Περίληψη: | Η γνωσιακή ψυχοθεραπεία είναι ένα είδος θεραπείας που στηρίζεται στην παραδοχή ότι οι σκέψεις των ανθρώπων είναι εκείνες που επηρεάζουν τη συμπεριφορά και τα συναισθήματά τους. Πρόκειται για μια επικοινωνιακή περίσταση με βασικό της εργαλείο το λόγο. Στην παρούσα διπλωματική εργασία θελήσαμε να εξετάσουμε διεξοδικά τη χρήση της γλώσσας στο συγκεκριμένο ψυχοθεραπευτικό πλαίσιο. Πιο συγκεκριμένα, σκοπός της διπλωματικής εργασίας ήταν η εξέταση των γλωσσικών επιλογών που συντελούνται στο πλαίσιο της γνωσιακής ψυχοθεραπείας και ο βαθμός στον οποίο αυτές οι επιλογές επηρεάζουν τη θεραπευτική σχέση και τη χρήση των θεραπευτικών τεχνικών. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού, υιοθετήθηκε η οπτική της συστημικής λειτουργικής γλωσσολογίας, σύμφωνα με την οποία η γλώσσα αποτελεί πόρο νοήματος σε συνάρτηση με το κοινωνικό- πολιτισμικό περιβάλλον. Δόθηκε έμφαση στη διαπροσωπική διάσταση της γλώσσας, επομένως η γνωσιακή ψυχοθεραπεία αντιμετωπίστηκε ως ένα είδος διάδρασης. Το διαπροσωπικό νόημα της γλώσσας είναι εκείνο που μας επιτρέπει να αντιληφθούμε τους ομιλιακούς ρόλους που επιλέγουν οι μετέχοντες στο θεραπευτικό πλαίσιο, τα χαρακτηριστικά τους και τη μεταξύ τους σχέση. Όσον αφορά το μεθοδολογικό πλαίσιο, έγινε ανάλυση λόγου σε αποσπάσματα από γνωσιακές συνεδρίες που αφορούσαν όλα τα στάδια της θεραπείας. Χρησιμοποιήθηκαν δύο μεθοδολογικά εργαλεία: το σύστημα Λειτουργίας του Θεραπευτικού Λόγου (system of Therapeutic Speech) και το σύστημα της Αποτίμησης. Το σύστημα Λειτουργίας του Θεραπευτικού Λόγου προέκυψε από τη σύνθεση των βασικών σημείων δανεισμένων από δύο διαπροσωπικά γλωσσολογικά συστήματα, το διαπροσωπικό σύστημα (Interpersonal System) των Halliday & Hasan (1989) και το σύστημα των Γλωσσικών Λειτουργιών (system of Speech Function) των Halliday and Matthiessen (2004) σε συνδυασμό με την τυπολογία του Labov (1997). Τα αποτελέσματα της ανάλυσης λόγου ανέδειξαν γλωσσικά μοτίβα που διέπουν το θεραπευτικό λόγο γενικά, καθώς και γλωσσικά μοτίβα που αφορούν ειδικά το γνωσιακό ψυχοθεραπευτικό λόγο. Επιπλέον, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι γλωσσικές επιλογές των μετεχόντων φαίνεται να διαμορφώνουν τη μεταξύ τους σχέση και να συμβάλουν στη χρήση των θεραπευτικών τεχνικών.
|