| Περίληψη: | Ο ανατολικός και ο κεντρικός τομέας του νομού Κορινθίας θεωρείται από τους γεωλόγους ως μια περιοχή με ενεργά κανονικά ρήγματα. Αυτά τα ενεργά ρήγματα A-Δ, ΑΒΑ και ΔΒΔ διεύθυνσης, ,οριοθετούν λεκάνες ιζηματογένεσης, όπου δημιουργούνται δευτερεύουσες λεκάνες. Χαρτογραφήθηκαν 29 κύρια ρήγματα από τα οποία τα 22 είναι κανονικά και κλίνουν προς βορρά, τα 3 είναι αντιθετικά και κλίνουν προς νότο και 4 που κλίνουν προς Α ή Δ και θεωρούνται ως ρήγματα μεταβίβασης. Από αυτά τα 29 ρήγματα τα 6 κανονικά και τα 2 αντιθετικά φιλοξενούν πρόσφατες σεισμικές πηγές. Τα ρήγματα που εντοπίζονται στην περιοχή, διακρίνονται σε τρεις ομάδες λόγω της διακριτής γεωγραφικής κατανομής τους, από τον εντοπισμό τους σε διαφορετικές λιθολογικές ενότητες και από την χρονική εξέλιξή τους. Τα σημαντικότερα ρήγματα είναι το περιφερειακό ρήγμα της Νεμέας, το ρήγμα των Μύλων, του Τόγια, των Κεγχρεών, του Αγίου Δημητρίου, του Τρύπου, της Κορίνθου, της Αρχαίας Κορίνθου, του Ασωπού, της Στιμάγκας και του Ασπροκάμπου.
Η αναφορά των γενικότερων γεωλογικών, λιθολογικών, υδρολογικών και υδρογεωλογικών στοιχείων, σε συνδυασμό με τα στοιχεία της ιστορικής σεισμολογίας της περιοχής μελέτης, βοηθάει στην κατανόηση αφενός της γεωλογικής και τεκτονικής εξέλιξης της περιοχής και αφετέρου στην καταγραφή των γεωμετρικών και μορφολογικών στοιχείων των ρηγμάτων.
Η λεπτομερής χαρτογράφηση των ενεργών ρηγμάτων, η κατασκευή τομών και η αναφορά των γεωμετρικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών τους αποδεικνύει την ενεργότητα των ρηγμάτων της περιοχής. Αναγνωρίζονται χαρακτηριστικά ρηξιγενή πρανή, δομές roll over, επικάλυψης και συνένωσης ρηγμάτων, διπλών παράλληλων ρηγμάτων, και χαρακτηριστικά τεκτονικών κεράτων 2ης τάξης. Η διάδοση, αλλά και η αύξηση της τεκτονικής ενεργότητας ακολουθεί μία κατεύθυνση από νότια προς βόρεια, δηλαδή από το περιφερειακό ρήγμα προς το κέντρο της Κορινθιακής Τάφρου και από τα ανατολικά προς τα δυτικά, κάτι που έχει επιβεβαιωθεί και σε άλλες περιοχές της Κορινθιακής Τάφρου. Το προφίλ ενός τυπικού ρήγματος της περιοχής είναι ότι αποτελείται από δύο παράλληλα ρήγματα (με ενεργό το ανάντη ή το κατάντη κατά περίπτωση).
Η αποτύπωση της ενεργού τεκτονικής στην μορφολογία της περιοχής αποτυπώνεται και μέσα από μια σειρά μορφομετρικών δεικτών. Οι μορφομετρικοί δείκτες που χρησιμοποιήθηκαν ήταν οι Vf, Smf και Bs. Οι τιμές των μορφομετρικών δεικτών δείχνουν ότι τα ρήγματα είναι ιδιαίτερα ενεργά. Η ενεργός τεκτονική με βάση τις τιμές των δεικτών Smf<1,25, Bs> 3 και Vf<0,55 ανήκει στην τάξη 1 τεκτονικής δραστηριότητας σύμφωνα με τον πίνακα των Bull & McFadden (1977), Rockwell et al. (1984).
Τα ενεργά κανονικά ρήγματα της περιοχής και τα επαναλαμβανόμενα φαινόμενα wind gap και water gap δημιουργούν χαρακτηριστικές τοπογραφικές και υδρολογικές δομές στο δίκτυο απορροής, όπως στην περιοχή του Σοφικού, Αγίου Ιωάννη, στο ρου του Ξηριά χειμάρρου (στροφές και μετακινήσεις) και στην περιοχή της λοφώδους Κορινθίας.
Οι χαρακτηριστικές δομές και σχήματα ενεργού τεκτονικής είναι: η δημιουργία λεκανών μεγάλου μήκους σε σχέση με το πλάτος, οι μετατοπίσεις κοιτών, οι παλαιοκοίτες και τα παλαιοδέλτα, οι στροφές και οι μετακινήσεις συγχρόνων δέλτα, οι μετατροπές ευθύγραμμων ποταμών σε ποταμούς δικτυωτού τύπου και αντιστρόφως, η τοπική στένωση κοίτης ή κοιλάδας ποταμού, η αναστροφή της απορροής των ρεμάτων, η κατάτμηση του δικτύου απορροής, οι κάθετες συλλήψεις ρεμάτων από άλλα ρέματα, η αύξηση της κατά βάθος διάβρωσης των ρεμάτων και των χειμάρρων (κοιλάδες τύπου V), οι ποτάμιες αναβαθμίδες και η ανάπτυξη ριπιδίων.
Δημιουργείται στην περιοχή εκτός των άλλων τύπων υδρογραφικών δικτύων, τα οποία δείχνουν την ύπαρξη ενεργών ρηγμάτων, και ένας ιδιαίτερος τύπος δικτύου, στον οποίο δόθηκε το όνομα τύπος κάκτου από τον γράφοντα, διότι σχηματίζει τη μορφή κάκτου, που στην διεθνή βιβλιογραφία αναφέρεται ως directional trellis ή fault trellis. Επίσης δημιουργούνται χαρακτηριστικά σχέδια λεκανών απορροής που καταλήγουν σε ρήγματα με πολλά ιδιαίτερα γνωρίσματα. Το κυριότερο γνώρισμα είναι οι επιμήκεις λεκάνες στο κέντρο του ρήγματος και τις κυκλικές στα άκρα του ρήγματος λεκάνες.
Τα ενεργά κανονικά ρήγματα της περιοχής επιδρούν επίσης στην υπόγεια υδροφορία και στην εκδήλωση υφάλμυρων καρστικών πηγών.
|
|---|
