| Περίληψη: | Τα μεσογειακά οικοσυστήματα, με τη δομή και σύνθεση που γνωρίζουμε, οφείλουν την ύπαρξή τους, στα επεισόδια των πυρκαγιών, που συμβαίνουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Στις μεγάλες δασικές πυρκαγιές, οφείλεται το όλο και μεγαλύτερο ποσοστό της συνολικής καμένης έκτασης ανά έτος στη χώρα μας, και κυρίως, κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες, σε αυτές που συμβαίνουν, όταν επικρατούν ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα το καλοκαίρι.
Ο νομός Ηλείας, θεωρείται από τους πλέον πυρόπληκτους της Ελλάδας. Για τον λόγο αυτό, επιλέξαμε να μελετήσουμε μια περιοχή, μεσογειακού οικοσυστήματος του Νομού, η οποία έχει πληγεί πολλές φορές στο παρελθόν από τις πυρκαγιές και όλα τα επακόλουθα που τις συνοδεύουν, έκτασης 111.912.638 m .
Αυτή η μελέτη, επιχειρεί να παρουσιάσει τις αλλαγές των χρήσεων γης, αλλά και της αναγέννησης μετά από πυρκαγιές, χρησιμοποιώντας τα δορυφορικά στοιχεία της τηλεπισκόπησης, που συλλέχθηκαν σε δύο διαφορετικές χρονικές στιγμές, σε συνδυασμό με τα Συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS).
Καταγράψαμε την επικρατούσα εικόνα της βλάστησης και αναγέννησης, καθώς και οποιαδήποτε άλλη χρήσιμη, οικολογικής σημασίας πληροφορία, σε 45 δειγματοληπτικές επιφάνειες. Μετά την ολοκλήρωση του προσδιορισμού των φυτικών taxa, όλες οι φυτοληψίες καταχωρήθηκαν στη βάση δεδομένων Turboveg for Windows. Για την ομαδοποίηση των δειγματοληψιών, χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος Twinspan. Στη συνέχεια, μέσω του στατιστικού πακέτου PC-ORD 5.0, χρησιμοποιήθηκε, η μέθοδος Detrended Correspondence Analysis (DCA) για τη δημιουργία της γραφικής τους απεικόνισης, ενώ για τον προσδιορισμό των σχέσεων μεταξύ των περιβαλλοντικών μεταβλητών και των μονάδων βλάστησης της περιοχής, έγινε χρήση της μεθόδου Canonical Correspondence analysis (CCA). Οι περιβαλλοντικές μεταβλητές που χρησιμοποιήθηκαν είναι: υπόστρωμα, υψόμετρο, κλίση, προσανατολισμός, αριθμός πυρκαγιών.
Με τη χρήση του ArcGIS 9.3 έγιναν θεματικοί χάρτες των καλύψεων/χρήσεων γης πριν και μετά την φωτιά του 2007. Επίσης, έγινε απεικόνιση του ανάγλυφου της περιοχής μελέτης, με τη χρήση ισοϋψών καμπύλων. Έτσι δημιουργήθηκε το Ψηφιακό Υψομετρικό Μοντέλο Εδάφους (ΨΥΜΕ ή DEM: Digital Elevation Model) για την περιοχή. Επίσης παράχθηκε το ΤΙΝ της περιοχής (Triangulated Irregular Network ή Δίκτυο ακανόνιστων τριγώνων). Από το ΤΙΝ παράχθηκαν ο χάρτης κλίσεων, ο χάρτης εκθέσεων και ο χάρτης υψομέτρων. Για να πραγματοποιηθούν τα παραπάνω χρησιμοποιήθηκε η εφαρμογή 3D Analyst στο περιβάλλον του ArcMap, πρόγραμμα ArcGIS 9.3. Τέλος, έγινε Μεταταξινομική σύγκριση (POST- CLASSIFICATION COMPARISON) δορυφορικών εικόνων του Landsat 7 από την περιοχή μελέτης, των ετών 2006 και 2011.
Χρησιμοποιήσαμε τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών και την Τηλεπισκόπηση, επειδή συνιστούν ένα πολύ σημαντικό εργαλείο στη διαχείριση του περιβάλλοντος. Η διαχρονική παρακολούθηση των μεταβολών που συμβαίνουν, μέσω αυτών των συστημάτων, προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα στον καθορισμό των μελλοντικών δράσεων. Τα αποτελέσματα, μέσα από τη χρήση αυτών των τεχνολογιών, έδειξαν αλλαγές στην εικόνα της βλάστησης πριν και μετά από τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007. Προέκυψε ότι, η αναγέννηση της Χαλεπίου πεύκης (Pinus halepensis) είναι ιδιαιτέρως ικανοποιητική, γεγονός που αποδίδεται αφενός, στους προσαρμοστικούς μηχανισμούς που διαθέτει το συγκεκριμένο είδος και αφετέρου, στις ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης που επικρατούν στην περιοχή.
|
|---|
