Μελέτη αποδοτικού μηχανισμού επικοινωνίας σε σμήνος που αποτελείται από διαμεσολαβητές περιορισμένων δυνατοτήτων

• Κύριος συγγραφέας: Σταμάτης, Παναγιώτης
• Άλλοι συγγραφείς: Αλεξίου, Γεώργιος
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2007
• Θέματα: Νοημοσύνη σμηνών; Στιγματική συμπεριφορά; Συστήματα πολλαπλών διαμεσολαβητών; Swarm intelligence; Stigmergy; Multi-agent systems; 004.66

Πολλά συστήματα πολλαπλών διαμεσολαβητών είναι εμπνευσμένα από διάφορες κοινωνίες εντόμων, τα οποία συλλογικά πετυχαίνουν διάφορους στόχους οι οποίοι είναι αδύνατο να επιτευχθούν σε ατομικό επίπεδο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, κινητήρια δύναμη στην «συνεργασία» και τη συλλογικότητα των εντόμων είναι η στιγματική συμπεριφορά (stigmergy). Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται στη βιολογία για να περιγράψει τον τρόπο επίδρασης αλλαγών στο περιβάλλον που προέκυψαν από μια παρελθοντική συμπεριφορά κάποιων κοινωνικών εντόμων στην συμπεριφορά ατόμων της ίδιας ομάδας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα από τη φύση βρίσκουμε σε κάποια είδη μυρμηγκιών με τον τρόπο αναζήτησης τροφής και τη δημιουργία διαδρομών μεταξύ φωλιάς και πηγών τροφής ή την κατασκευαστική διαδικασία των τερμιτών. Αν και η έννοια αυτή είναι άρρητα συνδεδεμένη με την έκκριση μιας η περισσοτέρων χημικών ουσιών (στίγματα) για την έμμεση επικοινωνία μεταξύ ατόμων μιας κοινωνίας εντόμων, έχει εφαρμοστεί σε διαφορετικούς τομείς της επιστήμης των υπολογιστών. Αν και ένα μέρος του κλάδου της τεχνητής ζωής ασχολείται με μια ένα- προς -ένα αντιστοίχηση του έμμεσου αυτού τρόπου επικοινωνίας σε ομάδες ρομπότ που λειτουργούν στον πραγματικό κόσμο με την έκκριση κάποιας αντίστοιχης ουσίας, μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον υπάρχει για την αναγωγή της έννοιας και της λειτουργίας της στιγματικής συμπεριφοράς στον ψηφιακό κόσμο: Η έννοια των ψηφιακών φερορμονών ή των στιγματικών πακέτων συναντάται, κυρίως σε αντίστοιχους αλγορίθμους δρομολόγησης πακέτων σε ένα δίκτυο κόμβων. Όσο αφορά στην ένα -προς- ένα αντιστοίχηση μηχανισμών σε συστήματα διαμεσολαβητών που λειτουργούν αναλογικά (αισθητήρες) στον πραγματικό κόσμο υπάρχουν περιπτώσεις όπου ενώ ένας στιγματικός μηχανισμός που εμφανίζεται στη φύση φαινομενικά βοηθά στην αντιμετώπιση του προβλήματος που το σύστημα καλείται να αντιμετωπίσει. Η υλοποίηση όμως ενός τέτοιου μηχανισμού μπορεί να είναι ανέφικτη λόγω τεχνικών ή / και οικονομικών λόγων. Ένας προτεινόμενος τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος αυτού είναι η αντιστοίχηση (προσέγγιση) ενός τέτοιου μηχανισμού με ένα μηχανισμό επικοινωνίας ο οποίος θα προσφέρει αντίστοιχα αποτελέσματα χωρίς επιπλέον ή με το μικρότερο κόστος. Για το σκοπό αυτό μπορεί να γίνει χρήση της τεχνολογίας μεταφοράς αναλογικών (π.χ ήχος, φως) ή ψηφιακών σημάτων (π.χ πακέτα δεδομένων). Πόσο στιγματικός όμως είναι μια ένας τρόπος επικοινωνίας μέσω μηνυμάτων, και ποιες είναι οι παραδοχές για κάτι τέτοιο; Μπορεί να υπάρξει αντιστοίχηση της επικοινωνίας (μέσω φερορμονών) που εμφανίζεται στη φύση με κάποιο τρόπο (ασύρματης) επικοινωνίας ο οποίος να μπορεί να εφαρμοστεί σε διαμεσολαβητές περιορισμένων δυνατοτήτων? Η αντιστοίχηση μπορεί να αξιολογηθεί με ποιοτικά κριτήρια όπως η εμφάνιση ή όχι μιας επιθυμητής συμπεριφοράς του συστήματος. Στη διπλωματική αυτή διατριβή παρουσιάζεται ένα μοντέλο ψηφιακής επικοινωνίας το οποίο θεωρητικά αντιστοιχεί στην ποιοτική στιγματική συμπεριφορά ενός συστήματος διαμεσολαβητών. Επιπλέον, εισάγονται δυο μετρήσιμα κριτήρια αξιολόγησης βάση των οποίων μπορεί να γίνει σύγκριση διαφορετικών τρόπων επικοινωνίας. Τα κριτήρια αυτά προκύπτουν από τη μοντελοποίηση μιας κοινής πλατφόρμας – συστήματος διαμεσολαβητών για ένα συγκεκριμένο σενάριο λειτουργίας. Αφού πραγματοποιήθηκαν τρεις σειρές εξομοιώσεων, προέκυψε ότι το σύστημα με χρήση ψηφιακής επικοινωνίας μπορεί να επιτύχει αυτοοργανωτική συμπεριφορά αντίστοιχη με τη συμπεριφορά όταν χρησιμοποιείται στιγματική επικοινωνία ή καμία επικοινωνία. Παρόλα αυτά, η απόδοση του συστήματος βάση των κριτηρίων αξιολόγησης δεν ήταν καλύτερη για τις περισσότερες εξομοιώσεις, κάτι που δεν ήταν θεωρητικά αναμενόμενο. Τέλος, τα αποτελέσματα των εξομοιώσεων οδηγούν σε διάφορα συμπεράσματα τα οποία πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στη μελέτη τέτοιων συστημάτων.