Το σωκρατικό δαιμόνιο στον νεοπλατωνικό Πρόκλο

• Κύριος συγγραφέας: Γκοζντάρη, Νατάσα
• Άλλοι συγγραφείς: Τερέζης, Χρήστος
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2011
• Θέματα: Δαιμόνιον; Αγαθόν; Μέθεξις; Θεουργία; Πρόνοια; Νεανίσκος; Ψυχή; Τελειότητα/ατέλεια; Ευδαίμων/ευδαιμονία; Καθήκον; Θεός/θεοί; Δαίμων/δαίμονες; Daimonion; Good; Participation; Theurgy; Providence; Young man; Soul; Perfection/imperfection; Happy/happiness; Duty; God/gods; Daemon/daemons; 186.4

Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή έχει ως στόχο να μελετήσει την έννοια του σωκρατικού δαιμονίου όπως αυτή εκφράστηκε κυρίως στον φιλόσοφο Πρόκλο, καθώς επίσης να εντοπίσει το περιεχόμενο, την έκταση και τις προθέσεις αλλά και τους μεθοδολογικούς τρόπους με τους οποίους ο ίδιος ο νεοπλατωνικός σχολάρχης θεωρούσε ότι έπρεπε να προσεγγισθεί η παιδαγωγική σχέση ανάμεσα στον Σωκράτη και στον Αλκιβιάδη, ώστε να κατανοηθεί το βαθύτερο περιεχόμενό της. Ως κείμενο αναφοράς και ανάλυσης έχουμε το υπόμνημα του Σχολάρχη της Ακαδημίας: Εἰς τὸν Πλάτωνος πρῶτον Ἀλκιβιάδην , 85.19-93.28, σ’ ένα εδάφιο του πλατωνικού διαλόγου Αλκιβιάδης Ι (103 a-b), στο οποίο παρουσιάζεται η αφετηρία της επικοινωνίας ανάμεσα στον Σωκράτη και τον Αλκιβιάδη, η επικοινωνιακή σχέση δηλαδή μεταξύ δασκάλου – μαθητή, η οποία τροφοδοτείται επαναληπτικά και από την θεϊκή έμπνευση του Σωκράτη, από το σωκρατικό δαιμόνιο. Στο πρώτο κεφάλαιο της εργασίας μας επιχειρούμε μια αναδρομική έρευνα στην έννοια του σωκρατικού δαιμονίου όπως αυτή εμφανίστηκε στην σύγχρονη ιστορία – πορεία της φιλοσοφικής έρευνας. Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται μια σύντομη εισαγωγή στον πλατωνικό διάλογο Αλκιβιάδης Ι και στο υπόμνημα του Πρόκλου Εἰς τὸν Πλάτωνος πρῶτον Ἀλκιβιάδην αναδεικνύοντας το συνθετικό φιλοσοφικό εγχείρημα του νεοπλατωνικού φιλοσόφου. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται μία απόπειρα σχολιασμού ενός ευσύνοπτου τμήματος του υπομνήματος του Πρόκλου, με κύριο στόχο να δοθούν απαντήσεις στις «κατηγορίες» που απέδιδαν ορισμένοι στην θεία αυτή έμπνευση του Σωκράτη ως προς την διαφθορά του νεαρού Αλκιβιάδη. Στην συνέχεια, επιχειρήσαμε να οδηγηθούμε σε ορισμένα συμπεράσματα (καταρρίπτοντας τις κατηγορίες), καθώς επίσης έγινε μία προσπάθεια καταγραφής των εννοιών που συναντήσαμε. Προχωρήσαμε επίσης στην σύνταξη ενός ευσύνοπτου φιλοσοφικού λεξικού των εννοιών που χρησιμοποίησε ο νεοπλατωνικός φιλόσοφος στην προσπάθειά του να αναδείξει την θεϊκή αυτή έμπνευση του Σωκράτη ως μία δύναμη αγαθή και προνοητική με «προβλεπτικό» και «γνωστικό» χαρακτήρα, που κατ’ επέκταση καθιστά την σχέση διδασκάλου – μαθητή παιδαγωγικώς και προσωπικώς αναγκαία και θείων προδιαγραφών. Η εν λόγω εργασία ανήκει κυρίως στους θεωρητικούς κλάδους της φιλοσοφίας της θρησκείας και της μεταφυσικής, αλλά και συγχρόνως εντάσσεται στην ιστορία της φιλοσοφίας, καθότι παρουσιάζει ένα στάδιο της εξέλιξης μιας θεωρίας που αναπτύχθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ.