Περίληψη: | Η μεθυλοτρανσφεράση της θειοπουρίνης (TPMT) είναι ένα ένζυμο του κυτταροπλάσματος, που καταλύει τη μεθυλίωση των θειοπουρινικών φαρμάκων, όπως η 6-μερκαπτοπουρίνη (6-MP), η οποία έχει καθιερωθεί στη θεραπεία συντήρησης παιδιών με ΟΛΛ. Ένα πολυμορφικό στοιχείο (VNTR) στον υποκινητή του γονιδίου ΤΡΜΤ, φαίνεται να επηρεάζει τα επίπεδα δραστικότητας του ενζύμου που παράγεται. Πρόκειται για διαδοχικές επαναλήψεις τριών διαφορετικών αλληλουχιών (A, B και C), ο αριθμός των οποίων κυμαίνεται από τρεις έως εννέα. Η περιοχή VNTR είναι πλούσια σε επαναλήψεις των βάσεων GC, οι οποίες αποτελούν πιθανές θέσεις πρόσδεσης μεταγραφικών παραγόντων.
Μερικοί ασθενείς, οι οποίοι ακολουθούν θεραπεία με 6-ΜΡ, δεν είναι ανθεκτικοί στην καθιερωμένη δόση του φαρμάκου και παρουσιάζουν μυελοτοξικότητα ως αποτέλεσμα της ανεπάρκειας του ενζύμου TPMT.
Στην παρούσα εργασία πραγματοποιήθηκε μία εκτεταμένη μελέτη της περιοχής VNTR, με απώτερο σκοπό την αξιολόγησή της ως πιθανό φαρμακογονιδιωματικό δείκτη, που να σχετίζεται με την πρόβλεψη ανεπιθύμητων παρενεργειών σε ασθενείς με ΟΛΛ, οι οποίοι λαμβάνουν 6-ΜΡ.
Αρχικά, προσδιορίστηκε η συχνότητα των διαφορετικών VNTR αλληλομόρφων στον ελληνικό πληθυσμό, σε ένα σύνολο υγιών ατόμων, με σκοπό να αντιπαραβάλλουμε τις συχνότητες αυτές με δεδομένα από άλλες πληθυσμιακές ομάδες. Τα αποτελέσματά που προέκυψαν συμφωνούν με τα αντίστοιχα στοιχεία που υπάρχουν για άλλους πληθυσμούς. Οι μέθοδοι γονοτύπησης που εφαρμόσθηκαν περιλαμβάνουν την αντίδραση της PCR και τον προσδιορισμό αλληλουχίας κατά Sanger.
Στη συνέχεια μελετήθηκε η επίδραση συγκεκριμένων μοτίβων VNTR στον υποκινητή του γονιδίου υγιών ατόμων, στη μεταγραφή του γονιδίου, καθώς και στην έκφραση του ενζύμου ΤΡΜΤ. Η ικανότητα μεταγραφής εκτιμήθηκε με τη μέθοδο της ποσοτικής Real Time PCR, ενώ τα επίπεδα έκφρασης του ενζύμου προσδιορίστηκαν μέσω της αντίδρασης χημειοφωταύγειας, με χρήση κατάλληλων αντισωμάτων.
Ο μικρός αριθμός δειγμάτων δεν επέτρεψε την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων για το ρόλο της VNTR περιοχής, στην μεταγραφή του γονιδίου ΤΡΜΤ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά μας, διακρίνεται μία τάση συσχέτισης, η οποία όμως απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση.
|