| Περίληψη: | Η μελέτη της νεοελληνικής λογοτεχνίας είναι οργανωμένη σε ικανοποιητικό βαθμό στο θέμα της σύστασης εμπεριστατωμένων βιβλιογραφικών έργων. Ωστόσο, δεν υπάρχει ειδική βιβλιογραφία που να καταγράφει έργα, πρωτότυπα ή μεταφρασμένα, τα οποία εντάσσονται στον «ελληνικό Ανατολισμό». Στόχος της παρούσας μελέτης, είναι να καταγραφούν, όσο το δυνατόν πιο συστηματικά, τα λογοτεχνικά έργα που συνδέονται με την Ανατολή και δημοσιεύονται στη διάρκεια του 19ου αιώνα. Στις σελίδες της παρούσας διπλωματικής μεταπτυχιακής εργασίας επιχειρείται μια πρώτη καταγραφή του ανατολικού στοιχείου στη νεοελληνική λογοτεχνία του 19ου αιώνα. Περιλαμβάνονται λογοτεχνικά κείμενα σε αυτοτελείς εκδόσεις, καθώς και σε περιοδικά της περιόδου. Συμπεριλαμβάνονται τα μεταφρασμένα κείμενα από την ευρωπαϊκή γραμματεία όπως και κείμενα που μεταφράστηκαν στα ελληνικά κατευθείαν από τις γραμματείες ανατολικών χωρών, όπως η Τουρκία, η Περσία, η Ινδία κ.ά.
Σε εισαγωγικό κεφάλαιο παρουσιάζεται και σχολιάζεται η πορεία του ανατολικού στοιχείου στην ελληνική γραμματεία από τις απαρχές της επαφής του Ελληνισμού με πολιτισμούς της Ανατολής ως τα τέλη του 19ου αιώνα. Το κύριο μέρος της μελέτης ξεκινά με την καταγραφή ελληνικών λογοτεχνικών κειμένων με ανατολικά στοιχεία. Προτάσσονται οι αυτοτελείς εκδόσεις και ακολουθούν οι δημοσιεύσεις στα οικογενειακά φιλολογικά περιοδικά. Στη συνέχεια καταγράφονται οι μεταφράσεις λογοτεχνικών κειμένων από τις γραμματείες της Ανατολής, που αντλούν από τα πρωτότυπα έργα, ή από μεταφορές τους σε ευρωπαϊκές γραμματείες. Προτάσσονται και πάλι οι αυτοτελείς εκδόσεις και έπονται οι δημοσιεύσεις σε περιοδικά. Πρέπει να διευκρινιστεί πως σε ξεχωριστά υποκεφάλαια περιλαμβάνονται τα έργα που έχουν μεταφραστεί ήδη και τον 19ο αιώνα ανατυπώνονται, τα έργα που μεταφράζονται για πρώτη φορά τον συγκεκριμένο αιώνα, καθώς και τα έργα που έφτασαν στην ελληνική γραμματεία μέσω ευρωπαϊκών διάμεσων μεταφράσεων, αν και συχνά η γλώσσα διαμέσου η προτύπου δεν είναι γνωστή. Η καταγραφή λογοτεχνικών έργων ολοκληρώνεται με τα κείμενα ανατολικού περιεχομένου που προέρχονται από την ευρωπαϊκή γραμματεία και μεταφράζονται στα ελληνικά. Σε ξεχωριστό κεφάλαιο καταγράφονται οδοιπορικά κείμενα και ταξιδιωτικές εντυπώσεις, είτε αυτοτελείς, είτε δημοσιευμένες σε οικογενειακά φιλολογικά περιοδικά, από Έλληνες, Ευρωπαίους και άλλους περιηγητές, που επισκέφθηκαν διάφορες χώρες της Ανατολής ή έζησαν για χρόνια εκεί και θέλησαν να μοιραστούν τις εμπειρίες τους με το αναγνωστικό κοινό της εποχής. Ακολουθεί η ενότητα με τις «ευσύνοπτες μορφές» (παροιμίες, γνωμικά και τα αποφθέγματα) ανατολικής προέλευσης που εντοπίστηκαν στα περιοδικά. Η καταγραφή ολοκληρώνεται με ένα καταληκτικό κεφάλαιο, όπου παρουσιάζονται τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την έρευνα. Σε όλες τις κατηγορίες το υλικό παρουσιάζεται χρονολογικά. Πρόσθετα στοιχεία που αφορούν κείμενα, συγγραφείς ή μεταφραστές, τα οποία συγκεντρώθηκαν από τη δευτερεύουσα βιβλιογραφία ή αντλήθηκαν από αυτοψία των κειμένων παρατίθενται σε σύντομο σχόλιο, κάτω από το βιβλιογραφικό λήμμα.
|
|---|
