Περίληψη: | Το αντικείμενο της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής ειδίκευσης ήταν η μελέτη των φυσικοχημικών και μηχανικών ιδιοτήτων παθολογικά αλλοιωμένων ανθρώπινων μηνίσκων. Οι μηνίσκοι είναι ινοχόνδρινοι μηνοειδείς δίσκοι που παρεμβάλλονται μεταξύ των αρθρικών επιφανειών του μηριαίου κονδύλου και της κνημιαίας γλύνης. Αποτελούνται ως επί το πλείστον από ίνες κολλαγόνου και χονδροκύταρα. Περιέχουν ακόμα γλυκοσαμινογλυκάνες, ελλαστίνη και DNA. Συμβάλλουν καθοριστικά στη σωστή λειτουργία της άρθρωσης καθώς είναι επιφορτισμένοι με λειτουργίες, όπως η προστασία των αρθρικών επιφανειών από τη φθορά, η λίπανση και η σταθεροποίηση της άρθρωσης. Η σημαντικότερη ίσως μεταβολική νόσος των μηνίσκων είναι η χονδρασβεστίωση (chondrocalcinosis) κατά την οποία παρατηρείται ανάπτυξη ανόργανων αλάτων στην επιφάνεια ή/και στο σώμα του ιστού. Για τη μελέτη των ιδιοτήτων των παθολογικά αλλοιωμένων ανθρώπινων μηνίσκων χρησιμοποιήθηκαν τεχνικές μηχανικής και φυσικοχημικής ανάλυσης. Με Δυναμική Μηχανική Ανάλυση επιχειρήθηκε να αξιολογηθεί η επίδραση των διαφόρων τύπων παθολογικών αλλοιώσεων στις δυναμικές μηχανικές ιδιότητες των ιστών. Οι ασβεστοποιημένοι ιστοί και οι εναποθέσεις τους μελετήθηκαν με φασματοσκοπικές τεχνικές RAMAN, FT-RAMAN, FT-IR καθώς επίσης και με απεικονιστικές τεχνικές οπτικής μικροσκοπίας, σαρωτικής μικροσκοπίας ηλεκτρονίων (SEM) και μικροσκοπίας ατομικής δύναμης (AFM). Επιπλέον, για πρώτη φορά έγινε διασύγκριση της ικανότητας τριών διαφορετικών διατάξεων RAMAN (FT-RAMAN: 1064 nm, Dispersion RAMAN: 633 nm και Dispersion RAMAN: 325 nm) να εντοπίσουν την παρουσία εναποθέσεων στους ιστούς. Στην παρούσα μελέτη εξετάστηκαν 63 μηνισκικά μοσχεύματα από οστεοαρθριτικούς ασθενείς οι οποίοι υποβλήθηκαν σε ολική αρθροπλαστική γόνατος στο Περιφερειακό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών. Τα μοσχεύματα αυτά εξετάστηκαν από ιστοπαθολόγο και διαγνώστηκαν οι παθολογικές αλλοιώσεις που έφερα καθένας από αυτούς. Με βάση τα ιστοπαθολογικά αποτελέσματα έγινε κατηγοριοποίηση των δοκιμίων και συσχέτιση των αποτελεσμάτων αυτών με τα αποτελέσματα των προαναφερθέντων τεχνικών. Από τα αποτελέσματα της δυναμικής μηχανικής ανάλυσης φάνηκαν μικρές αλλά όχι στατιστικά σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ ασβεστοποιημένων μηνίσκων και μηνίσκων που παρουσίαζαν μυξωματοειδή εκφυλισμό και κύστες (σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ιστοπαθολογικής εξέτασης). Τα αποτελέσματα της περιθλασιμετρίας ακτίνων Χ των ασβεστοποιημένων ιστών έδειξαν παρουσία μείγματος τρικλινούς και μονοκλινούς διένυδρου πυροφωσφορικού ασβεστίου (CPPD) υψηλής κρυσταλλικότητας καθώς και μικροκρυσταλλικές εναποθέσεις απατιτικής σύστασης (HAP). Οι τεχνικές μικροσκοποίας (οπτική, SEM και AFM) επιβεβαίωσαν τον παραπάνω ισχυρισμό αποκαλύπτοντας το χαρακτηριστικό τρόπο ανάπτυξης κάθε τύπου εναπόθεσης. Τα αποτελέσματα της φασματοσκοπικής ανάλυσης με χρήση των τεχνικών RAMAN – FT-RAMAN – και FT-IR έδειξαν την παρουσία επίσης χαρακτηριστικών κορυφών του CPPD και του HAP. Οι εναποθέσεις από CPPD ανιχνεύθηκαν στο 82.6 % των ασβεστοποιημένων δειγμάτων (19 στα 23) ενώ από απατίτη στο 17.4% (4 στα 23) Aναφορικά με τα RAMAN, επισημαίνεται ότι ανεξάρτητα από το μήκος κύματος που χρησιμοποιήθηκε και παρά την ισχυρή μπάντα φθορισμού που επεδείκνυαν τα φάσματα, οι χαρακτηριστικές κορυφές των εναποθέσεων ήταν εμφανείς.
|