| Περίληψη: | Η έναρξη της ηφαιστειακής δραστηριότητας εις τον Σαρωνικό Κόλπο έγινε κατά το Άνω Πλειόκαινο και είχε ως αποτέλεσμα την δημιουργία ασβεσταλκαλικών κέντρων όπως τα Μέθανα, η Αίγινα και ο Πόρος. Η ηφαιστειότητα εις το βορειοανατολικό άκρο του Τεταρτογενούς Ηφαιστειακού Τόξου του Αιγαίου είναι αποτέλεσμα της ανάλωσης του Ωκεανού της Τηθύος κάτω από την Ευρασία. Δεδομένου ότι 18000 χρόνια πριν αποτελούσαν το ίδιο χερσαίο ηφαιστειακό συγκρότημα ετέθη το ερώτημα εάν τα προϊόντα τους που καλύπτουν το συστασιακό φάσμα από βασαλτικό ανδεσίτη έως δακίτη (-ρυοδακίτη) είναι "συγγενετικά". Επειδή ακόμη οι λάβες των κέντρων αυτών τυπικά χαρακτηρίζονται από πολυπληθή υποστρόγγυλα "εγκλείσματα" (enclaves) μαφικού μάγματος διερευνήθηκε η δυνατότητα ότι η μείξη μαγμάτων ήταν ενεργή διεργασία κατά τη διαφοροποίησή τους, μία διεργασία η οποία προκαλεί βίαιες ηφαιστειακές εκρήξεις με επακόλουθο ηφαιστειακό κίνδυνο.
Οι συμπαγείς στο σύνολό τους τροχιές χημικής διαφοροποίησης οξειδίων των κυρίων στοιχείων και κατανομές ιχνοστοιχείων σε διαγράμματα Harker καθώς και οι παράλληλες συμπαγείς κατατομές Σπανίων Γαιών (REE's) και κατατομές ιχνοστοιχείων (αραχνοδιαγράμματα), όλα τα στοιχεία της έρευνας συνηγορούν ότι τα μαγματικά προϊόντα των τριών υπό εξέταση ηφαιστειακών κέντρων είναι "συγγενετικά".
Εκτός από τις πολυπληθείς μακροσκοπικές ενδείξεις των εγκλεισμάτων στις λάβες, άλλες ενδείξεις μείξης παρέχονται από τις "εξωτικές" ορυκτολογικές παραγενέσεις, από τις καταγραφές των μικροϊστών και ορυκτοχημείας πλαγιοκλάστων που έχουν υποστεί την μέθοδο Nomarski, από τις δισχιδείς τροχιές ασυμβάτων ιχνοστοιχείων σε διαγράμματα Harker που συνενώνονται με τις τροχιές υβριδικών μαγμάτων, και τελικά η μαγματική μείξη γίνεται εμφανής από τις παραβολικές κατανομές των λόγων των ασυμβάτων ιχνοστοιχείων οι οποίες παραβολικές κατανομές δεν είναι τυχαίες όπως αποδεικνύουν τα ευθύγραμμα "συνοδά" τους διαγράμματα.
Παρά την εμφανή δράση φαινομένων "μαγματικής μείξης" κατά την εξέλιξη των ηφαιστειακών κέντρων της Αίγινας-Μεθάνων-Πόρου η ορατή τους στρωματογραφία δεν βρίθει πυροκλαστικών προϊόντων. Γι' αυτό το λόγο προτείνουμε ότι ο ηφαιστειακός κίνδυνος που προέρχεται από πυροκλαστικές εκρήξεις ιδίως για το ενεργό κέντρο των Μεθάνων, με τελευταία έκρηξη το 230 π.Χ., δεν είναι μεγάλος. Αντίθετα ο ηφαιστειακός κίνδυνος που προέρχεται από εισπνοές τοξικών αερίων ιδίως για τους επισκέπτες των ιαματικών θερμοπηγών, όπως έχουν αποδείξει παρελθόντα ατυχή συμβάντα, είναι σαφώς υπαρκτός.
Επειδή τα υπό εξέταση ηφαίστεια τώρα έχουν νησιωτικό χαρακτήρα (Μέθανα), η κατολίσθηση ηφαιστειακών πρανών στην θαλάσσια λεκάνη με επακόλουθη δημιουργία tsunami είναι ένας ηφαιστειακός κίνδυνος στον οποίο είναι τα κέντρα αυτά ιδιαίτερα ευάλωτα. Επειδή οι κατολισθήσεις των ηφαιστειακών πρανών προκαλούνται από την ελάττωση της τριβής και την αύξηση της πίεσης που ασκείται στα τοιχώματα των ρηγμάτων από μάγματα ή υδροθερμικά ρευστά, διαλέξαμε να προσομοιώσουμε κατολίσθηση πρανούς στο πλέον κατακερματισμένο από ρήγματα και πλέον ενεργό κέντρο δηλαδή αυτό των Μεθάνων. Χρησιμοποιώντας την εξίσωση του Murty, (2003) δείξαμε ότι το ύψος Η ενός προκληθέντος από κατολίσθηση tsunami είναι 0.77 m και 0.79 m όταν η κατολίσθηση προσομοιωθεί ότι φτάνει σε βάθος λεκάνης 100 m και 200 m αντίστοιχα. Το ύψος του tsunami θα είναι πολλαπλάσιο του αρχικού όταν φτάσει στον Πειραιά.
|
|---|
