Παιδεία και πολιτική στο νεοπλατωνικό Πρόκλο

• Κύριος συγγραφέας: Αγγελοπούλου, Παναγιώτα
• Άλλοι συγγραφείς: Τερέζης, Χρήστος
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2013
• Θέματα: Πρόκλος; Πλάτωνας; Παιδεία; Πολιτική; Ποίηση; Μίμηση; Μύθος; Μουσική; Όμηρος; Κοινή παιδεία; Proclus; Plato; Education; Politics; Poetry; Mimesis; Myth; Music; Homer; Common education; 186.4

Ο σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής εργασίας είναι η μελέτη της συλλογιστικής πορείας του Πρόκλου, έτσι όπως διαμορφώνεται στο έργο του Εις τας Πλάτωνος Πολιτείας υπόμνημα, όσον αφορά στις έννοιες της παιδείας και της πολιτικής. Η έννοια της παιδείας εξετάζεται από τον νεοπλατωνικό φιλόσοφο μέσα από το πρίσμα των προτροπών και των απαγορεύσεων που έχει προτείνει ο Πλάτωνας στο έργο του Πολιτεία για την ορθή διαμόρφωση της προσωπικότητας των νέων, όπως για παράδειγμα ο «εξορισμός» της ποίησης του Ομήρου από την παιδεία των νέων, εξαιτίας της χρήσης της έννοιας της μίμησης και των μύθων. Η μουσική αναδεικνύεται ως βασικό και ιδιαιτέρως σημαντικό μάθημα στην παιδεία των νέων μέσα από την επιλογή των κατάλληλων αρμονιών και ρυθμών. Ο Πρόκλος σχολιάζει εκτενώς την καινοτόμα άποψη του Πλάτωνα για την κοινή παιδεία που θα πρέπει να λάβουν τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες μέσα στην πόλη, ώστε να επιτευχθεί η δυναμική συμμετοχή και ανάληψη των πολιτικών καθηκόντων από όλους τους πολίτες ανεξαιρέτως. Η έννοια της πολιτικής εξετάζεται από τον νεοπλατωνικό φιλόσοφο μέσα από την έννοια της δικαιοσύνης, η οποία κατέχει κεντρικό ρόλο στην Πολιτείαν του Πλάτωνα, καθώς και μέσα από την αναλογία της τριμερής διάκρισης των μερών της ψυχής και των μερών της πόλης με σκοπό να καταστεί σαφές ότι κάθε άνθρωπος και κατ’ αναλογίαν κάθε πόλη διακατέχονται από την αρετή της δικαιοσύνης μόνο όταν τα μέρη τους συμβιώνουν αρμονικά. Σε αντίθετη περίπτωση επέρχονται παθογενείς καταστάσεις τόσο στην ψυχή όσο και στην πόλη. Τέλος, ο Πρόκλος αναφέρεται διεξοδικά και στην μεταβολή των πολιτευμάτων στην Πολιτείαν του Πλάτωνα, επιχειρώντας να τονίσει ότι η ελλιπής και η μη ορθή παιδεία των νέων θα οδηγήσει σε διχοστασία τους άρχοντες με αποτέλεσμα την κατάλυση της άριστης πολιτείας. Η παιδεία λοιπόν, αποτελεί εκείνον τον θεσμικό και γνωσιολογικό παράγοντα που κατά την γνώμη του Πρόκλου, στηριζόμενος στις απόψεις του Πλάτωνα, θα επιτύχει να αναδείξει εκείνους τους ηγέτες οι οποίοι θα είναι ικανοί για την πολιτική και πολιτιστική ανασυγκρότηση της κοινωνίας.