| Περίληψη: | Σκοπός της παρούσης διπλωματικής εργασίας είναι η μελέτη της αποδοτικότητας του κεφαλαίου -ως του κατ’ εξοχήν δείκτη που συνδυάζει το περιθώριο (ποσοστό) κέρδους με το επίπεδο της κεφαλαιακής συσσώρευσης- κατά το χρονικό διάστημα των πενήντα χρόνων από το 1960 μέχρι το 2009, και πώς συσχετίζεται η πορεία της αποδοτικότητας (επηρεάζει και διαμορφώνει) με την συσσώρευση κεφαλαίου. Ο δείκτης αφορά το σύνολο της ελληνικής οικονομίας, συμπεριλαμβάνει, δηλαδή, εκτός από τον ιδιωτικό-επιχειρηματικό παραγωγικό τομέα της ελληνικής οικονομίας, το κράτος και το χρηματιστηριακό τομέα.
Μεθοδολογικά, το θέμα προσεγγίστηκε με την ιστορική περιγραφή των τάσεων, χωρίς να περιορίζεται όμως μόνο σε αυτή. Επικεντρώνεται, κυρίως, στη διερεύνηση των βασικών δεικτών που αποτυπώνουν την κατάσταση της οικονομίας κατά το παραπάνω διάστημα. Η παρουσίαση είναι περιγραφική και η προσπάθεια ερμηνείας των εξελίξεων που έλαβαν χώρα είναι περιορισμένη, δεδομένου ότι μπορούν να υποστηριχτούν πολλές και διαφορετικές απόψεις για το ίδιο θέμα. Φυσικά, όπου κρίνεται σκόπιμο, δεν αποφεύγουμε να σχολιάσουμε τις διάφορες εξελίξεις.
Για την επίτευξη του παραπάνω στόχου ξεκινήσαμε την επεξεργασία από εκείνη των βασικών οικονομικών μεγεθών, όπως είναι το προϊόν, η μεταβολή του προϊόντος, και τις επενδύσεις. Συνδυάζοντας στη συνέχεια τα παραπάνω βασικά μεγέθη, επελέγησαν από την βιβλιογραφία, μέσα από το πλήθος των δεικτών των δυνάμενων να χρησιμοποιηθούν, και κάποιοι επιπλέον που αποσκοπούν στην εμβάθυνση της μελέτης -σχετικά με την αποδοτικότητα και τη συσσώρευση του κεφαλαίου.
Για την πραγματοποίηση της εργασίας αυτής χρειάστηκε να συλλεχθούν εκείνα τα στατιστικά στοιχεία που βοηθούν στη διατύπωση των συγκεκριμένων μεγεθών τα οποία, με βάση την σχετική βιβλιογραφία, επελέγησαν. Για να μπορέσουμε να μελετήσουμε την μακροχρόνια πορεία και σχέση που υπάρχει μεταξύ των διαφόρων μεγεθών, καταφύγαμε στην Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.) , στις ετήσιες εκθέσεις της ΙΝΕ/ΓΣΕΕ και στη βάση της AMECO , από όπου αντλήσαμε τα στατιστικά στοιχεία για εμπειρικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας.
Η δομή της εργασίας έχει ως εξής:
Στο πρώτο κεφάλαιο αναφέρεται σφαιρικά το θεωρητικό υπόβαθρο της μελέτης, δηλαδή γίνεται μια σύντομη ανάλυση της Μαρξικής θεωρίας των κρίσεων, που συνδέεται με την οργανική σύνθεση του κεφαλαίου και την υπερσυσσώρευση του κεφαλαίου. Εδώ, φαίνεται πώς προκύπτει ο δείκτης απόδοσης του κεφαλαίου, που αποτελεί και τον κεντρικό δείκτη της ανάλυσής μας.
Στο δεύτερο κεφάλαιο επιχειρείται μια ιστορική αναδρομή, αναφέρονται δηλαδή οι κοινωνικές και οικονομικές προϋποθέσεις της καπιταλιστικής ανάπτυξης στην Ελλάδα κατά τη μεταπολεμική περίοδο, και τα χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας κατά τις δύο πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες.
Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι δείκτες κεφαλαιακής συσσώρευσης και οικονομικής μεγέθυνσης, στους οποίους βασίζεται η μελέτη του ελληνικού καπιταλισμού κατά την τελευταία πεντηκονταετία.
Το τέταρτο κεφάλαιο της παρούσης μελέτης αναφέρει τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για την έρευνα, τις υποθέσεις που έγιναν και τους περιορισμούς της.
Στο πέμπτο, μετά τη διαχρονική εξέλιξη των δεικτών, θα επιχειρήσουμε αφενός την περιοδολόγηση της διαδικασίας κεφαλαιακής συσσώρευσης και οικονομικής μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας και αφετέρου τον εντοπισμό των παραγόντων που καθόρισαν τις τάσεις εξέλιξής της. Το συγκεκριμένο κεφάλαιο είναι αποτέλεσμα τόσο της στατιστικής επεξεργασίας των αντίστοιχων οικονομικών δεδομένων όσο και της συσχέτισης αυτών, με τελικό στόχο την ανάλυση της εικόνας της συσσώρευσης του κεφαλαίου της ελληνικής οικονομίας.
Στο έκτο, παρουσιάζεται η διαχρονική μελέτη του κεντρικού δείκτη της ανάλυσής μας, r και πραγματοποιείται περαιτέρω διερεύνησή του σε συνδυασμό με την ανάλυση των άλλων δεικτών που τον επηρεάζουν. Γίνεται μια προσπάθεια σύνθεσης και συμπύκνωσης όλης της ανάλυσης στο δείκτη απόδοσης κεφαλαίου. Μελετώνται δηλαδή οι επιμέρους μεταβλητές που καθορίζουν το δείκτη. Αυτό βοηθά να γίνει η ανάλυση συστηματική – αξιοποιώντας καλύτερα τα επιμέρους στοιχεία της.
Στο τελευταίο κεφάλαιο που περιλαμβάνει τα γενικά συμπεράσματα, διερευνώνται και σχολιάζονται τα αποτελέσματα που προέκυψαν από την παραπάνω επεξεργασία σχετικά με την εικόνα της ελληνικής οικονομίας. Γίνεται ένας γενικότερος σχολιασμός για τον καπιταλισμό σήμερα σε συνδυασμό με το θεωρητικό υπόβαθρο που αναλύθηκε στο πρώτο κεφάλαιο και τίθενται προβληματισμοί αναφορικά με τις πολιτικές που θα εφαρμοστούν παγκοσμίως, παίρνοντας έτσι θέση στον πλούσιο διάλογο που υπάρχει. Επιπλέον, προτείνονται κάποια θέματα για περαιτέρω διερεύνηση, όπως προέκυψαν από την έρευνα.
|
|---|
