Νοητικές παραστάσεις των παιδιών προσχολικής ηλικίας για το φαινόμενο του ουράνιου τόξου

• Κύριος συγγραφέας: Ξενέλλη, Ειρήνη
• Άλλοι συγγραφείς: Κολιόπουλος, Δημήτριος
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2013
• Θέματα: Νοητικές παραστάσεις; Ουράνιο τόξο; Mental representations; Rainbow; 155.413

Διερευνήθηκε το κατά πόσο παιδιά προσχολικής ηλικίας 5 και 6 ετών μπορούν να δώσουν εξηγήσεις σχετικά με το φαινόμενο του ουράνιου τόξου κι αν είναι σε θέση να προβλέπουν την τεχνητή δημιουργία του ουράνιου τόξου σε συνθήκες σχολικής τάξης. Οι στόχοι της έρευνας που διεξήγαμε ήταν να διαπιστωθεί : 1. Αν υπάρχουν και ποιες είναι οι νοητικές παραστάσεις παιδιών προσχολικής ηλικίας 5 και 6 ετών σχετικά με το φαινόμενο του ουράνιου τόξου, καθώς και σε ποιες αιτίες αποδίδεται η δημιουργία του στη φύση κατά την άποψη των παιδιών. 2. Αν τα παιδιά μπορούν να ερμηνεύσουν το φαινόμενο του ουράνιου τόξου ακολουθώντας το μοντέλο της διάδοσης του φωτός ως ακτινοβολίας 3. Αν τα παιδιά είναι σε θέση να προβλέψουν και να εξηγήσουν την παρουσία χρωμάτων μετά την ανάλυση του φωτός με τη βοήθεια πρίσματος και φακού ή με τη βοήθεια φακού και καθρέφτη βυθισμένου σε λεκάνη με νερό διατυπώνοντας νατουραλιστικού τύπου εξηγήσεις. Αρχικά δείξαμε φωτογραφία με το ουράνιο τόξο στα παιδιά και τους ζητήθηκε να πουν τι βλέπουν και πώς νομίζουν ότι δημιουργείται το φαινόμενο στη φύση. Στη συνέχεια δείξαμε στα παιδιά τα υλικά της πρώτης πειραματικής διαδικασίας κι αφού βεβαιωθήκαμε ότι τα γνωρίζουν ή στην περίπτωση του πρίσματος αναφέρουν το υλικό και τη φύση του (διάφανο), ζητήσαμε προβλέψεις. Μετά την ολοκλήρωση του πειράματος ζητήσαμε ερμηνείες για το πρώτο φαινόμενο. Την ίδια ακριβώς διαδικασία επαναλάβαμε και για το δεύτερο φαινόμενο της τεχνητής δημιουργίας ουράνιου τόξου με τη βοήθεια φακού και καθρέφτη μέσα σε λεκάνη με νερό. Ακολούθως προχωρήσαμε σε ερωτήσεις σύγκρισης μεταξύ των δύο φαινομένων τεχνητής δημιουργίας ουράνιου τόξου και τέλος σε ερωτήσεις σύγκρισης μεταξύ των δύο αυτών πρώτων φαινομένων και του φαινομένου του ουράνιου τόξου στη φύση. Αφού συγκεντρώσαμε τις απαντήσεις καταρχήν ελέγξαμε την υπόθεσή μας σχετικά με το αν τα παιδιά διαθέτουν νοητικές παραστάσεις για το φαινόμενο. Κατόπιν και προχωρώντας σ’ ένα πρώτο επίπεδο ανάλυσης διερευνήσαμε αν τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορούν να χρησιμοποιήσουν στις εξηγήσεις τους ένα απλοποιημένο επιστημονικό μοντέλο της διάδοσης του φωτός ως ακτινοβολίας (Κολιόπουλος & Αραπάκη, 2004). Σ’ ένα δεύτερο επίπεδο ανάλυσης ελέγξαμε αν ευσταθεί η υπόθεσή μας σχετικά με το ότι παιδιά νηπιαγωγείου μπορούν να ερμηνεύσουν φυσικά φαινόμενα δίνοντας νατουραλιστικές απαντήσεις. Το μεθοδολογικό εργαλείο κατάταξης των απαντήσεων σε κατηγορίες ανάλογα με το είδος τους, των Χατζηνικήτα και Χρηστίδου (2006) ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο σ’ αυτό το επίπεδο ανάλυσης. Στο τελευταίο κομμάτι της έρευνάς μας κι εφόσον αναλύσαμε τα ερευνητικά μας αποτελέσματα προχωρήσαμε στη διατύπωση συμπερασμάτων και προτάσεων για μελλοντική ερευνητική δραστηριότητα που θα μπορούσε ενδεχομένως να προκύψει έχοντας ως έναυσμα την παρούσα έρευνα.