| Περίληψη: | Οι μεταβολές της στάθμης της θάλασσας τα τελευταία 20.000 χρόνια και η εμφάνιση καταστροφικών φαινομένων (σεισμοί, παλιρροιακά κύματα) έχουν οδηγήσει στην καταβύθιση αρχαίων πόλεων, οικισμών και λιμενικών εγκαταστάσεων. Οι περισσότερες των αρχαιολογικών παράκτιων θέσεων σήμερα, βρίσκονται βυθισμένες στη θάλασσα και η μελέτη τους απαιτεί τη χρήση σύγχρονων συστημάτων θαλάσσιας γεωφυσικής διασκόπησης. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες οι θαλάσσιες γεωφυσικές μέθοδοι έχουν αναδειχθεί σε εξαιρετικά αποτελεσματικό μέσο στη μελέτη τέτοιων περιοχών καθώς είναι εφικτό: (α) να εντοπίζουν και να χαρτογραφούν με ακρίβεια και σε σύντομο χρονικό διάστημα μεγάλης έκτασης περιοχών αρχαιολογικής σημασίας, (β) να εντοπίζουν και να χαρτογραφούν γεωμορφές σχετιζόμενες με το περιβάλλον ανάπτυξης των αρχαιολογικών θέσεων έτσι ώστε να αναπαριστούν την εξέλιξη της παράκτιας παλαιογεωγραφίας. Επιπλέον, οι γεωφυσικές μέθοδοι χρησιμοποιούνται πλέον συστηματικά για τον εντοπισμό και τη μελέτη κινητών μαρτυριών (ναυάγια) της ανθρώπινης δραστηριότητας στον πυθμένα.
Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται τα προκαταρκτικά αποτελέσματα από την εφαρμογή των μεθόδων θαλάσσιας γεωφυσικής διασκόπησης στην ευρύτερη περιοχής Μοδίου – Πόρου. Στη βορειοδυτική πλευρά της νησίδας Μόδι, το Ινστιτούτο Ενάλιων Αρχαιολογικών Ερευνών (ΙΕΝΑΕ) εντόπισε φορτίο ναυαγίου που χρονολογείται τον 12ο αιώνα π.Χ. Επιπλέον, η περιοχή μελέτης αποτελεί μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον για τον Ελληνικό θαλάσσιο χώρο διότι στην αρχαιότητα αποτελούσε σημαντικό εφαλτήριο και βρίσκονταν σε ενδιάμεσους πολυσύχναστους θαλάσσιους πλόες του Αργοσαρωνικού κόλπου.
Τα όργανα γεωφυσικής διασκόπησης που χρησιμοποιήθηκαν στην συγκεκριμένη έρευνα ήταν o τομογράφος υποδομής πυθμένα υψηλής διακριτικής ικανότητας και ο ηχοβολιστής πλευρικής σάρωσης.
Η επεξεργασία και η ανάλυση των δεδομένων επέτρεψε την αποτύπωση της θέσης του ναυαγίου με σύγχρονες μεθόδους διασκόπησης, την κατασκευή λεπτομερών χαρτών βυθομετρίας και γεωμορφολογίας του πυθμένα, τον εντοπισμό ιχνών (scarps) καταβυθισμένων παλαιοακτών και τον προσδιορισμό της στρωματογραφικής υποδομής του πυθμένα στην περιοχή μελέτης. Με βάση τα παραπάνω δεδομένα έγινε προσπάθεια ανάπλασης της παλαιογεωγραφικής εξέλιξης στην ευρύτερη περιοχή μελέτης για τα τελευταία 18.000 χρόνια. Επιπλέον εντοπίστηκε στην ευρύτερη περιοχή έρευνας, ένας σημαντικός αριθμός στόχων πιθανής αρχαιολογικής σημασίας.
|
|---|
