Ποιότητα των υπόγειων νερών των γεωλογικών σχηματισμών του νομού Ηλείας

• Κύριος συγγραφέας: Δημητριάδου, Σταυρούλα
• Άλλοι συγγραφείς: Λαμπράκης, Νικόλαος
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2015
• Θέματα: Παραγοντική ανάλυση; Ποιότητα υπόγειων νερών Ν. Ηλείας; Factor analysis; Groundwater quality of Elia prefecture; 363.739 4

Η παρούσα διπλωματική ερευνητική εργασία μελετά τους παράγοντες που διαμορφώνουν την ποιότητα των υπόγειων νερών του νομού Ηλείας. Στην εργασία παρουσιάζονται τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τις εργαστηριακές αναλύσεις 99 δειγμάτων νερού, που περιλαμβάνουν σημεία υδροληψίας από το μεγαλύτερο μέρος του νομού. Τα δείγματα αυτά συγκεντρώθηκαν στο πλαίσιο της τεχνικής έκθεσης με τίτλο «Έλεγχος της ποιότητας των υπόγειων νερών ύδρευσης των πλέον επιδεκτικών σε ρυπάνσεις πυρόπληκτων περιοχών του νομού Ηλείας» που ανέθεσε η Νομαρχία Ηλείας το 2008 στο εργαστήριο Υδρογεωλογίας, με επικεφαλής τον καθηγητή κ. Νικόλαο Λαμπράκη. Το γεωλογικό υπόβαθρο του νομού Ηλείας διαμορφώνεται από την Ιόνια ζώνη, τη ζώνη Ωλονού - Πίνδου, τη ζώνη Γαβρόβου Τρίπολης, Τριτογενείς γεωλογικούς σχηματισμούς και Τεταρτογενείς αποθέσεις. Στους Νεογενείς σχηματισμούς που εντοπίζονται και καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του νομού, αναπτύσσονται υδροφόρα στρώματα που ταξινομούνται βάσει του προτύπου IAH/UNESKO του 1995. Οι σημαντικότεροι υδροφόροι ορίζοντες αναπτύσσονται στους σχηματισμούς Βούναργου και Χελιδονούς - Ολυμπίας, Καλαθά και στις ποτάμιες αναβαθμίδες Αλφειού και Ζαχάρως. Η περιοχή εμφανίζει έντονη τεκτονική με σημαντικότερες ρηξιγενείς ζώνες, τη ζώνη του Βούναργου, του Πράσινου, του Αλφειού και του Πελόπιου - Ολυμπίας. Με την επεξεργασία των φυσικοχημικών παραμέτρων των δειγμάτων στο πρόγραμμα Phreeqc 3.0 καταλήξαμε σε τρεις υδροχημικούς τύπους για τα νερά της Ηλείας. Επικρατεί ο τύπος Ca-HCO3 που φανερώνει φρέσκα νερά και κατανέμεται σχεδόν ομοιόμορφα στην περιοχή μελέτης. Ο τύπος Ca-HCO3-SO4 οφείλεται κυρίως στη διάλυση της γύψου των Νεογενών, στο κεντρικό τμήμα του νομού. Στον τύπο Ca-Na-HCO3 η ύπαρξη Νατρίου αποδίδεται σε διαδικασίες ιοανταλλαγής, παρουσία εβαποριτών της Ιόνιας ζώνης ή γειτνίαση με τη θάλασσα. Κανένα από τα παραπάνω στοιχεία δεν ξεπερνά ωστόσο τα όρια ποσιμότητας (Oδηγία 98/83/EC). Για τη στατιστική επεξεργασία των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε R-τύπου παραγοντική ανάλυση, με τη βοήθεια του προγράμματος SPSS 17.0. Για τη χωρική κατανομή των παραγοντικών τιμών που προέκυψαν χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος Ordinary kriging στο ArcMap 9.3. Επιλέχτηκε ένα τετραπλό παραγοντικό μοντέλο που εκφράζει το 75% της αρχικής πληροφορίας. Ο πρώτος παράγοντας συνδέει τη θερμοκρασία του υπόγειου νερού με το Λίθιο και το Βόριο και κατανέμεται στην ερύτερη περιοχή του Κατάκολου. Πρόκειται για μια γνωστή σχέση που ευνοείται από θερμομεταλλική κυκλοφορία υδάτων, έντονη τεκτονική, μεγάλους χρόνους παραμονής και βαθείς υδροφόρους. Ο δεύτερος παράγοντας συσχετίζει τον Σίδηρο και το Μαγγάνιο με αναγωγικά περιβάλλοντα στους υδροφόρους της περιοχής Αμαλιάδας - Πηνειού. Ο τρίτος παράγοντας απηχεί την αυξημένη συγκέντρωση Χρωμίου, Ουρανίου και Αρσενικού σε αναγωγικές συνθήκες, στο κεντρικό τμήμα του νομού. Τον τέταρτο παράγοντα αποτελεί το δυναμικό οξειδοαναγωγής που εμφανίζει αρνητικές τιμές στα αναγωγικά περιβάλλοντα και συνδυάζεται με τα αποτελέσματα του δεύτερου και του τρίτου παράγοντα.