Γενετική βάση της διαφορικής ανταπόκρισης στη φαρμακευτικη αγωγή για τη διακοπή του καπνίσματος

Η νικοτίνη είναι ένα φυσικό συστατικό, αλκαλοειδές που συναντάται στην οικογένεια των φυτών Solanaceae και πήρε το όνομά της από το φυτό Nicotiana tabacum. Είναι ένα δηλητήριο που προσβάλει το ΚΝΣ και το ΠΝΣ. Εισέρχεται στον οργανισμό από τους πνεύμονες, κυρίως, αλλά και από το μάσημα του καπνού ή...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Φλωρά, Νάντια
Other Authors: Πατρινός, Γιώργος
Format: Thesis
Language:Greek
Published: 2015
Subjects:
Online Access:http://hdl.handle.net/10889/8194
Description
Summary:Η νικοτίνη είναι ένα φυσικό συστατικό, αλκαλοειδές που συναντάται στην οικογένεια των φυτών Solanaceae και πήρε το όνομά της από το φυτό Nicotiana tabacum. Είναι ένα δηλητήριο που προσβάλει το ΚΝΣ και το ΠΝΣ. Εισέρχεται στον οργανισμό από τους πνεύμονες, κυρίως, αλλά και από το μάσημα του καπνού ή τσιχλών που την περιέχουν. Έτσι, εισέρχεται στο κυκλοφορικό σύστημα και φτάνει μέχρι τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, τον οποίο διαπερνά για να προχωρήσει στο ΚΝΣ (μέσα σε 10-20 δευτερόλεπτα μετά από την εισπνοή). Εκεί, ενεργοποιεί τους νικοτινικούς υποδοχείς της Ach, δρώντας ως αγωνιστής. Η νικοτίνη διεγείρει τη βιοδιαθεσιμότητα των νευροδιαβιβαστών ντοπαμίνη και σεροτονίνη, με αποτέλεσμα να επιταχύνει τη λειτουργία της καρδιάς και να αυξάνει την πίεση του αίματος. Επίσης, η νικοτίνη δρα στους εγκεφαλικούς μηχανισμούς ανταμοιβής, εμμέσως με την ενεργοποίηση των ενδογενών οπιοειδών (opioids) και άμεσα μέσω μηχανισμών της ντοπαμίνης. Οι μηχανισμοί αυτοί είναι το αίτιο εθισμού προς το κάπνισμα, αλλά και κάθε άλλου είδους εθισμού. Η διακοπή του καπνίσματος είναι μια δύσκολη διαδικασία και ενώ υπάρχουν τρόποι και θεραπείες, δεν βοηθούν όλα τα άτομα που θέλουν να διακόψουν το κάπνισμα. Τα πιο αξιοσημείωτα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την διακοπή του καπνίσματος είναι η βαρενικλίνη και η βουπροπιόνη. Στην παρούσα εργασία, μελετήθηκε η γενετική συσχέτιση πολυμορφισμών που πιθανώς εμπλέκονται στον εθισμό στη νικοτίνη (rs1329650), στην προδιάθεση της έναρξης (rs6265) και διακοπής (rs3025343) του καπνίσματος, αλλά και στην ανταπόκριση στη θεραπεία με βαρενικλίνη (rs2072659). Το πληθυσμιακό δείγμα, τόσο των καπνιστών (101 άτομα), όσο και της ομάδας αναφοράς - μη καπνιστών (75 άτομα) που χρησιμοποιήθηκε, προέρχεται από τον ελληνικό πληθυσμό. Οι μέθοδοι γονοτύπησης που εφαρμόσθηκαν περιλαμβάνουν τον προσδιορισμό αλληλουχίας κατά Sanger, την PCR-RFLP και την ARMS-PCR, σε συνδυασμό με ηλεκτροφόρηση σε αγαρόζη. Μια στατιστική τάση συσχέτισης (p=0,0279) ανιχνεύθηκε για τον πολυμορφισμό rs1329650 μεταξύ των καπνιστών και τον μη καπνιστών για την προδιάθεση στην εξάρτηση στη νικοτίνη. Για τους υπόλοιπους πολυμορφισμούς που μελετήθηκαν, δεν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις με τα ερωτήματα που τέθηκαν στην παρούσα εργασία.