Περίληψη: | Στην παρούσα εργασία προσεγγίζεται η έννοια του ξένου μέσα από τα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄, Β΄ και Γ΄ Γυμνασίου. Έχοντας ως έρεισμα τις πολιτισμικές σπουδές και με βασικό εργαλείο την imagologie/ πολιτισμική εικονολογία, η εργασία αυτή αντιμετωπίζει τη λογοτεχνία ως τομέα διαμόρφωσης της εικόνας «μας» και της εικόνας των «άλλων», αλλά και ως πιθανό πεδίο (ανα)παραγωγής στερεοτύπων.
Η κατανόηση του ξένου επιχειρείται καταρχάς ως υποκατηγορία του άλλου και επομένως συνδέεται με ζητήματα ορισμού, συγκρότησης και αναπαραγωγής της ταυτότητας και της ετερότητας. Παράλληλα θίγονται ζητήματα σχετικά με τη δημιουργία και το ρόλο των κοινωνικών στερεοτύπων για την κατασκευή της ταυτότητας.
Σε θεωρητικό επίπεδο η προσέγγιση του ξένου γίνεται μέσα από τις επιστήμες της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας, της ψυχανάλυσης και άλλων επιστημών του ανθρώπου, χωρίς να οδηγείται τελικά σε έναν απόλυτο και άκαμπτο ορισμό. Βασική παράμετρος πάντως για τον ορισμό του ξένου θεωρείται η σχέση του με τον χώρο/ τη χώρα του άλλου.
Σκόπιμα δεν τίθενται εξαρχής ερευνητικά ερωτήματα ώστε να μην επηρεαστεί η οπτική της ερευνήτριας από κάτι που συνειδητά ψάχνει, αλλά να οδηγηθεί σε συμπεράσματα μέσα από το ίδιο το υλικό. Η ανάλυση των κειμένων δομείται σε δύο επίπεδα. Στο πρώτο επίπεδο γίνεται μια κατηγοριοποίηση της έννοιας του ξένου όπως προκύπτει από το υλικό, χωρίς να ακολουθούνται προσχηματισμένες κατηγορίες, έτσι δηλαδή όπως προτείνεται από την grounded theory. Βασικό εργαλείο ανάλυσης των κειμένων στο επίπεδο αυτό είναι η πολιτισμική εικονολογία. Στη συνέχεια η ανάλυση οδηγείται σε ένα δεύτερο επίπεδο στο οποίο απομακρύνεται από το βασικό μεθοδολογικό εργαλείο και επιχειρείται μια διαφορετική προσέγγιση της έννοιας του ξένου με βάση κάποιους θεωρητικούς που παρουσιάζονται στο πρώτο μέρος της εργασίας.
|