| Περίληψη: | Το σηματοδοτικό μονοπάτι Hippo παίζει καθοριστικό ρόλο στην ομοιόσταση ιστών και οργάνων κατά την εμβρυογένεση και την ενήλικο ζωή ενώ όλο και περισσότερες μελέτες αναδεικνύουν τη σημασία του στην καρκινογένεση. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση της έκφρασης των πρωτεϊνών YAP, TAZ, Ε-cadherin και b-catenin, στο Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα του δέρματος (ΒΚΚ) και η συσχέτιση των ευρημάτων με την ενεργοποίηση της σηματοδοτικής οδού HIPPO, με την αλληλεπίδραση των σηματοδοτικών μονοπατιών Wnt/b-catenin και Hippo/YAP και με κλινικοπαθολογοανατομικές παραμέτρους του νεοπλάσματος.
.
Μέθοδοι και αποτελέσματα: Με την τεχνική της ανοσοϊστοχημείας ελεγχθηκε η έκφραση των πρωτεϊνών ΥΑΡ, ΤΑΖ, Ε-cadherin και b-catenin σε τομές παραφίνης μονιμομοποιημένου σε φορμόλη ιστού 95 περιστατικών ανθρώπινου ΒΚΚ. Η έκφραση και των δύο βασικών επιτελεστικών μορίων του Hippo (YAP,TAZ) βρέθηκε αυξημένη στον πυρήνα όλων των ιστολογικών τύπων ΒΚΚ και ήταν σημαντικά αυξημένη στους υψηλού κινδύνου υπότυπους. Τα μικροοζώδη, διαφοροποιούνταν τόσο από τα διηθητικά όσο και από τους χαμηλού κινδύνου υπότυπους εμφανίζοντας ενδιάμεση έκφραση για την ΥΑΡ όμως την υψηλότερη έκφραση για την ΤΑΖ μεταξύ όλων των ιστολογικών υποτύπων. Η E-cadherin στα περιστατικά μας διατηρούσε σε μεγάλο βαθμό τη μεμβρανική της έκφραση αν και μειωμένη σε σχέση με τη φυσιολογική επιδερμίδα, χωρίς σημαντικές διαφορές μεταξύ των ιστολογικών τύπων ή μεταξύ του όγκου συνολικά και της διηθητικής παρυφής. Τέλος, στα μισά περίπου περιστατικά μας διαπιστώθηκε πυρηνική έκφραση της β-catenin η οποία ήταν σημαντική στα διηθητικά σε σχέση με τα οζώδη, ενώ επίσης τα διηθητικά ΒΚΚ εμφάνιζαν τα υψηλότερα ποσοστά κυτταροπλασματικής έκφρασης της β-catenin μεταξύ όλων των ιστολογικών τύπων. Επίσης, η μεμβρανική έκφραση της β-catenin στο διηθητικό μέτωπο των υψηλού κινδύνου υποτύπων ήταν μειωμένη σε σχέση με τους χαμηλού κινδύνου.
Συμπεράσματα: Το μονοπάτι Hippo φαίνεται ότι συμβάλλει στην παθογένεια του ΒΚΚ με έμφαση στους υψηλού κινδύνου υποτύπους, έχοντας κατά κύριο λόγο ογκογόνο δράση. Στην περίπτωση του ΒΚΚ, η Ε-cadherin δεν φαίνεται να αποτελεί ανωφερή ρυθμιστή του Hippo καθώς η διατήρηση της μεμβρανικής της έκφρασης δεν συνοδεύεται από σημαντικές αλλαγές στην υποκυτταρική εντόπιση της ΥΑΡ, γεγονός που ίσως αντανακλά τον ιστό προέλευσης του όγκου και οι νεοπλασματικές φωλεές διατηρούν αξιοσημείωτη κυτταρική συνοχή και επιθηλιακό φαινότυπο ακόμη και στην περίπτωση των επιθετικών υποτύπων. Η προφανής απαίτηση για Wnt/β-catenin σηματοδότηση στα ΒΚΚ θα πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω καθώς ενδέχεται να βρίσκεται υπό αρνητική ρύθμιση από παράγοντες όπως η ενεργοποίηση της non canonical Wnt σηματοδοτικής οδού που δρά ανταγωνιστικά ως προς την canonical Wnt σηματοδοτική οδό και η έκφραση σε υψηλά επίπεδα της E-cadherin στις μεμβράνες. Η παρατηρούμενη βιβλιογραφική ετερογένεια ως προς τη σημασία της Wnt σηματοδότησης στην παθογένεια του ΒΚΚ πιθανόν να αντανακλά βιολογική ετερογένεια ως προς την απαίτηση για Wnt σηματοδότηση εν γένει στο ΒΚΚ που πιθανόν αντικατοπτρίζει διαφορετική συμβολή της Wnt σηματοδοτικής οδού στα διάφορα στάδια εξέλιξης του όγκου ή/και στους διαφορετικούς ιστολογικούς υπότυπους.
|
|---|
