| Περίληψη: | Η παιδική παχυσαρκία είναι ένας από τους κύριους παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη: Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου ΙΙ, δυσλιπιδαιμίας και καρδιοαγγειακών παθήσεων. O λιπώδης ιστός θεωρείται ως ένα όργανο ενδοκρινές και παρακρινές, το οποίο εκκρίνει ποικίλες κυτταροκίνες και άλλους σημαντικούς μεταβολικούς παράγοντες. Η λιπογένεση και η λιπόλυση διενεργούνται στα λιποκύτταρα με σκοπό να διατηρηθεί η ενεργειακή ισορροπία. Τα λιποκύτταρα αποθηκεύουν τριγλυκερίδια όταν η ενεργειακή πρόσληψη είναι σε υψηλά επίπεδα, ενώ σε αντίθετη περίπτωση, τα λιποκύτταρα απελευθερώνουν στο αίμα ελεύθερα λιπαρά οξέα και γλυκερόλη, διαδικασία που επιτυγχάνεται μέσω της υδρόλυσης των τριγλυκεριδίων. Η ακουαπορίνη-7 [aquaporin-7 (AQP7)] είναι μια ακουα-γλυκεροπορίνη, η οποία ρυθμίζει τη μεταφορά της γλυκερόλης μέσα κι έξω από το λιποκύτταρο, όπως επίσης και τη διακίνηση του νερού. Η AQP7 εντοπίζεται περιπυρηνικά. Όταν γίνεται λιπόλυση, η επινεφρίνη αυξάνεται και παράλληλα αυξάνει τα επίπεδα του AMP, διαμέσου της ενεργοποίησης των αδρενεργικών υποδοχέων οι οποίοι διαδοχικά ενεργοποιούν την πρωτεϊνική κινάση Α. Η πρωτεϊνική κινάση Α με τη σειρά της φωσφορυλιώνει την περιλιπίνη, η οποία καθιστά ικανή τη φωσφορυλιωμένη ορμονο-ευαίσθητη λιπάση να υδρολύσει τα τριγλυκερίδια σε λιπαρά οξέα και γλυκερόλη, προκαλώντας τη μετακίνηση της AQP7 στην πλασματική μεμβράνη ώστε να επιτευχθεί η απελευθέρωση της γλυκερόλης.
Σκοπός: 1) Η ανίχνευση πολυμορφισμών και μεταλλάξεων στον υποκινητή του γονιδίου της AQP7 σε προεφηβικά και εφηβικά παιδιά με νοσογόνο παχυσαρκία σε σύγκριση με αντίστοιχα λεπτόσωμα παιδιά. 2) Η συσχέτιση των επιπέδων στον ορό του αίματος των παιδιών αυτών της γλυκόζης νηστείας, τριγλυκεριδίων, χοληστερίνης, HDL και LDL και των δεικτών γενικευμένης παχυσαρκίας (ΒΜΙ %) και κεντρικής παχυσαρκίας (περίμετρο μέσης) με τυχόν πολυμορφισμούς ή μεταλλάξεις στον υποκινητή της AQP7.
Μέθοδοι και Υλικά: Συλλέχθησαν αίματα από 64 λεπτόσωμα και 38 παχύσαρκα προεφηβικά και εφηβικά παιδιά. Συλλέχθηκαν τα στοιχεία του ιστορικού και της φυσικής εξέτασης (ΒΜΙ %, περίμετρο μέσης, Tanner στάδιο εφηβείας,) και των επιπέδων γλυκόζης, τριγλυκεριδίων, χοληστερίνης, HDL και LDL. Πραγματοποιήθηκε απομόνωση DNA (NucleoSpin® Blood Quick Pure- Macherey Nagel kit). Έγινε PCR για τον υποκινητή του γονιδίου της AQP7 (4 σετ εκκινητών: PR1a, PR1b, PR2a και PR2b). Έγινε ηλεκτροφόρηση των προϊόντων της PCR και gel extraction (Sigma Aldrich, Sigma-GenΕlute Gel Extraction kit). Τέλος, τα δείγματα στάλθηκαν για αλληλούχιση στη Λάρισα, στη Σχολή επιστημών Υγείας, στο Τμήμα Ανοσολογίας της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Αποτελέσματα: Μετά την αλληλούχιση των δειγμάτων, πραγματοποιήθηκε σύγκριση της αλληλουχίας του κάθε δείγματος, με την αλληλουχία του υποκινητή όπως έχει ταυτοποιηθεί από τους Kondo H. et al. (2002) και βρέθηκαν οι εξής μονονουκλεοτιδικοί πολυμορφισμοί [single