| Περίληψη: | Κατά τη διάρκεια της περιόδου 1790-1830, στο πλαίσιο ενός γραμματειακού
συγκρητισμού, το νεοελληνικό σύστημα δεξιώνεται μέσω της μετάφρασης ένα
σημαντικό αριθμό σύντομων αφηγημάτων σε πεζό λόγο, οι συγγραφείς των
οποίων ανήκουν στην παράδοση του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού (Rétif de la
Bretonne, Marmontel, Baculard d’Arnaud, Florian, Gessner, Voltaire, κ.ά.). Η
ελληνική πεζογραφία, λοιπόν, εμπλουτίζεται με κείμενα που έχουν σημαντική
συμβολή στην ανανέωση του σύντομου αφηγήματος του 18ου αιώνα.
Αναμφίβολα, η προσπάθεια αυτή για τη συγκρότηση μιας «ανθολογίας του
σύντομου αφηγήματος» από τον ευρωπαϊκό κανόνα δεν θα μπορούσε να
συνεχιστεί με ανάλογη συνοχή ύστερα από την ίδρυση του ελληνικού κράτους.
Πολλοί παράγοντες (μεταβολή στο γούστο, νέες πολιτισμικές ζητήσεις,
μετατόπιση της εκδοτικής δραστηριότητας, συντονισμός με το ρεύμα του
ρομαντισμού) λειτούργησαν αναχαιτιστικά. Ωστόσο, από μια πρώτη
χαρτογράφηση των αυτοτελών εκδόσεων και των δημοσιεύσεων σε περιοδικά,
διαπιστώνεται ότι ούτε το σύντομο αφήγημα του Διαφωτισμού είχε
ολοκληρώσει τον μεταφραστικό του κύκλο ώς το 1830 ούτε η νεοελληνική
παιδεία περιφρόνησε την κληρονομιά του. Αναμφίβολα, σημειώνονται ρήξεις
αλλά υπάρχει και συνέχεια. Η καταγραφή των μεταφρασμένων αφηγημάτων
κατά την περίοδο 1830-1884 (σ. 182-187) καταδεικνύει ότι το «φιλοσοφικό
παραμύθι» του Βολταίρου, το «ηθικό παραμύθι» του Μαρμοντέλ, οι νουβέλες
του Φλοριάν, τα ειδύλλια του Γκέσνερ γνωρίζουν νέες μεταφράσεις, γίνονται
γνωστά μέσα από νέους τίτλους· επιπλέον, πραγματοποιούν την πρώτη τους
εμφάνιση στην περιοχή του σύντομου αφηγήματος σημαντικά ονόματα, όπως ο
Μοντεσκιέ και ο Ντιντερό.
|
|---|
