Μελέτη γνώσεων και στάσεων μαθητών λυκείου έναντι θεμάτων βιοτεχνολογίας και γενετικής

• Κύριος συγγραφέας: Γιασεμής, Ηλίας
• Άλλοι συγγραφείς: Ζόγκζα, Βασιλική
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2012
• Θέματα: Μαθητές λυκείου; Γενετική; Βιοτεχνολογία; Συσχέτιση γνώσεων και στάσεων; High school students; Genetics; Biotechnology; Correlation of knowledge and attitudes; 660.6

Στη διατριβή αυτή παρουσιάζονται τα αποτελέσματα έρευνας σε δείγμα 1019 μαθητών και μαθητριών της Γ΄ τάξης (1,48 % του μαθητικού πληθυσμού) Γενικού Λυκείου, του σχολικού έτους 2007 – 08. Ο στόχος της έρευνας τριπλός: πρώτον η διερεύνηση των γνώσεων των μαθητών σε βασικές έννοιες και μηχανισμούς της μοριακής γενετικής καθώς και διαδικασιών της γενετικής μηχανικής. Δεύτερον, η αποτύπωση των στάσεων έναντι σύγχρονων εφαρμογών της βιοτεχνολογίας καθώς και των κριτηρίων που χρησιμοποιούν οι μαθητές για να αιτιολογήσουν την στάση τους και τρίτον, η συσχέτιση μεταξύ των γνώσεων και των στάσεων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά μας, οι μαθητές αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα γνώσεων στους προαναφερθέντες τομείς. Οι κύριες δυσκολίες τους εντοπίζονται στην κατανόηση της λειτουργίας του γονιδίου και της σύνδεσής του με άλλες δομές (πρωτεΐνες και χρωμοσώματα), στη γνώση της ύπαρξης του ίδιου γενετικού υλικού σε όλα τα κύτταρα ενός οργανισμού καθώς και στην άγνοια για την διαφορική έκφραση των γονιδίων στα διάφορα είδη κυττάρων και τέλος στη γνώση της καθολικότητας του γενετικού κώδικα. Επίσης, οι μαθητές δεν γνωρίζουν την έννοια του όρου «Βιοτεχνολογία» και τις σύγχρονες εφαρμογές της και συγχέουν τη Βιοτεχνολογία με τη Βιολογία, χωρίς να εστιάζουν στον όρο «τεχνολογία» που η πρώτη εμπεριέχει, όπως επίσης και τη γενετική μηχανική με τη μοριακή βιολογία. Όσον αφορά τη στάση έναντι εφαρμογών της σύγχρονης βιοτεχνολογίας, οι μαθητές εμφανίζονται θετικοί στη χρήση της γενετικής ανάλυσης, στη θεραπευτική κλωνοποίηση και στη γονιδιακή θεραπεία, ενώ εμφανίζονται αρνητικοί έναντι των ΓΤΟ, καθώς και έναντι της αναπαραγωγικής κλωνοποίησης και της επιλογής γενετικών χαρακτηριστικών. Τέλος, όσον αφορά τη σχέση μεταξύ γνώσεων και στάσεων φαίνεται ότι η καλύτερη γνώση επηρεάζει τη στάση, όχι όμως με ενιαίο τρόπο: σε άλλες εφαρμογές της βιοτεχνολογίας η στάση είναι θετική και σε άλλες αρνητική. Έτσι, αυτοί που έχουν περισσότερες γνώσεις γενετικής και βιοτεχνολογίας, είναι πιο θετικοί κυρίως έναντι της γονιδιακής θεραπείας και δευτερευόντως έναντι των ΓΤΟ, ενώ είναι πιο αρνητικοί στην αναπαραγωγική κλωνοποίηση και την επιλογή χαρακτηριστικών των απογόνων. Επίσης, δεν εμφανίζεται διαφοροποίηση (στατιστικά σημαντική) σε σχέση με τα διάφορα γενετικά τεστ για λόγους δικαιοσύνης και υγείας, ούτε επίσης και για τη θεραπευτική κλωνοποίηση. Με βάση τα αποτελέσματά μας αναφορικά με τα κριτήρια υιοθέτησης στάσεων των μαθητών έναντι εφαρμογών της βιοτεχνολογίας, φαίνεται ότι αυτά ήταν κυρίως η επίκληση κινδύνων, η επίκληση χρησιμότητας και τέλος η επίκληση ηθικής. Η επίκληση γνώσης δεν ήταν ιδιαίτερα συχνή.