nucleotide polymorphisms (SNPs)] στον υποκινητή του γονιδίου της AQP7: στη θέση -2291(A2710G) του υποκινητή του γονιδίου της AQP7, όπου βρέθηκε αλλαγή βάσης από αδενίνη σε γουανίνη, στη θέση -2219(C2782A), όπου βρέθηκε αλλαγή βάσης από κυτοσίνη σε αδενίνη, στη θέση -2091(C2910Α), όπου βρέθηκε αλλαγή βάσης από κυτοσίνη σε αδενίνη, στη θέση -1884(C3117T), όπου βρέθηκε αλλαγή βάσης από κυτοσίνη σε θυμίνη, στη θέση -1123(C3878T), όπου βρέθηκε αλλαγή βάσης από κυτοσίνη σε θυμίνη και στη θέση -953(Α4048G), όπου βρέθηκε αλλαγή βάσης από αδενίνη σε γουανίνη. Πραγματοποιήθηκε συσχέτιση των ατόμων που έχουν τους μονονουκλεοτιδικούς πολυμορφισμούς στις παραπάνω θέσεις με τα κλινικά τους χαρακτηριστικά και βρέθηκε στατιστικώς σημαντικά ότι στα άτομα που έχουν τους πολυμορφισμούς στις θέσεις -2219(C2782A),-2091(C2910Α) και -1884(C3117T) η HDL χοληστερόλη μειώνεται (p<0.05). Επίσης, βρέθηκε ότι υπάρχει στατιστικώς σημαντική αύξηση του ΒΜΙ επί τοις εκατό, στα άτομα που έχουν τον πολυμορφισμό -1123(C3878T), (p=0,035). Τέλος, βρέθηκε ότι υπάρχει στατιστικώς σημαντική αύξηση στην περίμετρο μέσης επί τοις εκατό, στα άτομα που έχουν τον πολυμορφισμό -953(Α4048G), (p=0,033) και ότι τα άτομα αυτά έχουν συσχέτιση με την ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού για Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου ΙΙ (p=0,033).
Συμπεράσματα: 1) Ο συνδυασμός δύο ή και περισσότερων πολυμορφισμών στις παρακάτω περιοχές του υποκινητή της AQP7: -2219(C2782A), -2091(C2910Α) και -1884(C3117T), έχει βρεθεί σε 7 μάρτυρες. Τέσσερις από τους μάρτυρες αυτούς έχουν οικογενειακό ιστορικό για Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου ΙΙ και 3 έχουν περίμετρο μέσης μεγαλύτερη του 75%. Επίσης, βρέθηκε ότι τα άτομα που έχουν τους πολυμορφισμούς αυτούς, έχουν μειωμένη HDL χοληστερόλη. Τα ευρήματα αυτά πιθανώς καταδεικνύουν τη μεταγενέστερη εξέλιξη των παιδιών αυτών σε παχύσαρκους ενήλικες, μιας και εμφανίζουν αρκετά στοιχεία του Μεταβολικού Συνδρόμου. 2) Οι πολυμορφισμοί του υποκινητή του γονιδίου της AQP7 -1123(C3878T) και -953(Α4048G), βρέθηκαν κυρίως σε παχύσαρκα παιδιά. Οι πολυμορφισμοί αυτοί βρίσκονται σε περιοχές όπου προσδένεται ο μεταγραφικός παράγοντας C/EBPβ και από μελέτες έχει βρεθεί ότι ο -953(Α4048G) μειώνει την έκφραση της AQP7 και σχετίζεται με την εμφάνιση Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου ΙΙ. Τα παιδιά που είχαν τον πολυμορφισμό -1123(C3878T) είχαν αυξημένο BMI% και τα παιδιά που είχαν τον πολυμορφισμό -953(Α4048G) είχαν συσχέτιση με την ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού για Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου ΙΙ και αυξημένη περίμετρο μέσης επί τοις εκατό. Τα ευρύματα αυτά σε συνάρτηση με τα ευρύματα προηγούμενων μελετών στους ενήλικες καταδεικνύουν τη μειωμένη έκφραση της AQP7 στα παιδιά αυτά, τον κίνδυνο για την μελλοντική ανάπτυξη σοβαρής Παχυσαρκίας και Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου ΙΙ.
|
|---|
