Η μάθηση της θεμελιακής ανάγνωσης στην ελληνική γλώσσα

• Κύριος συγγραφέας: Σαρρής, Μενέλαος
• Άλλοι συγγραφείς: Πόρποδας, Κωνσταντίνος
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2011
• Θέματα: Μάθηση της ανάγνωσης; Θεμελιακή ανάγνωση; Ορθογραφημένη γραφή; Φωνολογική επίγνωση; Reading development; Foundation literacy; Spelling development; Phonological awareness; 489.381 3

Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να εξετάσει τις στρατηγικές μάθησης της ανάγνωσης και της ορθογραφημένης γραφής, τις οποίες εφαρμόζουν οι Έλληνες μαθητές που φοιτούν στις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου και το κατά πόσο αυτές είναι σύμφωνες με το μοντέλο της διττής θεμελίωσης της ανάγνωσης που έχει προταθεί για τη μάθηση της ανάγνωσης στην αγγλική γλώσσα. Η συγκεκριμένη έρευνα εντάσσεται στο πλαίσιο μια ευρύτερης διευρωπαϊκής προσπάθειας (LiteracyAcquisitioninEuropeanOrthographies) για τη διερεύνηση της μάθησης της ανάγνωσης σε διαφορετικά ορθογραφικά συστήματα γραφής. Συγκεκριμένα, στην παρούσα εργασία επιχειρήθηκε να διερευνηθεί διαχρονικά η μάθηση της ανάγνωσης και της ορθογραφημένης γραφής των μαθητών. Για το λόγο αυτό η έρευνα κινήθηκε σε δύο άξονες. Ο πρώτος αφορούσε τη μελέτη της ανάπτυξης των αναγνωστικών και ορθογραφικών δεξιοτήτων 50 μαθητών της Α΄ τάξης, οι οποίοι εξετάσθηκαν σε τέσσερις διαφορετικές χρονικές στιγμές κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους στην Α΄ Δημοτικού. Στο δεύτερο άξονα της μελέτης αξιολογήθηκε η αναγνωστική και ορθογραφική ανάπτυξη 100 μαθητών της Α΄, Β΄, Γ΄και Δ΄ τάξης του δημοτικού σχολείου. Η αναγνωστική επίδοση των μαθητών αξιολογήθηκε με βάση το χρόνο και την ακρίβεια ανάγνωσης λέξεων και ψευδολέξεων, ενώ συνυπολογίστηκαν μεταβλητές όπως η ορθογραφική συνέπεια, το μήκος, η συλλαβική δομή, η συχνότητα κ.α. Επιπλέον, η μελέτη περιελάμβανε και την αξιολόγηση μεταβλητών ελέγχου, το επίπεδο γλωσσικής επίγνωσης, τη νοημοσύνη, τη μνήμη κ.α. Με βάση την ανάλυση των δεδομένων προέκυψαν τα ακόλουθα συμπεράσματα: (1) οι μαθητές φαίνεται να κατακτούν γρήγορα και με σχετική ευκολία το στάδιο της θεμελιακής ανάγνωσης, (2) η ταχεία μάθηση των γραμμάτων, η γρήγορη ανάπτυξη των δεξιοτήτων φωνολογικής επίγνωσης και η ακολουθούμενη μέθοδος διδασκαλίας προωθούν την υιοθέτηση της αλφαβητικής στρατηγικής στην ανάγνωση κατά τα πρώτα στάδια, (3) δεν αποδεικνύεται η ύπαρξη του λογογραφικού σταδίου της ανάγνωσης στην ελληνική γλώσσα, (4) αντίθετα τα δεδομένα φαίνεται ότι επιβεβαιώνουν την ύπαρξη της ορθογραφικής στρατηγικής ανάγνωσης, (5) στο τέλος της Α΄ τάξης υπάρχουν ενδείξεις ότι οι Έλληνες μαθητές βρίσκονται στο στάδιο της μορφογραφικής ανάγνωσης, (6) η βασική μονάδα αποκωδικοποίησης στην ανάγνωση φαίνεται ότι είναι η συλλαβή, (7) προς το τέλος της Α΄ τάξης οι μαθητές χρησιμοποιούν μια πιο ολική στρατηγική ανάγνωσης, η οποία δε φαίνεται να επηρεάζεται από τη δομή της συλλαβής ή τις ορθογραφικές συμβάσεις τις γλώσσας, (8) η θέση της εξαιρέσιμης συλλαβής αποτελεί παράγοντα που επιδρά τόσο στο χρόνο ανάγνωσης όσο και στο ποσοστό αναγνωστικής επιτυχίας και, (9) η απόδοση των μαθητών στην άσκηση της ταχείας κατονομασίας είναι δυνατό να προβλέψει τη μεταγενέστερη αναγνωστική επίδοση έως την τετάρτη τάξη του δημοτικού σχολείου.