Περίληψη: | Η παρούσα εργασία έχει ως θέμα τις συνθήκες ναυσιπλοΐας και την έκφραση του ναυτικού βιώματος στις ελληνικές περιοχές κατά την περίοδο μεταξύ των μέσων του 9ου και του τέλους του 6ου αιώνα π.Χ. Η βάση εκκίνησης της έρευνας ήταν τα ομηρικά έπη, ενώ για την επεξεργασία του θέματος χρησιμοποιήθηκαν αρχαιολογικά και γραμματειακά δεδομένα προερχόμενα από τη συγκεκριμένη εποχή, αλλά και στοιχεία σχετικά με το θέμα προερχόμενα από προγενέστερες ή μεταγενέστερες εποχές. Επίσης συχνά έπρεπε να ανατρέξουμε σε πληροφορίες προερχόμενες από περιοχές εκτός του ελληνικού κόσμου, ώστε να μπορέσουμε να σχηματίσουμε την αναγκαία γενική εικόνα εντός της οποίας έγινε η πραγματεία του θέματος.
Αρχικά, εξετάζονται τα ναυπηγικά δεδομένα, με βάση γραμματειακές πηγές (κυρίως, την περιγραφή του τρόπου ναυπήγησης της σχεδίας του Οδυσσέα), πρωτογενή ευρήματα (ναυάγια) και απεικονίσεις ή ομοιώματα καραβιών. Στο δεύτερο κεφάλαιο εξετάζεται το ομηρικό λεξιλόγιο για τα καράβια: λέξεις για τη μορφή, το σχήμα, τα δομικά στοιχεία, την πλεύση με κουπιά και με πανί, τα συστήματα διεύθυνσης, τον κατάπλου, ώστε να σχηματίσουμε μια όσο το δυνατόν λεπτομερή εικόνα για τα πλοία της Ιλιάδας και της Οδύσσειας. Στο τρίτο κεφάλαιο, η έρευνα εστιάζει στο το φυσικό περιβάλλον εντός του οποίου έπλεαν τα καράβια της ομηρικής εποχής: καιροί, ρεύματα, μορφολογία των ακτών, ορατότητα• επιπλέον, θα εξετάσουμε τις στρατηγικές πλεύσης που καθορίζονταν από το φυσικό περιβάλλον. Στο τέταρτο κεφάλαιο προσπαθούμε να διακρίνουμε τα κίνητρα που οδηγούσαν τους ναυτικούς στην επιλογή της μίας ή της άλλης διαδρομής, καθώς και να εξετάσουμε κάποιες βασικές ρότες. Στο πέμπτο κεφάλαιο διερευνώνται οι γενικότερες αιτίες που οδηγούσαν τους ανθρώπους της ομηρικής εποχής στο θαλάσσιο ταξίδι. Τέλος, στο έκτο κεφάλαιο, και μέσα στο πλαίσιο του θαλάσσιου ταξιδιού, εξετάζονται είναι οι σχέσεις που συνδέουν τον Οδυσσέα με την Ιθάκη, καθώς και η θέση της Ιθάκης στην αντίληψη των ναυτικών της αρχαιότητας.
|