Απόψεις και αντιλήψεις καθηγητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για την επιλογή και υλοποίηση προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης

• Κύριος συγγραφέας: Χριστόπουλος, Νικόλαος
• Άλλοι συγγραφείς: Κουκουβέλας, Ιωάννης
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2008
• Θέματα: Δευτεροβάθμια εκπαίδευση; Περιβαλλοντική εκπαίδευση; Κατανομές συχνοτήτων; Secondary education; Environmental education; Simple random sampling; 372.357

Στην παρούσα διατριβή μελετήθηκαν οι απόψεις των καθηγητών/τριών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του νομού Αχαΐας σε θέματα λειτουργίας, οργάνωσης και υλοποίησης της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Αναλυτικά στα πλαίσια της διατριβής ερευνήθηκε ο τρόπος επιλογής των θεμάτων των προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης από τους καθηγητές/τριες δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Επίσης μελετήθηκε και ο τρόπος υλοποίησης των προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Δηλαδή ερευνήθηκε αν τα προγράμματα αυτά υλοποιούνται ολιστικά σύμφωνα και με τις τρεις προσεγγίσεις της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης (μέσω, για, προς όφελος του περιβάλλοντος) ή αν αυτά υλοποιούνται σύμφωνα με την κάθε προσέγγιση ξεχωριστά. Στη διατριβή χρησιμοποιήθηκε η ερευνητική περιγραφική μέθοδος «επισκόπηση». Πριν την κυρίως έρευνα πραγματοποιήθηκε πιλοτική επισκόπηση σε σκόπιμο δείγμα τριάντα καθηγητών/τριών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από το νομό Αχαΐας με μεγάλη πείρα στην περιβαλλοντική εκπαίδευση με στόχο να διαμορφωθεί το τελικό ερωτηματολόγιο και να διεξαχθεί αποτελεσματικά η έρευνα. O συνολικός πληθυσμός κατά την κυρίως έρευνα περιλάμβανε 306 καθηγητές/τριες από το νομό Αχαΐας οι οποίοι εκπονούσαν προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης κατά το σχολικό έτος 2004-05. Από το συγκεκριμένο πληθυσμό επιλέχθηκε τυχαίο δείγμα με «απλή τυχαία δειγματοληψία». Το δείγμα περιλάμβανε 55 άτομα δηλαδή το 18% του πληθυσμού και προερχόταν από διαφορετικές περιοχές του νομού Αχαΐας και από διαφορετικά είδη σχολείων (γυμνάσια, λύκεια κ.λ.π). Για τη στατιστική ανάλυση των δεδομένων της παρούσας διατριβής χρησιμοποιήθηκαν «κατανομές συχνοτήτων» και στατιστικός έλεγχος X2. Μετά την επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων διαπιστώθηκε αντίθεση μεταξύ πρόθεσης και υλοποίησης κατά την επιλογή και υλοποίηση προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης από τους καθηγητές/τριες του νομού Αχαΐας. Συγκεκριμένα ενώ αναγνωρίζεται η εκπαιδευτική σημασία να εκπονηθούν προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που αναφέρονται στην υποβάθμιση των οικοσυστημάτων τελικά υλοποιούνται προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που αναφέρονται στο ευρύ περιβάλλον. Οι πιθανοί λόγοι που ευθύνονται για την προαναφερθείσα αντίθεση, όπως σκιαγραφήθηκαν από τις απαντήσεις των εκπαιδευτικών, είναι η έλλειψη αξιολόγησης της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, η αδιαφορία και η απουσία συνεργασίας μεταξύ των εκπαιδευτικών διαφορετικών ειδικοτήτων για την περιβαλλοντική εκπαίδευση και η θεώρηση εκ μέρους των εκπαιδευτικών ότι η περιβαλλοντική πολιτική των κρατών ευθύνεται κυρίως για την οικολογική κρίση και ότι η συμβολή τού εκπαιδευτικού συστήματος στην αντιμετώπισή της οικολογικής κρίσης είναι δευτερεύουσας σημασίας. Με βάση το στατιστικό έλεγχο Χ2 διαπιστώθηκε ότι υπάρχει σχέση μεταξύ των ετών υπηρεσίας των καθηγητών/τριών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και του τύπου περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που επιλέγουν (δηλαδή περιβαλλοντική εκπαίδευση για το ευρύ περιβάλλον ή για το περιβαλλοντικό ζήτημα). Με τη διερεύνηση αυτή διαπιστώθηκε ότι οι εκπαιδευτικοί με περισσότερα από 15 έτη υπηρεσίας προτιμούν προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που αναφέρονται στο ευρύ περιβάλλον ενώ οι νεώτεροι εκπαιδευτικοί με λιγότερα από 15 έτη υπηρεσίας προτιμούν προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που αναφέρονται στο «περιβαλλοντικό ζήτημα». Επίσης διαπιστώθηκε ότι ανεξάρτητα από την ειδικότητά τους οι καθηγητές/τριες του νομού Αχαΐας έχουν την πρόθεση να ασχοληθούν με προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης αλλά προτιμούν να ασχολούνται με προγράμματα που αναφέρονται στο ευρύ περιβάλλον. Με τη χρήση του στατιστικού ελέγχου Χ2 διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχει σχέση μεταξύ της ειδικότητας των καθηγητών/τριών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και του τύπου περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που επιλέγουν. Στα πλαίσια της επισκόπησης έγινε προσπάθεια να διερευνηθεί αν οι εκπαιδευτικοί θεωρούν επαρκή ή ανεπαρκή την εκπαίδευσή τους ώστε να αντιμετωπίσουν επιτυχώς προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Οι απαντήσεις των εκπαιδευτικών στις ερωτήσεις που τέθηκαν γι’αυτό το σκοπό δηλώνουν ανεπάρκεια εκπαίδευσης και ίσως σχετίζονται με το συμπέρασμα που προαναφέρθηκε ότι η πλειοψηφία των ερωτηθέντων εκπαιδευτικών προτιμά να εκπονήσει προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που αναφέρονται στο ευρύ περιβάλλον. Με στατιστικό έλεγχο Χ2 διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχει σχέση μεταξύ της ειδικότητας των καθηγητών/τριών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και της επάρκειας εκπαίδευσης τους σε θέματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Τέλος παρατηρήθηκε ότι κατά την εκπόνηση των προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης υπάρχει ολιστική αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σύμφωνα και με τις τρεις προσεγγίσεις μέσω, για και προς όφελος του περιβάλλοντος. Σύμφωνα με τις απαντήσεις η συντριπτική πλειοψηφία των καθηγητών/τριών που εκπονούν περιβαλλοντικά προγράμματα στο σχολείο προτιμά την εκπαιδευτική επιλογή της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με αγωγή με σκοπό να μεταδοθεί περιβαλλοντική ευαισθησία προσφέροντας γνώσεις για το περιβάλλον.