Μελέτες στη χωρική και χρονική έκφραση του γονιδίου C3 και του συμπλόκου MAC του συστήματος του συμπληρώματος στην όρνιθα (Gallus gallus)

• Κύριος συγγραφέας: Μικρού, Αγγελική
• Άλλοι συγγραφείς: Ζαρκάδης, Ιωάννης
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2010
• Θέματα: Συμπληρώματα; Όρνιθες; Σύμπλοκο MAC; Complements; Chickens; C3; MAC complex; 571.968 8

Το σύστημα του συμπληρώματος περιλαμβάνει περισσότερες από 30 πρωτεΐνες του ορού και της κυτταρικής επιφάνειας και αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους φυλογενετικά μηχανισμούς ανοσίας του ξενιστή. Η ενεργοποίησή του, μέσω της κλασικής, της εναλλακτικής ή της λεκτινικής οδού, οδηγεί σε έναν καταρράκτη αντιδράσεων. Οι αντιδράσεις αυτές συγκλίνουν στην τελική λυτική οδό, οδηγώντας στη δημιουργία του συμπλόκου MAC, με αποτέλεσμα την ωσμωτική λύση του κυττάρου στόχου. Στην παρούσα εργασία, σχετικά με τη μελέτη της μοριακής εξέλιξης των γονιδίων της τελικής λυτικής οδού του συμπληρώματος, κλωνοποίηθηκε η αλληλουχία του cDNA του έκτου συστατικού του συμπληρώματος (C6). Στη συνέχεια, προκειμένου να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με τη συντήρηση όλων των δομικών γονιδίων του συμπλόκου MAC κατά τη διάρκεια της φυλογενετικής εξέλιξης, δημιουργήθηκε φυλογενετικό δέντρο, στο οποίο συγκρίνονται τα παραπάνω γονίδια με τα αντίστοιχα ορθόλογα, σε διάφορους οργανισμούς. Από τη φυλογενετική ανάλυση φαίνεται ότι το C6 της όρνιθας ομαδοποιείται με τα αντίστοιχα ορθόλογα των θηλαστικών και του βατράχου, δημιουργώντας μια καλά καθορισμένη υποομάδα μέσα στην οικογένεια των πρωτεϊνών MACPF. Σύμφωνα με την υπάρχουσα βιβλιογραφία, εκτός από το ρόλο που διαδραματίζει το σύστημα του συμπληρώματος στην ανοσία, έχει δειχθεί η εμπλοκή του, μεταξύ άλλων, σε διαδικασίες αναγέννησης ιστών, ενεργοποίησης και πολλαπλασιασμού κυττάρων και ρύθμισης της απόπτωσης. Προκειμένου λοιπόν να διερευνηθεί περαιτέρω η πιθανότητα εμπλοκής του συστήματος του συμπληρώματος σε διαδικασίες που σχετίζονται με την ανάπτυξη, μελετήθηκε το αναπτυξιακό και ιστικό πρότυπο έκφρασης συστατικών του στην όρνιθα. Η ιστική μελέτη περιελάμβανε τη διερεύνηση και ημι-ποσοτική ανάλυση της έκφρασης, σε επίπεδο mRNA, σε οκτώ ιστούς της ενήλικης όρνιθας: εγκέφαλο, καρδιά, έντερο, νεφρό, ήπαρ, πνεύμονα, σπλήνα και στόμαχο. Η αναπτυξιακή μελέτη, περιελάμβανε τη διερεύνηση και ημι-ποσοτική ανάλυση της έκφρασης, σε επίπεδο mRNA, σε ολικό ομογενοποιημένο έμβρυο 4 και 6 ημερών, σε ήπαρ εμβρύου 12 και 17 ημερών και σε ήπαρ νεογένητου ατόμου 2 και 5 ημερών. Συγκεκριμένα, μελετήθηκε η έκφρασή του γονιδίου C3 σε διάφορα αναπτυξιακά στάδια, όπου και πιστοποιήθηκε η παρουσία του μορίου σε όλα τα στάδια. Επίσης, μελετήθηκε η ιστική και η αναπτυξιακή έκφραση των δομικών γονιδίων του συμπλόκου MAC (C6, C7, C8α, C8β, C8γ) και η αναπτυξιακή των ρυθμιστικών γονιδίων του (CD59, CLU,VTN). Η μελέτη του ιστοειδικού προτύπου έκφρασης για τα δομικά συστατικά του συμπλόκου, έδειξε ότι τα διάφορα συστατικά παρουσιάζουν ποικίλη έκφραση στους υπό μελέτη ιστούς, ενώ κύρια πηγή έκφρασής τους αποτελεί το ήπαρ. Κατά τη μελέτη του αναπτυξιακού προτύπου έκφρασης, δείχθηκε ότι τα δομικά συστατικά του συμπλόκου πρωτοεμφανίζονται τη 12η εμβρυική μέρα ενώ δεν παρατηρείται έκφρασή τους σε νεογέννητο άτομο 2 ημερών. Αντίθετα, η μελέτη του αναπτυξιακού προτύπου έκφρασης των ρυθμιστικών μορίων του συμπλόκου, έδειξε έκφραση όλων των συστατικών σε όλα τα υπό μελέτη στάδια. Το γεγονός αυτό αντανακλά πιθανώς την πλειοτροπική δράση των ρυθμιστικών αυτών πρωτεϊνών, καθώς εμπλέκονται σε πρόσθετες λειτουργίες οι οποίες δε σχετίζονται με τη δράση του συμπληρώματος, όπως είναι η ανάπτυξη και ωρίμανση οργάνων. Ανάλογα συμπεράσματα θα μπορούσαν να εξαχθούν και στην περίπτωση του μορίου C3, λόγω της έκφρασής του σε πρώιμα στάδια ανάπτυξης της όρνιθας, παρά την απουσία έκφρασης των γονιδίων του συμπλόκου MAC στα αντίστοιχα αναπτυξιακά στάδια. Συμπερασματικά, η παραπάνω εργασία αποτελεί την πρώτη αναφορά στη χωρική και χρονική μελέτη της έκφρασης γονιδίων του συμπληρώματος στην όρνιθα. Βάσει των παραπάνω, περαιτέρω διερεύνηση αναφορικά με τη συμμετοχή των συστατικών του συμπληρώματος σε αναπτυξιακές διεργασίες, παρουσιάζει πλέον ιδιαίτερο ενδιαφέρον.