Ο ρόλος των Τ-βοηθητικών κυττάρων και των κυτταροκινών τους στην παθογένεια, πορεία και πρόγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης

• Κύριος συγγραφέας: Δημησιάνος, Νικόλαος
• Άλλοι συγγραφείς: Παπαθανασόπουλος, Παναγιώτης
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2016
• Θέματα: Πολλαπλή σκλήρυνση; Τ- κύτταρα; Κυτταροκίνες; Multiple sclerosis; T-cells; Cytokines; 616.834 07

Η Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ) είναι μια χρόνια, φλεγμονώδης, απομυελινωτική νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ), στην παθογένεση της οποίας το ανοσοποιητικό σύστημα διαδραματίζει κεντρικό ρόλο. Αν και συνεχίζει μέχρι και σήμερα να θεωρείται αυτοάνοση νόσος, το(α) υπεύθυνο(α) αντιγόνο(α) δεν έχει ταυτοποιηθεί και οι ενδείξεις περί αυτοανοσίας είναι κυρίως έμμεσες. Έτσι, είναι ίσως ορθότερο να θεωρείται μια ανοσομεσολαβούμενη νόσος. Κεντρικός ρόλος στην ανοσολογική αντίδραση στην ΠΣ έχει αποδοθεί στα βοηθητικά Τ- κύτταρα (CD4+), τα οποία θεωρείται ότι είναι υπεύθυνα για την έναρξη και συντήρηση του ανοσολογικού καταρράκτη, που οδηγεί τελικά στην προσβολή του ελύτρου της μυελίνης εντός του ΚΝΣ. Από την άλλη, η διάσπαση της ανοσολογικής ανοχής, που μεσολαβείται από τα ρυθμιστικά Τ- κύτταρα, θεωρείται ότι συμβάλλει στην έναρξη της αυτοάνοσης αντίδρασης. Οι κυτταροκίνες είναι διαλυτά μόρια που μεσολαβούν τις δράσεις των κυττάρων που τα παράγουν, κυρίως των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος. Σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν να μελετηθεί ο ρόλος των βοηθητικών Τ- κυττάρων και των κυτταροκινών τους στην παθογένεση, πορεία και πρόγνωση της ΠΣ. Εξαιτίας της πολυπλοκότητας του παθογενετικού μηχανισμού και του πλήθους των κυττάρων που ενέχονται σε αυτόν προτιμήσαμε να χωρίσουμε την ερευνητική προσπάθεια σε τρεις επιμέρους μελέτες. Η πρώτη μελέτη (Μελέτη Α) αφορούσε στα ρυθμιστικά Τ- κύτταρα (CD4+, nTregs), σε μια προσπάθεια να διαπιστωθεί αν τα ποσοστά τους επηρεάζονται από το στάδιο της νόσου και τις θεραπείες και αν διατηρούν τη λειτουργικότητά τους. Η δεύτερη μελέτη (Μελέτη Β) εξέτασε το κυτταροκινικό προφίλ, φλεγμονώδες και αντιφλεγμονώδες, νεοδιαγνωσμένων ασθενών με ΠΣ συγκριτικά με μάρτυρες με άλλες, φλεγμονώδεις και μη φλεγμονώδεις νευρολογικές παθήσεις και με συμπτωματικούς μάρτυρες, προκειμένου να διερευνηθεί ο τύπος της ανοσολογικής αντίδρασης και αν υπάρχει ένα διακριτό κυτταροκινικό, και επομένως ανοσολογικό, προφίλ στους ασθενείς με ΠΣ. Η τρίτη μελέτη (Μελέτη Γ) ήταν μια προοπτική, μακροπρόθεσμη μελέτη παρακολούθησης ασθενών με ΠΣ, των οποίων είχε μελετηθεί το κυτταροκινικό προφίλ κατά τη διάγνωση της νόσου. Στόχος ήταν να διαπιστωθεί εάν ένα συγκριμένο κυτταροκινικό προφίλ συνδέεται με καλή ή κακή πρόγνωση καθώς και να αναζητηθεί ένας πιθανός βιολογικός δείκτης ανταπόκρισης στις τροποποιητικές της νόσου θεραπείες, εν προκειμένω στην IFNβ. Στην RRMS τα nTregs είναι μειωμένα αλλά λειτουργικά κατά τη διάρκεια της φάσης υποτροπής, και επανέρχονται σε φυσιολογικά επίπεδα σε ασθενείς σε ύφεση ή υπό θεραπεία με ιντερφερόνη. οι ασθενείς με ΠΣ έχουν επίπεδα φλεγμονωδών και αντιφλεγμονωδών κυτταροκινών παρόμοια με αυτά των SC και NIND ασθενών. Ωστόσο, εμφανίζουν συνολικά μια ανοσολογική στροφή προς Th2 φαινότυπο συγκριτικά με τις άλλες υποομάδες, ειδικά με τους IND ασθενείς, οι οποίοι εμφανίζουν τη μεγαλύτερη στροφή προς Th1 και Th17 φαινότυπο. Το εύρημα αυτό συσχετίζεται με τον αυξημένο δείκτη IgG στους ασθενείς με ΠΣ.Οι ασθενείς με καλή ανταπόκριση (GR) στη θεραπεία με IFNβ ξεχώρισαν από τους ασθενείς με φτωχή ανταπόκριση (PR) από τα σημαντικά υψηλότερα επίπεδα ορού της IL-17A στους πρώτους πριν την έναρξη της θεραπείας, τα επίπεδα της IFN-γ διέκριναν τους PR από τους ασθενείς χωρίς θεραπεία (noRx) και οι ασθενείς με καλοήθη μορφή της νόσου (noRx) εμφάνισαν το λιγότερο φλεγμονώδη φαινότυπο, τόσο Th1 όσο και Th17, συγκριτικά κυρίως με τους GR ασθενείς. Τα προφίλ κυτταροκινών των GR ασθενών έναντι των PR/ noRx ασθενών ξεχωρίζουν τις δύο τελευταίες ομάδες ως αυτές στις οποίες θα έπρεπε να αποφευχθεί η θεραπεία με IFNβ.