχνιδιού και της σχέσης των παιδιών με το χώρο στην ύπαιθρο και στις πόλεις. Επιπλέον θίγονται ζητήματα ηθικής δεοντολογίας στη μελέτη παιδιών, και παρουσιάζεται η μέθοδος της παρούσας έρευνας, η οποία πραγματοποιήθηκε με συμμετοχική παρατήρηση διάρκειας 15 μηνών σε τρεις υπαίθριους χώρους της πόλης.
Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζονται αναλυτικά οι τρεις χώροι της έρευνας όπου δραστηριοποιούνταν οι δύο ομάδες παιδιών του δείγματος παρατήρησης, ο χώρος του προαύλιου ενός δημοτικού σχολείου που χρησιμοποιείται τις απογευματινές ώρες ως χώρος ελεύθερου παιχνιδιού και άθλησης, ο χώρος μίας παιδικής χαράς και ο χώρος της πιλοτής μίας πολυκατοικίας στο κέντρο της πόλης. Το τέταρτο κεφάλαιο αναλύει τις σχέσεις των παιδιών με τους ενήλικους και με τους συνομήλικους, με έμφαση στις έμφυλες διαστάσεις του παιχνιδιού και της χρήσης του χώρου. Το πέμπτο κεφάλαιο συζητά τη σχέση των παιδιών που συμμετείχαν στην έρευνα με το χώρο και τα υλικά του παιχνιδιού και αναλύεται η επίδραση των προσφερόμενων δυνατοτήτων των στοιχείων του χώρου και των ποικίλων υλικών του παιχνιδιού -φυσικών ή εμπορικών- στο συμβολικό και στο κινητικό παιχνίδι των παιδιών. Το έκτο κεφάλαιο ασχολείται με ερωτήματα σχετικά με την επίδραση των νέων τεχνολογιών στο σύγχρονο παιδικό παιχνίδι με αφορμή την παρατήρηση του υβριδικών μορφών παιχνιδιού των παιδιών του δείγματος. Το έβδομο και τελευταίο κεφάλαιο παρουσιάζει τα συμπεράσματα της έρευνας και συζητά τους περιορισμούς της προτείνοντας ερωτήματα για μελλοντικές έρευνες.
|