Περίληψη: | Η ρύθμιση των συστημάτων νευροδιαβίβασης από την ντοπαμίνη εμπλέκεται έντονα σε μία πληθώρα φυσιολογικών λειτουργιών και νευροπροσαρμογών συμπεριλαμβανομένων της κινητοποίησης, του αισθήματος της ανταμοιβής¸ διάφορων νοητικών και γνωστικών λειτουργιών καθώς και του ελέγχου της κινητικής δραστηριότητας. Μάλιστα η ντοπαμινεργική νευρική οδός που συνδέει τη μέλαινα ουσία με το ραχιαίο ραβδωτό καθώς επίσης και η ντοπαμινεργική προβολή από την κοιλιακή καλυπτρική περιοχή προς τον επικλινή πυρήνα είναι από τις σημαντικότερες οδούς στον εγκέφαλο και εμπλέκονται στον έλεγχο της κινητικής δραστηριότητας καθώς και σε συμπεριφορές που σχετίζονται με την ανταμοιβή. Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις που υποστηρίζουν μία δυναμική, πολυεπίπεδη αλληλεπίδραση μεταξύ του ενδοκανναβινοειδούς και του ντοπαμινεργικού συστήματος η οποία εμπλέκεται στη ρύθμιση διάφορων νευρωνικών αποκρίσεων. Στην παρούσα διατριβή μελετήθηκε το ενδοκανναβινοειδές και ντοπαμινεργικό σύστημα νευροδιαβίβασης του ραβδωτού σώματος, έπειτα από χρόνια και οξεία χορήγηση του R-(+)- WIN55,212-2, ενός συνθετικού αγωνιστή του υποδοχέα των κανναβινοειδών τύπου 1 (CB1). Στα πλαίσια της χρόνιας χορήγησης και θέλοντας να εξετάσουμε το ρόλο της απόσυρσης, επιλέχθηκαν τρεις διαφορετικές περίοδοι αποχής (0 ημέρες, 7 ημέρες, 20 ημέρες) έτσι ώστε να διαπιστωθεί εάν οι πιθανές μεταβολές/νευροπροσαρμογές υφίστανται και έπειτα από τη διακοπή της χορήγησης του συγκεκριμένου αγωνιστή.
Ο πρωταρχικός στόχος της διατριβής ήταν η μελέτη των πρωτεϊνικών επιπέδων του CB1 υποδοχέα, στο ραβδωτό σώμα ενήλικων επίμυων, έπειτα από χρόνια και οξεία χορήγηση του WIN55,212-2. Η επίδραση της χρόνιας και οξείας χορήγησης του WIN55,212-2 στα πρωτεϊνικά επίπεδα του CB1 υποδοχέα προσδιορίστηκε με τη χρήση ανοσοαποτύπωσης κατά Western. Η χρόνια χορήγηση WIN55,212-2 δεν μετέβαλε τα πρωτεϊνικά επίπεδα του CB1 υποδοχέα στο ραβδωτό σώμα εντός καμίας περιόδου αποχής. Αντιθέτως η οξεία χορήγηση WIN55,212-2 μείωσε σημαντικά τα πρωτεϊνικά επίπεδα του CB1 υποδοχέα στο ραβδωτό σώμα. Προτείνουμε ότι η χρόνια και οξεία χορήγηση του αγωνιστή ρυθμίζει διαφορετικά τα πρωτεϊνικά επίπεδα του CB1 υποδοχέα εξαιτίας διακίνησης του υποδοχέα σε διαφορετικά ενδοκυτταρικά διαμερίσματα.
Ο δεύτερος στόχος της παρούσας διατριβής ήταν η μελέτη του ντοπαμινεργικού συστήματος του ραβδωτού σώματος έπειτα από τη χρόνια χορήγηση του WIN55,212-2 και διαφορετική περίοδο αποχής από αυτό. Είναι γενικά αποδεκτό ότι τα κανναβινοειδή αυξάνουν τόσο την τονική όσο και φασική απελευθέρωση ντοπαμίνης, με τη ρύθμιση αυτή να μην συμβαίνει τοπικά στο επίπεδο των συναπτικών απολήξεων, αλλά αντιθέτως περιλαμβάνει τη ρύθμιση της πυροδότησης των ντοπαμινεργικών νευρώνων σε σωματοδενδριτικό επίπεδο στην SN/VTA. Τα ντοπαμινεργικά χαρακτηριστικά των μελαινοραβδωτών και μεσομεταιχμιακών νευρώνων εκτιμήθηκαν σε επίπεδο συναπτικών απολήξεων στο ραβδωτό σώμα, μέσω μέτρησης των επιπέδων πρωτεΐνης της υδροξυλάσης της τυροσίνης (TyrH) και του μεταφορέα της ντοπαμίνης (DAT). Η χρόνια χορήγηση WIN55,212-2 είχε ως αποτέλεσμα την σημαντική μείωση των πρωτεϊνικών επιπέδων της TyrH και του DAT στο ραβδωτό σώμα. Έπειτα από περίοδο αποχής 7 ημερών, τα πρωτεϊνικά επίπεδα της TyrH και του DAT στο ραβδωτό σώμα ανέκαμψαν πλήρως, ξεπερνώντας μάλιστα αυτά της ομάδας ελέγχου. Έπειτα από περίοδο αποχής 20 ημερών μόνο τα πρωτεϊνικά επίπεδα της TyrH παρέμειναν σημαντικά αυξημένα συγκριτικά με αυτά της ομάδας ελέγχου. Σε σωματοδενδριτικό επίπεδο στην SN/VTA, εντός της περιόδου αποχής των 20 ημερών, τα επίπεδα mRNA της TyrH παρέμειναν σημαντικά αυξημένα συγκριτικά με τα επίπεδα της ομάδας ελέγχου ενώ αντιθέτως στα επίπεδα έκφρασης του mRNAτου DAT δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές μεταβολές.
Τα αποτελέσματα μας καταδεικνύουν ότι η χρόνια χορήγηση κανναβινοειδών ουσιών προκαλεί μακροπρόθεσμες μεταβολές στο ντοπαμινεργικό σύστημα του ραβδωτού σώματος τόσο σε επίπεδο νευρωνικών απολήξεων καθώς και στα σωματοδενδριτικά διαμερίσματα αυτών των νευρώνων στην SN/VTA. Οι μεταβολές/νευροπροσαρμογές αυτές αποτελούν μέρος ενός ομοιοστατικού μηχανισμού που δρα ενάντια στα αυξημένα εξωκυττάρια επίπεδα ντοπαμίνης.
|