Μοριακή ανάλυση των λεμφοκυττάρων και των προγονικών αιμοποιητικών κυττάρων σε ασθενείς με απλαστική αναιμία πριν και μετά τη θεραπεία

• Κύριος συγγραφέας: Γιαννακούλας, Νικόλαος Κ.
• Άλλοι συγγραφείς: Ζούμπος, Νικόλαος
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2010
• Θέματα: Αιματολογία; Αναιμία; Hematology; Anemia; 616.15

Ανοσολογική διαταραχή η οποία οδηγεί σε καταστολή της αιμοποίησης μέσω υπερπαραγωγής μυελοκατασταλτικών κυτταροκινών από ενεργοποιημένα Τ λεμφοκύτταρα θεωρείται ότι παίζει καθοριστικό ρόλο στην παθογένεια της επίκτητης απλαστικής αναιμίας (ΑΑ). Μελετήσαμε αρρώστους με επίκτητη απλαστική αναιμία ως προς τα ανοσοφαινοτυπικά χαρακτηριστικά των λεμφοκυττάρων του περιφερικού αίματος και του μυελού των οστών με τη μέθοδο της κυτταρομετρίας ροής. Λεμφοπενία, κυρίως των CD4+ T λεμφοκυττάρων, παρατηρήθηκε σε ασθενείς με ενεργό νόσο όσο και σε ασθενείς σε αιματολογική ύφεση σε σχέση με φυσιολογικούς μάρτυρες. Επίσης, στατιστικά υψηλότερο ποσοστό ενεργοποιημένων CD4+ και CD8+ λεμφοκυττάρων ανιχνεύθηκε τόσο σε ασθενείς με ενεργό νόσο όσο και σε ασθενείς που βρίσκονται σε ύφεση. Επίσης, ανιχνεύθηκαν οι ενδοκυτταροπλασματικές κυτταροκίνες της τύπου-1 (IFNγ, IL-2) και τύπου-2 (IL-4, IL-10) ανοσολογικής απόκρισης στα CD4+ και CD8+ λεμφοκύτταρα πριν και μετά την in vitro ενεργοποίηση σε ασθενείς με ΑΑ καθώς και σε φυσιολογικούς μάρτυρες. Ασθενείς νεοδιαγνωσθέντες ή ανθεκτικοί (ενεργός νόσος) είχαν στην χωρίς ενεργοποίηση μελέτη, στατιστικά μεγαλύτερο ποσοστό CD4+ και CD8+ που παρήγαγαν IFNγ και IL-2, ενώ η παραγωγή IL-4 και IL-10 δεν διέφερε από τους φυσιολογικούς μάρτυρες. Οι ασθενείς σε αιματολογική ύφεση, παρουσίαζαν επίσης αυξημένο ποσοστό CD4+ και CD8+ λεμφοκυττάρων που παρήγαγε IFN-γ, ενώ ήταν επίσης αυξημένο των ποσοστό των CD4+ και CD8+ κυττάρων που παρήγαγαν IL-4 και IL-10. Σε ασθενείς με ενεργό νόσο, η ισορροπία μεταξύ των τύπου-1/τύπου-2 κυτταροκινών, όπως αυτή εκφράζεται από τον λόγο IFNγ/IL-4, δείχνει πόλωση προς μια τύπου-1 ανοσολογική απόκριση. Σε ασθενείς σε αιματολογική ύφεση, παρόλη την επίσης παρατηρούμενη αυξημένη παραγωγή INF-γ από τα λεμφοκύτταρα στην χωρίς διέγερση μελέτη, η ισορροπία του λόγου τύπου-1/τύπου-2 επανέρχεται στα επίπεδα των φυσιολογικών μαρτύρων. Η πόλωση των CD4+ κυττάρων προς μια τύπου-1 ανοσολογική απόκριση μπορεί να είναι απαραίτητη για την παθογένεια της ΑΑ, οδηγώντας σε ενεργοποίηση των κυτταροτοξικών CD8+ κυττάρων και στην καταστροφή των αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων. Σ’ ένα μικρό ποσοστό ασθενών με ΑΑ σε αιματολογική ύφεση μετά από ανοσοκατασταλτική θεραπεία, αναπτύσεται δευτεροπαθής κλωνική διαταραχή, όπως παροξυντική νυχτερινή αιμοσφαιρινουρία ή καρυοτυπική ανωμαλία. Οι ασθενείς με φυσιολογικό καρυότυπο παρουσίαζαν μια πιο έντονη ανοσολογική απόκριση τύπου 1 σε σύγκριση με τους φυσιολογικούς μάρτυρες και τους ασθενείς με κλωνική διαταραχή. Πιθανά μια εμμένουσα και διαρκής ανοσολογική αντίδραση τύπου 1 σε ένα ποσοστό ασθενών με ΑΑ σε ύφεση μετά από επιτυχή ανοσοθεραπεία ενισχύει την ανοσολογική επιτήρηση και προστατεύει αυτούς τους ασθενείς από την εμφάνιση ενός παθολογικού κλώνου. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει αυξημένη απόπτωση στο μυελό των ασθενών με ΑΑ και έχουν πιθανολογήσει πως παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόκληση της μυελικής απλασίας. Η ρύθμιση της αυξημένης απόπτωσης των αρχέγονων προγονικών αιμοποιητικών κυττάρων στην απλαστική αναιμία (ΑΑ) παραμένει ασαφής. Η παρουσία της απόπτωσης στο μυελό των οστών διερευνήθηκε με ανάλυση κυτταρομετρίας ροής με ποσοτικό προσδιορισμό της επιφανειακής έκφρασης του Fas υποδοχέα και των αποπτωτικών Annexin+/PI- BMMNC και CD34+ κυττάρων. Παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση του Fas υποδοχέα (MAb/cell) στα CD34+ κύτταρα τόσο στους ασθενείς με ενεργό νόσο όσο και σ’ αυτούς σε ύφεση, σε σύγκριση με τους μάρτυρες. Ο αριθμός των CD34+/Annexin+/PI- κυττάρων είναι σημαντικά αυξημένος τόσο σε ασθενείς με ενεργό νόσο όσο και σε ασθενείς σε ύφεση, σε σύγκριση με τους μάρτυρες. Συμπερασματικά, μια ανοσολογική αντίδραση τύπου-1 κυριαρχεί στα λεμφοκύτταρα των ασθενών με απλαστική αναιμία, ιδίως σ’ αυτούς με ενεργό νόσο. Η αντίδραση αυτή συσχετίζεται θετικά με το ποσοστό απόπτωσης των CD34+ κυττάρων του μυελού των οστών.