Περίληψη: | Η βρουκέλλωση είναι μια ζωονόσος η οποία προκαλείται από είδη του γένους Brucella το οποίο έχει το φυσικό του υπόδοχο σε διάφορα κατοικίδια ζώα. Η Brucella melitensis είναι το πιο παθογόνο από τα 6 είδη του γένους και απομονώνεται πιο συχνά στο γενικό πληθυσμό. Παρά το γεγονός ότι η βρουκέλλωση στα ζώα έχει τεθεί υπό έλεγχο σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες και έχει ελαττωθεί σημαντικά ο αριθμός των κρουσμάτων στους ανθρώπους, παραμένει μεγάλο πρόβλημα στα κράτη γύρω από τη Μεσόγειο Θάλασσα, ειδικότερα σε αγροτικές και κτηνοτροφικές περιοχές. Η Ελλάδα είναι ένα από τα Μεσογειακά κράτη στα οποία η βρουκέλλωση ενδημεί και προκαλεί σοβαρό πρόβλημα υγείας όπως επίσης και οικονομικό σε συγκεκριμένες αγροτικές περιοχές. Μια μελέτη ασθενών-μαρτύρων πραγματοποιήθηκε σε μια αγροτική περιοχή του Νομού Αχαΐας στη Δυτική Ελλάδα με σκοπό να εξετάσει τους παράγοντες κινδύνου για τη νόσο. Οι μετέχοντες στη μελέτη ήταν 414 (7,2% του πληθυσμού της εξετασθείσης περιοχής ). Οι ασθενείς (n=140) επιλέχθηκαν βάσει κλινικών και εργαστηριακών κριτηρίων. Όλα τα κρούσματα της νόσου διεγνώσθησαν μεταξύ της περιόδου Ιανουαρίου 1997 και Μαρτίου 1999 είτε από ιατρούς του Κέντρου Υγείας Ερυμάνθειας (ο τοπικός υγειονομικός σταθμός) είτε από ιδιώτες ιατρούς. Δύο κριτήρια ήταν βασικά για να θεμελιωθεί η διάγνωση της νόσου. Το πρώτο ήταν η παρουσία κλινικών συμπτωμάτων (πυρετός, καταβολή, αρθραλγία, γενικευμένοι μυϊκοί και αρθρικοί πόνοι κ.α.) και το δεύτερο ήταν η θετική αντίδραση Wright σε τίτλο 1/160 ή μεγαλύτερο. Για κάθε ασθενή αντιστοιχούν 2 μάρτυρες ίδιου φύλου και ηλικίας (± 3 έτη). Η επιλογή των μαρτύρων έγινε μεταξύ εκείνων που παρουσιάστηκαν στο Κέντρο Υγείας για άλλες νόσους άσχετες με τη βρουκέλλωση. Τα στοιχεία συγκεντρώθηκαν μέσω προσωπικών 82 συνεντεύξεων από τον ίδιο ιατρό και αναλύθηκαν μέσω της μεθόδου της λογιστικής παλινδρόμησης. Η συνολική ετήσια επίπτωση της νόσου στην περιοχή υπολογίστηκε 10,86/1000 κατοίκους. Λαμβάνοντας την κατηγορία «όχι ιδιοκτησία ζώων » και «όχι επαφή με ζώα» ως κατηγορία αναφοράς, ο ισχυρότερος παράγοντας κινδύνου ήταν ο τραυματισμός κατά τη διάρκεια της γέννας των ζώων (OR =24,3, CI95%: 8,8-67,5) ακολουθούμενο από την απουσία στάβλων (OR = 14.4, CI95% : 4.7 – 44.1), την ιδιοκτησία χοίρων (OR = 13.1, CI95%: 3.1 – 56.3), των αιγών (OR = 12.2, CI95% : 2.9 – 51.7) και των προβάτων (OR = 10.9, CI95%: 2.6 – 46.2). Μετά από την πολυμεταβλητική ανάλυση οι παράγοντες κινδύνου που τελικά διαπιστώθηκαν ήταν ο τόπος κατοικίας (OR=1.8, CI95% : 1.1-3.1), η επαγγελματική ενασχόληση με τα ζώα (OR=2.4, CI95%: 1.2-4.8), η απουσία στάβλων (OR=9.1, CI95%: 2.2-38.7) και ο τραυματισμός κατά τη διάρκεια της γέννας των ζώων (OR=11.2, CI95% : 3.2-39.1). Η κατανάλωση τυριού από παστεριωμένο γάλα ή η κατανάλωσή του σε χρονικό διάστημα άνω των τριών μηνών από την παρασκευή του βρέθηκε να αποτελεί προστατευτικό παράγοντα (OR=0.27, CI95%: 0.11-0.67). Η μείωση της επίπτωσης της βρουκέλλωσης στα ζώα είναι απαραίτητη για την προστασία των ανθρώπων από τη νόσο. Επιπλέον, πρέπει να ληφθούν αποτελεσματικά προστατευτικά μέτρα με σκοπό την εξάλειψη της νόσου. 83
|